Üçağızlı mağarası Faunasının zooarkeolojik açıdan analizi: Capra, Capreolus, Dama ve Cervusların morfometrik açıdan analizi
Zooarchaeological analyses of Üçağızlı Fauna: Morphometric study of Capra, Capreolus, dama and cervus
- Tez No: 186949
- Danışmanlar: PROF.DR. ERKSİN GÜLEÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Arkeoloji, Zooloji, Anthropology, Archeology, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Bu tezin konusunu Hatay/Samandağı Üçağızlı Üst Paleolitik Mağarası'ndançıkarılan C.aegagrus, D.mesopotamica, C.capreolus ve C.elaphus kemiklerininmorfometrik açıdan incelenmesi oluşturmaktadır. Çalışmanın en önemli amacı, metrikdeğerlerin kullanılması yoluyla Üçağızlı yaban keçileri ve geyiklerinin boyutlarınınsaptanması olarak belirlenmiştir. kinci olarak Bergmann kuralı uyarınca, iklimselsalınımlara bağlı olarak Üçağızlı geyik ve yaban keçilerinin boyutlarında önemli birdeğişim meydana gelip gelmediğinin incelenmesi planlanmıştır.Çalışma materyalini 1999-2003 yılları arasında Üçağızlı Mağarası kazıçalışmalarında çıkarılan erişkin yaban keçisi, ala geyik, karaca ve kızıl geyiklere aitölçülebilir 539 çene ve diş ile 746 kemik oluşturmuştur. Çalışmada, toplam 1285 ayrıörnekten 2834 ölçü alınmıştır.Bu çalışmada, kemiklerin tanımlanması için ağırlıklı olarak Stiner'in veri tabanı vekarşılaştırma malzemesi ile çeşitli osteoloji atlasları kullanılmıştır. Ölçüm tekniği için Vonden Driesch'ten yararlanılmıştır. SPSS programı kullanılarak tanımlayıcı istatistikverilerinin yanı sıra, dağılımların türdeşliği için normallik testi ve karşılaştırmalar için ikiyönlü bağımsız t testi uygulanmıştır. Yaban keçilerinde boyut değişiminin incelenmesi içinExcel programında tüm ölçülerin Log-ratio endisleri hesaplanmıştır. Son olarak, Üçağızlıyaban keçileri ve geyiklerinin başka faunalarla karşılaştırılabilmesi için çok geniş kapsamlıbir literatür araştırması yapılmış, Yakın Doğu ve Anadolu'nun farklı dönemlerine aitfaunal analizler incelenmiş, bu çalışmalardaki metrik verilerin hepsi bilgisayara yüklenmişve tez materyaline uygulanan karşılaştırma istatistiklerinin tümü, hazırlanan veri tabanıiçin de uygulanmıştır.Çalışmanın başlangıç noktasındaki amaca uygun olarak, incelenen dört türe ait tümmetrik değerler ele alınmış; bireylerin cinsiyet tahminleri yapılmış;taç yüksekliklerinden yola çıkılarak yaşlı ve erişkin bireyler ayırt edilmiş ve Öncül ÜP-Ahmarian arasındaki boyut farklılığı istatistiksel açıdan incelenmiştir. Daha sonra diğerfaunal veriler de kullanılarak, yaban keçilerinde hem iklimsel koşullara, hem deevcilleştirmeye bağlı olarak önemli derecede boyut değişimleri meydana geldiğisaptanmıştır. Bu değişim, incelenen diğer türlerde Pleistosen için benzerdir ama Holoseniçin Capra'da olduğu kadar belirgin değildir. Ancak bu cinslerde daha sağlıklı bir analizyapılabilmesi için farklı dönemlere ait metrik veri sayısının artması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
This study investigates body size characteristics of wild bezoar goat (Capraaegagrus), Mesopotamian fallow deer (Dama mesopotamica), roe deer (Capreoluscapreolus) and red deer (Cervus elaphus) from Üçağızlı Cave, an Initial Upper Paleolithic,Early Upper Paleolithic (Ahmarian) and Epipaleolithic site on the Mediterranean coast inSouthern Turkey. First, the size of wild bezoar goats and deer was determined by way ofosteological metrics. Second, the influence of Late Pleistocene-Early Holocene climatechange on the body size of wild bezoars, fallow deer, roe deer and red deer are investigatedusing additionally remains from other archaeological sites in the Middle East and Anatolia.The assemblages used in this study that include bones of adult bezoar goat, fallowdeer, roe deer and red deer were recovered from Üçağızlı Cave during the excavationseasons of 1999-2003. In total, 2834 measurements were taken from 539 teeth and 746bones.All measurements used in this study follow those given by Von den Driesch. Forteeth, adapted measurements are taken following Stiner. Only long bones with fully fusedepiphyses were measured. Log-ratio indices of bezoars are calculated to compare body sizeamong individuals from different sites. Sex and age profiles of adults are shown onhistograms and scatter plots. In addition, an Eastern Mediterranean zooarchaeologicalmetric data-base is assembled using data from Middle Eastern and Anatolia. This is usedfor comparison at the Üçağızlı fauna with those from other archaeological sites.A significant reduction in body size takes place in bezoar goats between the InitialUpper Paleolithic and Ahmarian. Similar trends are observed for fallow deer, red deer androe deer in the Upper Paleolithic. This trend is correlated with climatic changes based onOIS series. On the other hand, there is a second decline in body size in the pre-potteryNeolithic period for Capra. It is related to not only climatic conditions, but also culturaleffects, namely domestication by humans. In contrast to Capra, little is known about deer inthe way of zooarchaeological studies from prehistoric and archaeological sites. For thisreason, it is not possible to say with confidence whether body size changes took place incervids after the Upper Paleolithic.
Benzer Tezler
- Functions of Points from the Ahmarian Layers at Üçağızlı Cave, Turkey
Üçağızlı Mağarası Ahmarian Tabakalarında Bulunan Uçlu Aletlerin Fonksiyonları
ECE EREN KURAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
AntropolojiThe University of ArizonaAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. STEVEN L. KUHN
- Üçağızlı Mağarası (Hatay) kemik aletlerinin teknolojik ve tipolojik analizi
Üçağızlı Cave technological and typological analysis of the bone tools uncovered in
SERDAL TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
AntropolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA SİLİBOLATLAZ BAYKARA
- Üçağızlı Mağarası insanlarına ait dişlerin paleoantropolojik analizi
Paleoanthropological analysis of human teeth from Üçağizli Cave
İSMAİL BAYKARA
- Anadolu'da Üst Paleolitik Dönem insanlarının deniz kabuklularını kullanım alanları
Seashell usage areas of The Upper Paleolithic Era humans in Anatolia
ŞAFAK PAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
AntropolojiAnkara ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKSİN GÜLEÇ
- Anadolu ve yakın çevresinde orta paleolitik'ten üst paleolitik'e geçiş evresi sorunları
The middle to upper paleolithic transition period problems of Anatolia and it's neighbouring regions
GÖKHAN MUSTAFAOĞLU