Aşık edebiyatında ağıt konulu destanlar
Lament-thematic epics of the minstrel literature
- Tez No: 191008
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMET ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 508
Özet
Âşık edebiyatı 16.yüzyılın sonlarından itibaren başlamış ve günümüzekadar devam eden bir süreci içine almaktadır. Türk edebiyatında ağıtsöyleme geleneğinin slamiyet'ten önceki dönemden itibaren günümüzekadar uzanan zaman içinde farklılaşarak devam ettiği bilinmektedir. Eskidenölenin arkasından söylenen ağıtlar, matbaanın bizde kullanılmayabaşlanmasıyla, halk şairleri tarafından yazılan ağıt-destanlar şeklinde, teksayfa olarak bastırılıp satılmıştır. Gazetenin yaygın olarak kullanılmadığıdönemlerde habercilik işlevi de yaparak, ?yas tutturmaya? yönelik şekildeyazılmış olan ağıt-destanlar, toplumun en çok rağbet ettiği destan türüolmuştur.Edebiyatımızda destancılık geleneğini ve destanların yazılış süreçlerini?sözlü, yazılı ve elektronik? kültür dönemi olmak üzere üçe ayırabiliriz.Matbaalarda basılan en eski destan metni, 1864 tarihlidir. Tezimizin anakonusu, yazılı kültür döneminin 1928-1974 yılları arasında tek sayfa şeklindebasılmış ağıt-destanları içermektedir. Bu dönem içinde çok farklı konulardadestan yazılmıştır; biz bunlardan sadece ?yas tutturmaya? yönelik işleyişteolan ağıt-destanları toplamaya çalıştık. 1928-1974 yılları arasında yazılmışolan 212 ağıt destan metnine ulaştık.Yaptığımız çalışma neticesinde, sözlü kültür geleneği içinde ve bugün dedevam eden ağıt söyleme geleneğinin, yazılı kültür döneminde teknolojikgelişmelerin etkisiyle, destancı halk şairlerinin yazdığı ağıt-destanlarla devamettiği görülür. Eskiden para karşılığı ağıt söyleyen ağıtçı kadınlar yerine,kültür dönemi içersinde para karşılığı, siparişle ağıt söyleyen destancılarolması bu geleneğin farklılaşarak devam ettiğini göstermektedir.502Âşık edebiyatı içinde yazılan destanlar hakkında, bugüne kadar birçokaraştırmacı destanları konu yönünden tasnif etmeye çalışmıştır. Biz,topladığımız 212 destan metninden hareketle sadece ağıt-destanlar için birtasnif denemesi yaptık. Ayrıca, bu ağıt-destanların metinleri hakkında, şekilve üslup özelliklerini göz önünde bulundurarak incelemelerde bulunduk.Böylece ağıt-destanların hem şekil hem de üslup noktasında nasıl yazıldığınıve bunların gelenekle bağlantısını ortaya koymaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
The minstrel litarature stardet by the end of the sixteenth century andincludes the period of the present day. It is known that the costom of wailing,in the Turkish litaratur, has appeared in different froms sınce pre-Islamicperiod. Laments fort he dead, thanks to the use of printing in our country,were printed and sold as one-paged lament-epics written by folk poets.Lament-epics which were written ?in order to make people moum? and alsohave the function of informıng have been the kınd of epics demanded mostlyby the public.It is possible, in our litarature, to divide the custom of epicism and epic-witing process in to three cultural periods: oral, written and electronic. Theoldest epic text perssed in the printing house bears the date of 1864. Themain topic of our thesis covers one-paged lament epics of the cultural periodbetween 1928 and 1974. Within this period were written the epics of verydifferent theme. We aimed at collecting those that were written to ?makepeople moum.? We reached 212 lament-epic texts created between 1928 and1974.Thanks to the stady, we encountered the fact that the culture of wailingsurvived through lament -epics written by folk poets and also by means oftechnologial developments in the written- cultere period. The fact that wailingwomen crying laments for Money were replaced by folk poets writing lamentswith ordering indicates that the custom has been living in a different from.Many researchers tried to classify the epics according to their theme. Wedid this research merely for lament-epics, through 212 epic texts that wecollected moreover, we studied the epic-laments as from and stlye. Thus, wetried to demonstrate how lament-epics were written and in what ways theyare correlated with the custom.
Benzer Tezler
- Çukurova anonim halk edebiyatı ve âşık edebiyatında sözlü tarih
Çukurova anonymous folk literatureandashi̇k literature in oral history(Adana-Osmani̇ye)
ESRA ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERMAN ARTUN
- 19. ve 20. yüzyıl Kazak akın ve jiravlarında dil ve muhteva
Language and content in 19th and 20th century Kazakh akın and jirav
PARASSAT RAKYMBERLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER KAPAĞAN
- Aşık edebiyatında peygamber kıssaları
Prophet's stories in literature of Aşık
EMİNE GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET ÖZÇELİK
- Günümüz âşık edebiyatında tasavvuf
Sufism in modern ashik literacy, master's thesis
FATMA KOÇER ERTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZÇELİK