Başkurt Türkçesinde kip
Bashkir Turkish mood
- Tez No: 205592
- Danışmanlar: PROF.DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 755
Özet
?Başkurt Türkçesinde Kip? başlıklı tezimiz, bir giriş ve yedi bölümdenoluşmaktadır. ?Giriş? bölümünde tezimizin temelini teşkil eden BaşkurtTürkçesi ve bu lehçeyi konuşan Başkurt Türkleri ile onların bugüne kadarkullandıkları alfabeler üzerinde kısaca durulmaktadır. Birinci bölümde,inceleme bölümüne ve bu bölümde kullanılan metoda esas teşkil edecekolan, kip, kiplik, zaman ve görünüş kavramlarının genel dil bilimi, TürkiyeTürkçesi ve Başkurt Türkçesindeki durumu ortaya konulmuş, bu kategorilerinilişkilerine değinilmiştir. Konuşucunun önermesinin gerçek olup olmamadurumu karşısında takındığı tutumu, görüşünü, bakış açısını vedeğerlendirmesini gösteren bir anlam bilimi kategorisi olan kiplik, fiilçekiminde kip sisteminde ifadesini bulur. Görünüş ise, fiillerin belirttiğioluşların süresi, gelişmesi ve bitmesiyle ilgili bütün biçimleri kapsayan birgramer kategorisidir. Bu bölümden sonraki diğer altı bölüm taradığımız edebimetinlere dayalı incelemeyi teşkil etmekte ve Başkurt Türkçesinin kipsistemini ortaya koymayı hedeflemektedir. Başkurt Türkçesinde, fiil çekimeklerinin kiplik, zaman ve görünüş anlamlarının birbirinden ayrılmaz birbütünü teşkil etmesi nedeniyle, kip sistemi, diğer kategorilerle birlikte elealınıp incelenmiştir. kinci bölümde bildirme kipleri, kip, zaman ve görünüşayrıntıları içersinde ele alınmış ve bildirme kiplerini oluşturan geçmiş,gelecek, şimdiki zamanlar detaylarıyla incelenmiştir. Üçüncü bölümde şart;dördüncü bölümde gereklilik, beşinci bölümde istek, altıncı bölümde emir,yedinci bölümde niyet ve sekizinci bölümde ihtimal kipleri ayrıntılı olarakincelenmiştir. Tezimizin sonunda çalışmamız esnasında kullandığımız bazıdil bilimi terimlerini açıklayıcı bir kavramlar sözlüğü yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
This study which is talking about the `Bashkir Turkish Mood? containsin general besides the preface section, seven main chapters. The prefacesection summarized the main idea of the research about the Bashkir Turkishand their dialect with a short analyze about this alphabets. The first chapter isexamining chapter. The main methods used in this chapter are mood,modality, tense and aspect concepts in the linguistic field and mention therelation between those categories to compare between the Bashkir Turkishand Turkey Turkish. In this part we can say that the speaker in the BashkirTurkish uses the modality, verbal infection marks and mood system in orderto reach his view points, so the value of the sentence he says refers to themeaning of those valuation categories. Aspect is a grammatical categorywhich contains in completed form which related to period of time?s,improvement of, and end of occurrence of point out verbs. In the remain sixchapters, the main aim was testing and analyzing the system of the BashkirTurkish Mood, based on literary texts scanned. The fact that it is impossibleto separate the verbal infection marks, tense and aspect, as far as they canbe consider as a unit, mood system had been analyzed with the othercategories too. The second chapter studied the details of indicative moods,mood, tense and aspect besides the details of past, future and present tensethat had been formed from the indicative moods. While the Third, Fourth,Fifth, Sixth, Seventh and Eighth chapter studied by order the condition tense,the necessity, the request, the imperative, the intention and probability indetails. At the end of our thesis we attached the linguistic terms andnecessary explanation that we used during our study.
Benzer Tezler
- Başkurtça'da haber kipleri ve zaman kaymaları
Message models and time changes in Başkurtca
MEHMET TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF AVCI
- Masallar adlı metin esasında Başkurt Türkçesinde fiil
Verb in Baskurt Turkish on the base of the text 'the stories?
MÜZEKKÂ BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DilbilimTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇAĞRI ÖZDARENDELİ
- Başkurt Türkçesindeki Arapça ve Farsça unsurlar
Arabic and Persian elements in Bashkir Turkic dialect
SÜLEYMAN SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Mostay Kerim'in şiirleri, giriş-metinler-dizin
Mostay Kerim's poetry, preface-texts-index
MEHMET YASİN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜRER GÜLSEVİN
- Çağdaş Kıpçak Türkçesinde dil bilgilik ses olayları
Grammatical phonology in Contemporary Kipchak Turkish
FERHAT BEKTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ŞAHİN