Mali disiplinin sağlanmasında anayasal denk bütçe yaklaşımı ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Constitutional balanced budget in maintaining fiscal discipline and Turkish case
- Tez No: 189952
- Danışmanlar: PROF.DR. KÂMİL TÜĞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Bütçe Açığı, Mali Kurallar, Anayasal Denk, Mali Disiplin, Denk Bütçe SınırlamalarıBütçe, Budget Deficit, Fiscal Rules, Constitutional BalancedBudget, Fiscal Discipline, Balanced Budget Constraints
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 436
Özet
Bir ülkede mali disiplinin sağlanması başta ekonomik istikrar olmaküzere diğer iktisat ve maliye politikası amaçlarının daha etkin olarakgerçekleştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Kamu gelir ve giderleriarasında oluşan açıklar nedeniyle ortaya çıkan mali disiplinsizliğin bir ülkeninekonomik ve mali yapısı için ciddi bir sorun olarak algılanabilmesinde budisiplinsizliğin boyutları da önem taşımaktadır. Bu kapsamda uygulamada,maliye politikalarının etkinliği açısından önem kazanan çeşitli açık ölçümyöntemleri geliştirilmiştir. Gelişmiş ve gelişmekte olan pek çok ülkede malidisiplinin sağlanması amacıyla anayasal ve yasal düzenlemeler çerçevesindeçeşitli mali kurallar yürürlüğe konmaktadır. Bunlardan denk bütçe kuralı hemakademik hem de politik çevrelerce en çok tartışılan mali kural olarakkarşımıza çıkmaktadır.Bir devletin kuruluşunu, örgütlenişini, iktidarın el değiştirmesini vebireylerin hak ve özgürlüklerini düzenleyen kurallar bütününe ?Anayasa?denilmektedir. Ekonominin kural ve kurumlarının da anayasa içinde yer almasıdüşüncesi, Batı'da Anayasal ktisat adı verilen yeni bir disiplinlerarası çalışmaalanının ortaya çıkması ve gelişmesi ile birlikte önem kazanmıştır. Bazıülkelerin mali disiplini sağlayabilmek ve sürdürebilmek amacıylaanayasalarına koydukları mali kural hükümleri dikkatleri çekmektedir. AvrupaBirliği'nde olduğu gibi çeşitli uluslararası anlaşmalar vasıtasıyla da malidisiplini tesis edici mali kurallar yürürlüğe konulabilmektedir. Diğer pek çokülke örneğinde ise, Anayasal düzenlemeler dışında yürürlüğe konulan yasaldüzenlemeler ile kamu mali yönetiminde etkinliğin ve mali disiplininsağlanması açısından önemli adımların atıldığı görülmektedir.Türkiye'de özellikle 1980 sonrası dönemde kamu maliyesi alanındayaşanan mali disiplinsizliğin boyutlarının günümüze kadar artarak devamettiği ve bu konuda alınan önlemlerin yetersiz kaldığı dikkatleri çekmektedir.Çalışmanın son bölümünde Türkiye'de yaşana gelen mali disiplinsizliğin temelnedenleri ve boyutları ortaya konulmuş ve Cumhuriyet öncesi ve sonrasıdönemde anayasal ve yasal mevzuat açısından bütçe ve bütçe disiplinikonusuna yaklaşımın genel çerçevesi çizilmiştir. Daha sonra, bütçe kurallarınayönelik teorik argümanlar ve yapılan ampirik çalışmalar ile denk bütçekuralının uygulanmasına yönelik eleştiriler ele alınmıştır. Son olarakTürkiye'de mali disiplinin sağlanması amacıyla ?anayasal denk bütçe?kuralının hangi koşullar altında uygulamaya konulabileceğine ilişkin kritiknoktalar ve bu kapsamda gerekli koşulları oluşturmaya yönelik olarak kamumaliyesine ilişkin önerilerimiz ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Obtaining fiscal discipline in a country has great importance inachieving economic and fiscal policy aims, especially economic stabilizationpolicy aims. In considering public deficits as essential problems for the fiscaland economic structure of a country, also the dimensions of these deficitsgain importance. In practice various deficit measuring methods examining theefficiency of fiscal policy have been developed. In several developed anddeveloping countries, various fiscal rules have been implementing accordingto constitutional and legal regulations so as to decrease budget deficits andobtain fiscal discipline. One of these regulations is balanced budget rulewhich is the most controversial fiscal rule in both academic and politicalcommunities.?Constitution? is an order of rules regulating a state?s founding, andorganization, change of government and individual rights and freedom. InWestern countries the thought of integrating economic rules and institutionsin the constitution has gained great importance with the help of emerging anew inter-discipline called Constitutional Economics. Some countries? fiscalrules having been set in their constitutions so as to obtain and mantain fiscaldiscipline attract great attention. Fiscal rules obtaining fiscal discipline areimplemented by several international pacts as in European Union. In severalother countries important steps are taken in view of obtaining efficiency infiscal management and fiscal discipline by other legal regulations exceptconstitutional regulations.In Turkey especially after 1980?s period, dimensions of fiscal deficitshave enlarged continously and measures having been taken against thisinstability have been inadeqaate. In the last section of this study, basicreasons and dimensions of fiscal deficits in Turkish economy are examinedand legal framework in both before and after the establishment of Republic ofTurkey are discussed. In this section theorical arguments and empiricalstudies about budget rules and criticism on ?balanced budget rule? areexamined. Lastly, basic points on implementing of constitutional balancedbudget rule? -in which conditions this rule can be implemented- so as tosuggestions on public finance policies so as to form necessary conditions inthis respect are tried to be discussed.
Benzer Tezler
- Mali disiplinin sağlanmasında mali kuralların rolü: Gelişmekte olan ülke deneyimleri üzerine ampirik analiz
The role of financial rules to provide financial discipline: Ampirical analysis on developing country experiences
DERYA SARAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FÜSUN YENİLMEZ
- Anayasal iktisat ve mali kurallar Türkiye ve dünyadaki uygulamalarının incelenmesi
Constitutional economic and financial rules traditionof practices in Turkey and the world
SİNAN GÖÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ÖZTÜRK
- Küreselleşmenin Türk kamu maliyesine etkileri
Influences of globalization on Turkish public finance
EMRE KARABEKİR
- Batı'da egemenlik kavramının gelişimi ve eski Türk egemenlik anlayışı
The Development of sovereignty in the west and the thought of sovereignty in ancient Turk
AYBARS PAMİR
- Mali disiplinin sağlanmasında Türkiye'de iktisat politikalarının rolü: 1980/2019 dönem analizi
Role of economic policy in providing financial discipline in Turkey: Analysis of the year 1980-2019
ÇİĞDEM ÇADIRCI