Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye (1838-1868)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 16946
- Danışmanlar: DOÇ.DR. GÜMEÇ KARAMUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 399
Özet
iv OZJST Türkiye'de parlamentonun tarihine baktığımızda bütün araştırmalar bizi I. Meşrutiyet Meclis-i Meb'ûsân'ına götürürler. Oysa, tarih olayları bir gün içerisinde oluşmazlar. Belirli bir geçmişin, sürecin ürünüdürler. I. Meşrutiyet hiç şüphesiz Tanzimat'ın ve onun reform meclisi olan Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye'nin ve imparatorluk genelinde kurulan meclislerin bırakmış olduğu mirasın üzerine kurulmuştur. Mealis-i Vâlâ, Osmanlı imparatorluğu 'nda kuvvetler ayrılığı prensibinin gelişmesinde de önemli bir rol oynamış, bu yolda ilk ve önemli adımlar bu dönemde meclisin geçirdiği gelişmeler sonucu olmuştur. Meclis-i Vâlâ, Divân-ı Hümâyûn ' un önemini ve yetkilerini kaybetmesi ve düzensiz olarak toplanan Meşveret Meclislerinin bu boşluğu dol duramaması sonucu ortaya çıkmıştır. Meclisin oluşumunda batılı örnekler de gözönünde bulundurulmuş, Prusya ve Fransa bu konuda örnek alınan ülkeler olmuşlardır. Meclis-i Vâlâ 1838-1868 yılları arasında monolitik bir yapı göstermemiş, çeşitli değişikliklere maruz kalmıştır. Ancak, bu değişmeler meclisin daha güçlü ve etkili olması sonucunu doğuracak bir seyir izlemiştir.Ote yandan Tanzimat'ın ilanıyla birlikte kurulan Meclis-i Âlî-i Umûmi, Meclis-i Vâlâ, hükümet yüksek bürokrasi ve emekli devlet adamlarından oluşturulmuştur. Dönem boyunca varlık ve gücünü sürdüren bu meclis, Meclis-i Vâlâ kararlarını inceleyerek son şeklini veren bir üst kurul-organ olarak çalışmıştır. Çağdaş parlamentolarda gördüğümüz senato benzeri bir işlev görmüştür. Meclis-i Vâlâ atama yoluyla oluşturulmuş, atama ve aziller padişah tarafından sadrazam ve meclis başkanının teklifiyle yapılmıştır. Bu yönüyle klasik bir danışma meclisinden öteye geçmez. Ancak, görüşmeler, kararların alınması süreci ve işleyişi bakımından oldukça demokratik sayılabilecek bir serbestlikle çalışmış bir parlamento gibi faaliyette bulunmuştur. Meclis yetkileri bakımından yasama ve yargı alanlarında etkili bir rol oynamış, bu, Mecl is-i Tanzimat olarak çalıştığı dönemde en üst düzeye ulaşmıştır. Öte yandan, meclisin bürokratik örgütü de rolünün, yetkilerinin ve Tanzimat'ın uygulandığı alanların genişletilmesi ölçüsünde gelişmiş ve İmparatorluk merkez bürokrasisi içerisinde önemli bir konuma sahip olmuştur.
Özet (Çeviri)
VI SUMMARY When we look at the parliamentary history in Turkey, all studies will take us to the Assembly of Representatives (Meclia-i Meb'üsan) of the First Constitution (I. Meşrutiyet). It is obvius, however, that historical events do not occur in one day. They are products of a certain past, of a historical process. Undoubtedly the First Constitution was founded upon the legacy bequeathed by the Tanzimat and by its reform council Supreme Council of Judicial Ordinances (Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye) and the council played significant part in the development of the principle of“separation of powers”as well; and the first and meaningful steps in this direction were taken in this period as a result of the changes this council underwent. The Supreme Council (Meclis-i Vâlâ) came into being as a consequence of the fact that the Imperial Council (Divân-ı Hümâyûn) had lost its prominence and powers, and that irregularly assembled consultative councils (Meşveret Meclisleri) could not fill this gap. Meanwhile, in the formation of the council western models were, too, taken into consideration. And thus Prussia and France were taken as examples in this regard. Between 1838 and 1868 the Supreme Council did not exhibit a monolithic structure, and it underwent various changes through division and/or amalgamations. However, these changes followed â positive course which made the council more powerfulVI X and efficient. As for the General Supreme Council (Meclis-i Âlî-i Umûmî) established following the proclamation of the Tanzimat, it was made up of government representatives, members of higher bureaucracy and some retired statesmen. This council, which maintained its existence and power throughout the period, functioned as a superior committee that examined, and gave the final shape to the decisions of the Supreme Council of Judicial Ordinances. It undertook a function similar to that we see in the senates of modern parliaments. The Supreme Council was formed through appointment. Appointments and dismissals were executed, on the recommendation of the Grand Vizier and the President of the council, by the sultan. In this respect it was no more than a classical consultative council. Nevertheless, in terms of meetings, decision-making process and functioning it worked within a free framework that could be considered quite democratic, and acted just like a parliament. In terms of its powers the council played an efficient part in the fields of legislation and jurisdiction and its powers reached their highest level during the period when it functioned as the Tanzimat Council (Meclis-i Tanzimat). On the other hand, the bureaucratic organization of the council, too, experienced a growth to the extent that its role and powers were increased and that the regions where Tanzimat reforms were put into practice were expanded. This occupied an important position within the aentral bureaucracy of the Empire.
Benzer Tezler
- Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye'nin hukuki ve siyasi yetkileri (1838-1868)
Legal and political authorities of the Meclis-i Vâlâ-yi Ahkâm-i Adliye (1838-1868)
HASRET AK ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu Yönetimiİstanbul Ticaret ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN CEYLAN
- Osmanlı idari modernleşmesinde Şura-yı Devlet
Council of State in Ottoman administrative modernization
OLCAY KAHRAMAN
- 1720 numaralı Ayniyat Defteri'nin transkripsiyonu
The transcription of Ayniyat registry number 1720
AYŞE ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihAtatürk ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED YASİN TAŞKESENLİOĞLU
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Danıştay'ın gelişim süreci
Development of State Council since the Ottoman Empire to the republic of Turkey
EMEL ÇORA
- Boys in court: Questioning child abuse cases between 1860 and 1865
Mahkemenin çocukları: 1860 ve 1865 yılları arasındaki çocuk tecavüzü davalarının ı̇ncelenmesi
ERKAN ORUÇOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
HukukBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ÖZTÜRKMEN YILMAZ