Geri Dön

Türkçe sözcük analizi

Turkish word analysis

  1. Tez No: 19318
  2. Yazar: ARZU BAYRAMOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF.DR. EMRE HARMANCI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1991
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 61

Özet

ÖZET Türkiye'de özel ve resmi işyerlerinde gittikçe artan sayıda doküman bilgisayar ve kelime işlemciler kullanılarak yazılmaktadır. Çok sayıda işlevi bulunan Türkçe kelime işlemciler, kullanıcılara dokümanlarını belli bir formatta girme olanağı sağlamaktadırlar. Ancak dokümanların kalitesi açısından bu yeterli olmamaktadır. Bu nedenle girilen yazının çözümlenmesini ve yanlışlıklar için öneri getirilmesini sağlayan kolaylıklar gerçekleştirilmiştir. En basit işlem sözcük çözümlemesidir. Türkçenin bitişken yapısı, bunun sonucunda oluşan karmaşık sözcük şekilleri ve Türkçenin kuralları çözümleme işlemini zorlaştıran etkenlerdir. Bu tezde sözdizimi ve biçimbilim ilişkilerine girmeden Türkçe sözcüklerin çözümlenmesi gerçekleştirilmiştir. Amaç Türkçe bir doküman yazımı esnasında sözcüklerin analizini yapmak ve yanlış sözcüklerle karşılaşıldığında kullanıcıyı uyarmaktır. VI

Özet (Çeviri)

TURKISH WORD ANALYSIS SUMMARY In Turkey, at official and private offices an increased number of documents are prepared by computers and word processors. Word pro cessors with numerous functionalities offer the possibility for entering and formatting documents to the users. However this is not sufficient for the quality of the document. For this reason, some tools have been developed for analysing the text and suggesting changes according to the spelling errors. The simplest task is analysing the words. The agglutinative nature of Turkish, the resulting complex word formations and the rules of the language are the factors, which make the analysing process more difficult. This thesis developes a system for analysing Turkish words wit hout entering morphological relations. In other words, we have not to prove that the word“yapıt”is formed from the root“yap”and the derivational suffix“-it”. So we put the word“yapıt”di rectly in the root dictionary. Word analysing process investigates if the word written is valid according to the Turkish word struc ture or not. In order to investigate this validity, one has to se arch for the word either from a list of all possible words of the Turkish or try to generate them using a list of roots, suffixes and a set of word generating rules to find out whether the analy sed word may be generated. It is not possible to use the first analysing method in an agglutinative language such as Turkish. VIIAll morphemes occuring in the beginning of the words (roots and stems) have been considered within the coverage of root morphemes dictionary. Loan words, emphatic forms, some female and male per sonal names, family names, nationality names, city names, substan tives, pronouns, adjectives, verbs, adverbs, postpositions, con junctions and interjenctions are all in the root dictionary. Word classes used for root morphemes are as follows : * IS substantive * S adjective * I substantival (used either as an adj. or a sub.) * ZM pronoun * F verb * FO negative verb * ZF adverb * ED postposition * BA conjunction * UN interjection * ÖZ special name * SO question word * FI verbal substantival (used either as a verb or * FS verbal adjectival a sub. /an adj.) Because of we don't enter morphological relations, we deal only with conjugational suffixes. But some derivational suffixes are also in the suffix dictionary. It would be not logical if we put all the words formed with these suffixes in the root dictionary. These suffixes are as follows: VIII** 1 = derivational suffix ** Almost all Turkish suffixes are subject to vowel and consonant harmony rule. This means that a Turkish morpheme may often have 2, 4, 8, 16 or even 24 allomorphs. According to the vowel harmony, unrounded vowels ( a, ı, e, i ) are followed by unrounded vowels and rounded vowels (o, u, ö, ü) are followed by low unrounded (a, e) or high rounded vowels (u, ii). Turkish consonant harmony rules are the following: - Turkish words do not end by some of the voiced consonants (b, c, d, g). But there are a few exceptions such as ad, öd, hac. - The final voiceless consonants ( p, ç, t, k ) become respec tively ( b, c, d, ğ ) when they are followed directly by a vowel, except when an“n”precedes final“k”in which case it becomes a“g”instead of“ğ”. The analysing process starts with the with the spelling check. If the word fails in this subprocess, the entire process stops. But in case of success, the word enters to the word analysis subpro cess, which requires more time than the spelling check. Word analysis subprocess involves : IX- Root recognation with a dictionary look-up, which determines where the root morpheme ends and suffix morpheme begins. - Suffixes recognation. - Test the root and the suffixes for structural validity. Tur kish roots can be classified into two main classes : substantival and verbal. The verbal model comprises the verbs, while substanti val class comprises nouns and adjectives. The suffixes that can be received by either of this groups are different. The detailed pa radigms for verbal and substantival grammars are as follows :VERBAL WORD PARADIGM (l)root--(y)mi*§ -person-d*i*r ma*li* (i*)yor (y)a*ca*k* (2)root-main tense--person (3}root-m(a*)--person (5) i-(y)mi*§ -person (y)d*i* (y)sa* (6)root-(a*)r/i*r -(y)ken (y)mi*§ ma*li* (y)a*ca*k* (7)root--0R/UL generating suffix except (y)ken (8)root--si*n(la*r) yı*n(ı*z) - Test for harmony rules. An important part of the system is the database, which contains Turkish roots, suffixes and their properties. XI

Benzer Tezler

  1. Tez No

    152740

    Derleyici tasarımında sözcük ve söz dizim analizi gerçeklemesi

    Implementing lexical and syntax analysis in compiler design

    İBRAHİM AKÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NEJAT YUMUŞAK

  2. Tez No

    46687

    Bilgisayar yardımı ile seslerin analizi

    Computer aided voices analysis

    A.TARIK ERKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TANER BULAT

  3. Tez No

    596682

    Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde bağlam temelli sözcük öğretim yönteminin uygulanması

    Implementation of context-based vocabulary teaching method in teaching Turkish as a foreign language

    NEŞE KARA ÖZKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUAMMER NURLU

  4. Tez No

    100452

    Eine Kontrastive analyse der verbableitungen im Deutschen und ihre wiedergabe im turkischen

    Almanca'daki fiil türemeleri ve Türkçe karşılıklarının karşılaştırmalı analizi

    AYALP TALUN

    Yüksek Lisans

    Almanca

    Almanca

    2001

    Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    PROF.DR. HÜSEYİN SALİHOĞLU

  5. Tez No

    835034

    Yabancı dil olarak Türkçe sözcük öğretiminde wordwall kullanımının etkisi

    The effect of using wordwall in teaching Turkish words as a foreign language

    BAHAR SEÇEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖKÇEN GÖÇEN ÖZDEMİREL

Geri Dön