Büyük Orta Doğu projesinde İran'ın önemi
The importance of İran in the context of great Middle East project
- Tez No: 204349
- Danışmanlar: PROF. DR. HASRET ÇOMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
1T.C.KOCAEL ÜN VERS TESSOSYAL B L MLER ENST TÜSÜULUSLARARASI L ŞK LER ANA B L M DALIBÜYÜK ORTADOĞU PROJES NDERAN'IN ÖNEMÖZETOrtadoğu olarak isimlendirilen bölge, tarihin başlangıç noktasısayılan yazının bulunmasından bu yana bir yandan insanoğlununmeydana getirdiği medeniyetin beşiği olmuş, diğer taraftan dünyanındiğer bölgelerinde gelişen medeniyetlerin yayılmasında kavşaknoktasını teşkil etmiştir. Bölgenin dünya ulaşımındaki önemi Doğu ileBatı arasında sadece ticari malları değil, aynı zamanda kültürlerin,inançların ve medeniyetlerin etkileşiminin de bu bölge içindegerçekleşmesini sağlamıştır.Bu çok yönlü alışveriş Ortadoğu'yu, Sanayi Devrimi hariç tutulacakolursa, dünya tarihini en çok etkileyen gelişme ve değişmeleringörüldüğü bir bölge haline getirmiştir. Bu sebeple dünya hakimiyetineyön vermek isteyen her devlet için Ortadoğu hakimiyeti en önemli vevazgeçilmez bir adım olmuştur. Ortadoğu'ya sahip olma yolundameydana gelen göçler, gerek sıcak, gerekse soğuk harpler ile yukarıdabelirtilen çok yönlü gelişme ve değişmeler sadece dünya tarihini veuluslararası ilişkileri değil, aynı zamanda bu bölgedeki toplumlarınşartlarını da etkilemiştir. Böylece Ortadoğu'da bütün tarih boyunca içgelişmelerle dış müdahalelerin karşılıklı etkileşimleriyle oluşan çokyönlü, dinamik bir yapı varlığını sürdüregelmiştir.ABD Ortadoğu'da yaşayan halkları yönetenlerin kendi halklarınakarşı izlemiş oldukları anti-demokratik tavırları, kadın haklarını hiçesayan davranışlarını öne sürerek Ortadoğu'da yaşayan halklara sahipolmaları gereken hakların verilmesi konularından yola çıkarak bölgede2bir projenin gerekliliğine ihtiyaç duymuştur. ABD, hukuk ihlalleriniönlemek, dinsel ve ulusal azınlıkların kendi yazgısını belirlemek, bütünbölgeyi zehirleyen yanlış ideolojileri bastırmak ve eğitimdeki gerekligelişmeyi sağlamak maksadıyla yıllardır Ortadoğu'da yapmış olduğufaaliyetlere bir isim koyarak Büyük Ortadoğu Projesini (BOP)başlatmıştır.ABD tarafından gündeme getirilen Büyük Ortadoğu Projesi'nin ilanedilen ana amacı, özgür olmayan geri kalmış bölgelere demokrasigetirmek olarak açıklanmıştır.Ortadoğu coğrafyası çok farklı ırkları bünyesinde barındırmaktadır.Ortadoğu coğrafyasına bakıldığında genel nüfusun çoğunluğunun Arapolduğu dikkati çekmektedir. Fakat Arap nüfusun sayıca fazla olmasınınyanısıra önem bakımından üç ülkeyi gündeme getirmek doğru olacaktır.Bu ülkeler Türkiye, ran ve srail'dir. Bu üç ülkenin ortak noktası bölgedeArap nüfusun sayıca fazla olmasına rağmen bu ülkelerin Arapolmamalarıdır. Ayrıca ran'ın dini (Şii) kimliği ve Türkiye'nin ise tarihibağları sebebiyle bu iki ülkenin diğer bir ortak noktası da bölgede enfazla nüfuza sahip ülkeler olmalarıdır.Bölgenin en önemli ülkelerinden biri olan ran'da süregelen iç vedış politikayı iki döneme ayırmak mümkündür. Bu dönemler 1979 öncesive sonrasıdır. 1979 yılına kadar ABD'nin bölgedeki en büyük müttefikiolan ran, 1979 devrimi sonrasında sahip olduğu dini yapı ve ?ne Doğu,ne Batı? felsefesi neticesinde ABD'den uzaklaşmıştır. ran, Humeynidönemi süresince bu tutumunu devam ettirmiştir. Ancak Humeyni'densonra Ali Akber Haşimi Rafsancani özellikle de Muhammed Hatemidöneminde ran-ABD ilişkilerinde bir yumuşama gözlenmiştir.2005 Haziran ayında yapılan seçimlerden sonra ran'dacumhurbaşkanlığına hiç beklenmeyen şekilde Mahmud Ahmedinecadseçilmiştir. Ahmedinecad kendinden önceki iki lidere Rafsancani veHatemi'ye göre daha muhafazakar, söylemlerinde de daha sert birliderdir. Ahmedinecad ile birlikte ran-ABD ilişkilerindeki Humeyni'nin3ölümüyle başlayan ?lale devri? sona ermiş, seçimden