Archaeometrical studies on plasters of some historical buildings
Bazı tarihi binaların sıvalarının arkeometrik yöntemlerle incelenmesi
- Tez No: 199227
- Danışmanlar: PROF.DR. LEMİ TÜRKER, PROF.DR. ŞAHİNDE DEMİRCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeometri, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: boya, tarihi sıva, Ankara Kalesi evleri, ICP-OES, XRD, pigments, historical plaster, Ankara Citadel houses, ICP-OES, XRD
- Yıl: 2007
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışma bazı tarihi binaların sıvalarının malzeme özelliklerini veteknolojik özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla AnkaraKalesi çevresinde bulunan Osmanlı dönemine ait dört evden sıva örneklerialınmıştır.Sıva örneklerinin malzeme özelliklerini ve mineral kompozisyonlarınıanlamak için kalın kesit analizleri, ince kesitlerin petrografik analizleri,element analizleri için ICP-OES, mineral tanımlamaları için XRD,termogravimetrik analizler, organik katkı maddeleri ve boya analizleri içinFTIR gibi çeşitli kimyasal yöntemler kullanılmıştır. Analitik uygulamalarınsonuçları, tarihi yapılarda kullanılan pigment ve sıva maddelerinin niteliğihakkında bilgi edinilmesini sağlamıştır.İnce kesit analizlerinde, kalın kesit analizlerinde tanımlanan katmansayısından daha fazla katman bulunmuştur. En fazla katman içeren örnekte12 sıva katmanı sayılmıştır. Katmanların renkleri mavi, kırmızı, yeşil, sarı,beyaz ve kahverenginin farklı tonlarında gözlemlenmiştir. Beyaz katmanlarındiğer katmanlara göre daha kalın olduğu belirlenmiştir. İki örnekte ısı yalıtımıamaçlı olduğu düşünülen katran tabakalarına rastlanılmıştır. Tuz testlerindesıva örneklerindeki kütlece tuz oranının 3.04%-9.22% arasında değiştiği veörneklerin Cl- ve SO42- anyonlarını içerdiği görülmüştür. Bazı örneklerdePO43-, NO2- ve NO3- anyonları bulunmuştur. Yapılan element analizlerisonucunda sıvalarda bağlayıcı olarak kireç ve jips kullanıldığı, CaOmiktarının 33.5-43.6% arasında değiştiği, ortalama değerin 37.9% olduğuanlaşılmıştır. Agrega miktarı ortalama 62.1% olarak bulunmuştur. XRDsonuçlarına göre, sıvalarda belirlenen temel mineraller kalsit ve jipstir. Jipsinsıva dayanıklılığı arttırmak için eklendiği düşünülmüştür. Ayrıca kuvars vepuzolanik aktiviteyi arttırdığı bilinen Opal-A mineralleri bulunmuştur. Kırmızırenkli sıvalarda renk veren madde olarak hematit bulunmuştur. Fe, Sb, Mn,Cu, Cr ve Ni renk verici elementler olarak bulunmuştur. Organik maddevarlığı saptanmış ancak tanımlanamamıştır.
Özet (Çeviri)
The present study aims to investigate the composition of historicalplasters to get information about their material characteristics and theirtechnology. Plaster samples were obtained from four Ankara Citadel housesbuilt in late Ottoman period.In order to determine the raw material characteristics andmineralogical properties of plasters; chemical analyses, optical observation ofcross sections, petrographic analyses of thin sections, elemental analyses byICP-OES, X-ray powder diffraction analyses for the determination of mineralphases, thermogravimetric analyses and FTIR analyses were carried out.Interpretation of all the analytical examination was used to understand thecomposition and unique character of plaster samples studied.Observation of thin sections revealed more plaster layers than thoseobserved in cross sections. Up to twelve layers could be observed withdifferent colours, such as blue, red, yellow, green, white and brown.Generally, thicknesses of white plaster layers were found to be thicker thanthe others. In two samples, two black boundaries between plaster layerswere identified which could be an indication of the use of asphalt for isolationpurposes, like dampness proofing or heat insulation. Soluble salt contents ofthe plaster samples were in the range 3.04%-9.22%, with an average being6.62%. The anions identified were Cl-, SO42-. In few samples, PO43-, NO2-and NO3- were found. Binder was found to be lime and gypsum. The amountof binder in terms of total calcium oxide, CaO, was found to be in the range of33.5-43.6%, with an average being 37.9%. Amount of aggregate was about62.1% as average. The main minerals identified in plaster samples werecalcite and gypsum. Gypsum might be added to increase the strength of theplaster. Beside calcite and gypsum, quartz and pozzolanic activity relatedmineral, Opal-A, were found in some of the samples. In red plaster layershematite mineral was also identified. Other colour effective elements werefound to be Fe, Sb, Mn, Cu, Cr and Ni. Presence of organic additives wasobserved but clear identification was not established.
Benzer Tezler
- Archaeometrical investigation of mud plasters on Hittite buildings in Şapinuwa-Çorum
Şapınuva-Çorum Hitit kenti yapılarındaki kerpiç sıvaların arkeometrik yönden incelenmesi
GÜLNUR GÜDÜCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE CANER SALTIK
PROF. DR. ŞAHİNDE DEMİRCİ
- Understanding the social structure in Çatalhöyük: An archaeometric study on plasters
Çatalhöyük'te sosyal yapıyı anlamak: Sıvalar üzerinde arkeometrik bir çalışma
ALİ GÜZEL
Doktora
İngilizce
2024
ArkeolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞLA AKGÜL
- Archaeometric studies on structural materials of feke, Saimbeyli and Gülek castles
Feke, Saimbeyli ve Gülek kalelerinin yapı malzemeleri üzerine arkeometrik çalışmalar
ZAKİR YILMAZ
Doktora
İngilizce
2024
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA DOĞAN
PROF. DR. ALİ AKIN AKYOL
- The archaeometric analyses of surp yerrortutyun armenian church in Sivrihisar, Eskişehi̇r
Eskişehir Sivrihisar surp yerrortutyun ermeni kilisesi arkeometrik analizleri
DENİS ALYANAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ BURCU ERCİYAS
PROF. DR. ALİ AKIN AKYOL
- İran - İsfahan Harun Velayat Türbesi Eyvan cephesindeki kağıt süslemelerin korunmasına yönelik arkeometrik analizler ve örnek uygulama çalışmaları
Archeometric analyses and pilot application studies for the conservation of paper decorations in entrance facade of Harun Velayat tomb in Isfahan - Iran
NEGIN DERAKHSHAN HOUREH
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeometriAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ AKIN AKYOL