Türkiye'de vadeli işlemler piyasası ve bazı tarımsal ürünler üzerinde uygulanabilirliği
The futures markets in Turkey and their adaptability on some agricultural products
- Tez No: 170412
- Danışmanlar: PROF.DR. ZAFER GÜRLER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Commodity Exchanges, Futures Markets, ARCH/GARCH, Volatility, Cotton, Wheat
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
ÖZET TÜRKİYE'DE VADELİ İŞLEMLER PİYASASI VE BAZI TARIMSAL ÜRÜNLER ÜZERİNDE UYGULANABİLİRLİĞİ Gülistan ERDAL Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Doktora Tezi 2005, 157 sayfa Danışman : Prof. Dr. A. Zafer GÜRLER Jüri : Prof. Dr. A. Zafer GÜRLER : Prof. Dr. Halil ÇİVİ : Prof. Dr. Kemal ESENGÜN : Assist. Prof. Dr. Osman ÇEVİK : Assist. Prof. Dr. Halil KIZILASLAN Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de vadeli işlemler piyasasını genel özellikleri ile ortaya koymak, bu piyasada işlem görebilecek potansiyel tarımsal ürünleri belirlemek ve bu ürünlerin vadeli işlemler piyasasına uyumunu analiz etmektir. Çalışmada kullanılan veriler, İzmir Ticaret Borsası ve Konya Ticaret Borsasının aylık bültenlerinden sağlanarak, Ocak 1994 başlangıçlı Kasım 2004 bitişli olmak üzere toplam 178 adet veri seti aylık zaman serileri şeklinde oluşturulmuştur. Vadeli işlemler piyasasına potansiyel olabilecek ürünler belirlenirken, Türkiye'de bölgeler itibariyle tüm ticaret borsalarının işlem hacimleri incelenmiş, en yüksek işlem hacmi olan borsalarda en fazla işlem gören ürünler dikkate alınmıştır. Yapılan incelemede Türkiye'de vadeli işlemler piyasasına potansiyel olabilecek ürünlerin pamuk ve buğday olduğu belirlenmiştir. Bu ürünlerin vadeli işlemler piyasasına uyumu, fiyat dalgalanmaları ve kamu müdahalesi, piyasa sistemi, borsa geleneğinin varlığı, standardizasyon ve vadeli işlemlere duyulan ihtiyaç gibi uygunluk kriterleri bakımından analiz edilmiştir. Bu kriterlerden en önemlisi olan fiyat dalgalanmalarının analizinde, ürünlerin fiyat değişim belirsizlikleri incelenmiştir. Bu kapsamda pamuk fiyatları değişim belirsizliğinin aylık zaman serileri GARCH(1,1) modeli ile, buğday fiyatları değişim belirsizliğinin aylık zaman serileri de ARCH(l) modeli ile ortaya konulmuştur. Çalışmada yapılan modelleme ve testler sonucunda, pamuk fiyatlarındaki volatilitenin düşük sapmalar göstermesine karşın uzun dönemli olduğu, buğday fiyatlarındaki volatilitenin ise yüksek sapmalar gösterdiği ama kısa dönemli olduğu görülmüştür. Yapılan analizlerde her iki üründe de vadeli işlemler piyasasına ihtiyaç duyulmakla beraber pamuğun bu piyasada daha başarılı işlem görebileceği belirlenmiştir. Sonuç olarak vadeli işlemler piyasası her iki üründe de oluşan fiyat volatilitesine karşı hem alıcı ve satıcısı hem de yatırımcısı için gerekli görülen bir risk yönetim aracı olduğu ve bu piyasasın etkinliğinin artırılması gerektiği vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler; Ticaret Borsaları, Vadeli İşlemler Piyasası, ARCH/GARCH, Volatilite, Pamuk, Buğday.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE FUTURES MARKETS IN TURKEY AND THEIR ADAPTABILITY ON SOME AGRICULTURAL PRODUCTS Gülistan ERDAL Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Sicience Department of Agricultural Economics PhD Thesis 2005, 157 pages Supervisor : Prof. Dr. A. Zafer GÜRLER Jury : Prof. Dr. A. Zafer GÜRLER : Prof. Dr. Halil ÇİVİ : Prof. Dr. Kemal ESENGÜN : Assist. Prof. Dr. Osman ÇEVİK : Assist. Prof. Dr. Halil KIZILASLAN The aim of this study is to present the general features of the Future Markets in Turkey and to determine the kinds of agricultural products which may be favourable to come on this market and also the adaptability of these products to such markets. The data used in the present study was obtained from the monthly bulletins released by Konya and Izmir Commodity Exchanges. The data obtained from 178 individuals between January 1994 and November 2004 were included in the analyses. To determine the products which are potentially suitable to come on futures markets, the capacity of all the commercial transactions in the commodity exchanges in various regions of Turkey were taken into account. The products with the highest rates of trade in the markets with the highest capacity of commercial transactions, were included in the statistical calculations. The search of the data revealed that wheat and cotton were the two primary products that have potential marketing capacity in futures markets. The adaptability of these products in the markets were determined due to several factors such as price fluctiations and state interventions, marketing procedures, the established traditions in commodity exchanges, standardization and the need for time bargain in the country. The uncertainty of change in the market prices of these products was taken as a basis for an analysis of price fluctuation which appear to be the most notable of the above criteria. A time series of monthly uncertainty of change in cotton prices was modelled as GARCH(1,1) and that in wheat was modelled of ARCH(l). The results of modelling and testing revealed that the volatility of cotton prices presented lower deviation in a relatively longer period of time whereas the wheat prices showed higher deviation in a shorter time range. The analyses demonstrated that in marketing of both products futures marketing is necessary, however cotton seems to have a better chance of trade in this market. In conclusion, we should say that futures markets is proved to be the means of management of risk for purchasers, sellers and investing enterprises and this type of marketing should be made more effective.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Gelişmekte olan ülkelerde tarım ürünlerinin gelecek (futures) ve opsiyon (options) piyasaları:Türkiye örneği
Comparative futures and options market on agricultural products in developing countries: Example of Turkey
EERTUĞRUL RECEP ERBAY
- Türkiye'de özel finans kurumları açısından leasing işlemleri
Leasing operations from the point of interest-free finance institutions in Turkey
BAHAR GÜMRÜKÇÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
İşletmeMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VEYSİ SEVİĞ
- External public debt management: Use of derivative instruments
Kamu dış borç yönetimi: Türev ürünlerin kullanımı
ŞARA ÇEPNİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
EkonomiDoğuş ÜniversitesiFinansal İktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTAN OKTAY
- Vadeli işlemler piyasası ve Türkiye'de gelişim süreci
Future markets and the development process in Turkey
CEMAL HAKAN ERKUT