sonraki süreç dahasıkıntılı işlemeye başlamıştır. ran tarafından her türlü tepkiye rağmenicrasına devam edilen nükleer faaliyetler uluslararası platformdaözellikle de ABD ile olan ilişkilerde ran'ı zorlayacağa benzemektedir.BOP kapsamında en önemli ülkelerin başında gelen ran ileilişkilerde ABD'nin izleyeceği seçenekler; sorunun diplomasi yoluylaçözülmesi, ran'a uygulanacak ekonomik ambargo, ran'daki etnikunsurların ran rejimine karşı kullanılması ve ran'a karşı ABDönderliğinde uluslararası bir kuvvetin veya sadece ABD tarafındansilahlı kuvvet kullanılması olarak özetlenebilir.Tüm dünyanın istediği çözüm seçeneği olan sorunun diplomasiyoluyla çözülememesi durumunda ABD tarafından izlenecek politikamerakla beklenmektedir. ABD tarafından izlenecek politika uluslararasıkamuoyu tarafından merakla beklenirken, acaba ABD diplomasiyolunun çok fazla işe yaramayacağını dikkate alarak diğer seçeneklerikullanmaya başlamış mıdır?Türkiye'de PKK'ya ait terörist faaliyetlerin özellikle yaz dönemindeartması, daha sonra sözde bir ateşkes ile azalması, bununla birliktePKK'nın ran'daki kolu PEJAK tarafından ran'da yapılan teröristfaaliyetler zihinleri meşgul eden bu soruyu yanıtlar gibidir.Tezi Hazırlayan : Mustafa ERCEYLANTez Danışmanı : Prof. Dr. Hasret ÇOMAKTez Kabul Tarih ve No : 31/01/2007-2007/03Jüri Üyeleri : Yrd.Doç. Dr. Bekir GÜNAYYrd.Doç. Dr. Efe ÇAMAN
Özet (Çeviri)
1T.C.KOCAEL ÜN VERS TESSOSYAL B L MLER ENST TÜSÜULUSLARARASI L ŞK LER ANA B L M DALITHE IMPORTANCE OF IRAN IN THE CONTEXT OFGREAT MIDDLE EAST PROJECTABSTRACTThe region named as Middle East, happened to be one of the first centersof the civilization, on the other hand have formed the crosspoint for wideningof the other countries? improving civilization with discover of the literary whichis accepted as the start point of history. It lies at the juncture of Eurasia andAfrica and of the Mediterranean Sea and the Indian Ocean. It is the birth placeand spiritual center of the orthodox, Islam, Christianity and Judaism. Thus,throughout its history it has been a major center of world affairs; astrategically, economically, politically, culturally, and religiously sensitive area.The importance of the region in worlds transportation is proved impressing notonly the commercial between East and West, but also cultures, religions andcivilization.This versatile relations caused Middle East to be the most improving anddeveloping region effecting the world history. With this respect, it is animportant step to take the control of this region for any country that wants toorientate the world. The necessities of migrations, both red and cold conflictsand versatile developments and changes mentioned above, effected not onlythe worlds history and international? relations but also objective conditions ofthe communities living in this region. For this reason throughout the history amultipurpose and dynamic configuration have emerged with the interaction ofinternal developments and external interference.The antidemocratic attitudes of administrators towards their nations, theirattitudes that neglect woman rights and some reasons like that, caused USA todevelop a project to give their rights to these nations back. USA has started aproject named as Great Middle East Project to prevent violations, to give more2freedom to the minorites to be able to determine their destinies, to supress thewrong ideologies which are poisoning the region and to improve theeducational standards.USA declared the main purpose of this project as; to give the chance tohave democratic rights for the undeveloped nations in this region.When we looked at the Middle East, we can see that the nations in thisgeography are mostly Arabic. In addition to Arabic nations it would be betterto put on the agenda