Sıdki'nin Hikaye-i Ucube vü Mahcube adlı eseri ve eserdeki eğitimle ilgili unsurların tespiti
Decoding educated related components in Sıdki's Hikaye-i Ucube vu Mahcube
- Tez No: 189814
- Danışmanlar: PROF.DR. İLHAN GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Eski Türk Edebiyatında şiir geleneği gibi nesir geleneği de yüzyıllar içindegelişim göstermiştir. Mensur eserler içinde hikâye türü, bu gelişim çizgisinin önemlibir yerindedir. Gelenek dâhilinde birçok hikâye külliyatı oluşturulmuş, çeşitlitekniklerle mensur hikâyeler yazılmıştır. Üzerinde çalışma yaptığımız bu eser, Sıdkûmahlaslı Seyyid Ahmet bin Hasan Bâlû tarafından ?Hikâye-i Ucûbe vü Mahcûbe?adıyla XVI. yüzyılda Farsçadan Türkçeye çevrilmiştir. Çerçeve hikâye tekniği ileyazılan eser dokuz günlük zaman dilimini kapsamaktadır. Her gün bir bölüm açılmış,her bölümde iki hikâye anlatılmıştır. Yazar hikâyeleri adlandırmakla okuyucununisteğine göre bir hikâye seçip okumasını da hedeflemiştir.Eserin Türkiye'deki kütüphanelerde dört, yurtdışındaki kütüphanelerde birolmak üzere toplam beş yazma nüshası tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amaçlarındanbiri de eserin tenkitli metnini ortaya koyabilmektir. Matbu nüshası 1965'te Tahran'dabasılan eser, bugün de okunan ve bilinen bir eser niteliğindedir. Hikâyeleri Farsçadançeviren Sıdkû, eserin orijinaline çoğu yerde sadık kalmasına rağmen son bölümdekiiki hikâyeyi çevirmemiştir. Eserde adalet, dürüstlük, cömertlik, yiğitlik, ağırbaşlılıkvb. adı altında başlıklar açılmış; bu vasıflara sahip kişiler özendirilmiştir.Sıdkû, eseri oluşturma sebebini insanlığa bir katkıda bulunmak olarak niteler.Hikâyelerde ideal bir insan modeli sunmaya çalışan yazar, ahlaki bir eğitim amacıgütmektedir. Bu amaç için sıkıcı bir nasihat dili kullanmaz. Seçtiği sıfatlarlaokuyucuyu kendiliğinden iyiye yönlendirir. Hikâyelerin bütününde ortak bir yapıkurgulayan yazar, tüm hikâyelerde hile yapan kötü karakteri cezalandırırken övdüğüvasıflardaki iyi karakteri ödüllendirir. Yer yer dinû ve manzum alıntılar yaparakhikâyeleri temellendirir, okuyucu üzerinde etkisini arttırır. Ayrıca hikâyelerde,günlük hayatta karşılaşılan tipler ve meslek gurupları rol almaktadır. Günlükhayattan kopuk olmayan bu hikâyelerin yöneticilere de ders verici nitelik taşımasıeseri bir nevi siyaset-nâme olarak düşündürmektedir.Hikâye-i Ucûbe ve Mahcûbe, Eski Türk Edebiyatında hikâye anlatmageleneğinin bir parçası olarak önemli bir yere sahiptir.
Özet (Çeviri)
In classical Turkish literature prose as well as poetry tradition has progressedover centuries. Story writing holds an important place in the progression of at proseworks. Traditionally a lot of anthologies of complete works are compiled and prosestories are written by adopting various techniques. The work studied in thisdissertation was translated from Persian into Turkish in 16th century by SeyyidAhmet bin Hasan Bâlû with the pseudonym ?Sıdkû?. The story written with theframing technique covers a slice of time of nine days. Everyday a section opens upand two stories are told. By giving the stories individual titles the writer offers thereader a chance to chose from the compilation.There are already five manuscripts, four in the libraries in Turkey and one inthe Vatican. One of the objectives of this study is to produce with a comparison ofthe two existing manuscripts. The edition printed in Tahran in 1965 is well-knownand widely read today. Sıdkû is faithful to the original texts in translating the storiesfrom Persian to Turkish but has failed to translate the two stories in the last chapter.In the work the titles are such as justice, trustworthiness, generousity, bravery,dignity etc. They are used so that the reader could present a model and influencepeople with such virtues.Sıdkû declares his rationale in forming this work as a contribution tohumanity. The writer tries to present ideal characters in the stories, in the idea offorming a moral education for readers. However, he does not tend to use a boring,didactic language in them. Instead with the ideal adjectives he picks up, he creates anatural ground to guide the reader to the modelled virtues. The writer uses a commonstructure in all his stories and he punishes the villain while rewarding the good. Fromtime to time he uses religious references as well as well-known verses to enrich thestories in order to help increase the influential impact on the reader. His charactersare ordinary people in the street from various occupations. The way these stories areorganised makes one think that the work is also a diplomacy guide book foradministrators in power.Hikâye-i Ucûbe ve Mahcûbe, holds a considerable place in story tellingtradition of classical Turkish literature.
Benzer Tezler
- Abdurrahmân Eş-Şarkâvî'nin romanlarında toplumsal eleştiri
The social criticism in the novels of Abdurrahman Al-Sharqawi
ASİYE ÇELENLİOĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE ARSLAN SÖZÜDOĞRU
- Hasan Remzi'nin hayatı, edebi kişiliği ve eserleri
Hasan Remzi's life, literary personality and his works
SERCAN CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyografiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALAATTİN KARACA
- Edebiyat-ı Umumiye mecmuası (İnceleme, tahlili fihrist ve seçilmiş metin)
Magazines of Edebiyat-ı Umumiye (analysing, detailed content and selected texts)
AYŞEGÜL KÖSA
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN BEKİROĞLU
- An Analysis of biographical elements in James Joyce's 'The Dubliners'
James Joyce'un 'The Dubliners' adlı romanında yeralan biyografik yansımalar
BİLGE ÇETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
1997
İngiliz Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL OPPERMANN