other three countries. These are Israel, Iran and Turkey.The common point of these countries are; first, they are not Arabic andsecond, especially Iran with her religious identity and Turkey with her historicalbackground have great influences on this regions? nations.Iran?s politics can be studied in two parts. These are before 1979 andafter 1979. Until Iran Islamic Revolution in 1979 Iran was a great alliance ofUSA. Because of its religion based configuration and her ?Neither East NorWest? philosophy, relations between Iran and USA has been cut off. Irancontinued this pose during Humeyni? period. But after Humeyni? period, it isobserved that relationships between USA and Iran have been more softer.during Rafsancani and especially Khatem?s periods.Ahmedinecad was unexpectedly elected as President in June 2005elections. Ahmedinecad is a leader who is more conservative and is also rigidin his speechs. With the election of Ahmedinecad as President the soft periodfinished and hard period for relationship between USA and Iran began. Nuclearactivities has been contiuned by Iran in spite of all negative reactions andespecially at international platforms these activities seem to make realitionshipto get worser .The choices of USA about Iran, one of the most important countries ofregion related with project can be summarized as: diplomacy, economicambargo, to use minorites living in Iran towards Iranian regime and USA?interference to Iran with or without the other nations? contributions.3It is expected worriedly and in great interest which choice will be put intopractice by USA, if the diplomacy choice is not implemented as a goodsolution. On the other hand, it is wondered whether USA has made a decisionthat diplomacy choice will not be a solution and for this reason puts intopractice other choices or not.Increasing in the PKK? terrorist activities in recent summer and decreasein these terrorist activities suddenly after declaration ?cease fire? in Turkey,meanwhile increasing terrorist activities in Iran done by Iranian PKK namedPEJAK, give some clue about USA intensions.Tezi Hazırlayan : Mustafa ERCEYLANTez Danışmanı : Prof. Dr. Hasret ÇOMAKTez Kabul Tarih ve No: 31/01/2007-2007/03Jüri Üyeleri : Yrd.Doç. Dr. Bekir GÜNAYYrd.Doç. Dr. Efe ÇAMAN
Benzer Tezler
- The State Oil company of The Azerbaijan Republic (SOCAR) and its European regional partnerships: 1992-2015
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) ve SOCAR'ın Avrupa bölgesel yatırımları: 1992-2015
CEMİLE ASKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
EnerjiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY FIRAT TANRISEVER
- Urban morphological study as a method of urban design assessment in the historic context of Iranian cities: A case study on Urmia
İran şehirlerinin tarihi bağlamında bir kentsel tasarım değerlendirme yöntemi olarak kentsel morfoloji: Urmiye üzerine bir örnek çalışma
MEYSAM SOLEIMANI
Doktora
İngilizce
2020
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA CÂNÂ BİLSEL
- II.Körfez Savaşı ve Irak İran ilişkileri
II.Gulf War and Iranian relations with Iraq
ARKAN MAHAMMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ŞAHİN
- Azerbaycan ve Türkiye'nin 1991-2022 yılları arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerinde Hazar Denizi'nin önemi
The importance of the Caspian Sea in the political and economic relations of Azerbaijan and Turkey between 1991-2022
MAHAMMAD ALAKBAR-ZADA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM MURAT KASAPSARAÇOĞLU
- A pan-islamist in Istanbul: Jamal ad-din Afghani and Hamidian islamism, 1892-1897
İstanbul?da bir pan-islamcı: Cemaleddin Afgani ve Abdülhamid Dönemi islamcılığı, 1892-1897
AYTEK SEVER
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESİM ŞEKER