Geleneksel Türk işlemelerinden hesap işini araştırma ve eos compucon nakış desen programı ile hesap işi desen kalıbı hazırlama öğretim programı önerisi
Teaching programme proposal for preparing embroidery design with eos-compucon embroidery design programme and searching the embroidery to counting handwork being traditional Turkish embroideries
- Tez No: 207100
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. HURİYE ÇIRAKOĞLU, YRD. DOÇ. DR. NEŞE GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 456
Özet
ÖZET Geleneksel Türk İşlemelerinden Hesap İşi İğne Tekniklerini Eos-Compucon Programına Uyarlayarak Bilgisayarlı Nakış Makinelerinde Uygulama Yapmak İçin Öğretim Programı Önerisi Çetinkaya, Zübeyde Yüksek Lisans, El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı Tez Danışmanları: Yrd. Doç. Huriye ÇIRAKOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Neşe GÜNEŞ Nisan- 2007 Geleneksel Türk el sanatları çeşitlilik açısından geniş bir yelpazeye sahiptir. Özellikle çeyiz geleneği nedeniyle günümüzde de yoğun biçimde uygulanan işleme (nakış) de bunlardan birisidir. Geleneksel Türk işleme teknikleri ; Hesap işi, Türk işi, Antep işi (Ajurlar), Maraş işi (Dival işi), Bartın işi (Tel kırma), Oyalar, Aplike, Buldan işi (Suzeni) olarak isimlendirilebilir. Bu araştırmada incelenen Hesap işi, tersi ile yüzü aynı görünüşte olan ve iplik sayılarak yapılan işleme türüdür. Hesap işi, eskiden örtü, yağlık,çevre,mendil,uçkur ve elbise gibi eşyalar üzerine uygulanmış, günümüzde ise ev eşyalarının, giysilerin ve aksesuarların süslemelerinde kullanılmaktadır. Çeşitli kaynaklardan başlangıcını 16. Yüzyıla dayandırdığımız hesap işi günümüzde de uygulanmaktadır. Hesap İşi iğne teknikleri; antika, susma, sarma, civankaşı, düz hesap iğnesi, verev hesap iğnesi, ciğerdeldi, gözemedir. Yardımcı iğne tekniği olarak Türk İşi iğne teknikleri ile tel sarma ve tel kırma kullanılmaktadır. Araştırmada Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Prof. Ülker Muncuk Müzesi'nde bulunan 99 adet Hesap İşi ürün incelenmiştir. Müzedeki Hesap İşi ürünlerin uygulama alanları, kullanılan teknik, yardımcı iğne tekniği, kullanılan renkler, bezeme konuları, kullanılan gereçler,kenar temizleme teknikleri, kompozisyon özellikleri geliştirilen bilgi formlarına kaydedilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda müzede bulunan Hesap işi ürünlerin peşkir, örtü, uçkur, çevre, baş örtüsü, pano, havlu, namaz örtüsü, hamam havlusundan oluştuğu belirlenmiştir. Ürünlerde en fazla Düz Hesap İğnesi, Verev Hesap İğnesi ve Gözeme iv teknikleri kullanılmıştır. Ürünlerin çoğunluğunda öncelikle yardımcı iğne tekniği kullanılmadığı Sim Sarma ve Tel Sarmanın ise en çok kullanılan yardımcı iğne teknikleri olduğu görülmüştür. Ürünlerin işlemesinde genellikle açık mavi, sarı sim ve turuncu kullanılmıştır. Açık mavinin ürünlerdeki kullanım oranı fazla, kapladığı yüzey ise azdır. Ürünlerin büyük çoğunluğunun pamuklu kumaş olduğu belirlenmiştir. Müzedeki Hesap işi ürünlerin büyük bir bölümünün işlemesinde sarı sim, ipek iplik ve pamuk iplik kullanılmıştır. Kenar temizlemesinde çoğunlukla pamuk iplik kullanılmıştır. Ürünlerde bezeme konusu olarak çoğunlukla bitkisel ve geometrik bezeme ile Bitkisel ve Nesneli Bezeme seçilmiştir. Ürünlerin çoğunda çırpma dikişi ile kenar kıvrılmış, % 19'luk bölümünde saçak bükülmüş veya bırakılmıştır. Teknolojik gelişmeler, yaşamın her alanında olduğu gibi el sanatlarında da etkisini göstermektedir. Bu gelişmeler doğrultusunda nakış alanında da bilgisayarlar kullanılmaktadır. Bilgisayarlardan desenin istenilen tekniğe uygun hale getirilmesi ve işlenmesinde yararlanılmaktadır. Bilgisayarlı nakış makinelerinde bir ürünün tasarlanmasından, desenin kumaşa işlenebilmesine kadar tüm işlemler oldukça basitleştirilmektedir. Nakış makinesinde işlenen nakış desenlerini bir katalog halinde düzenleyen, onları daha düzgün ve işlemeye elverişli hale getiren çeşitli bilgisayar programları bulunmaktadır. Bu nakış desen programlarından biri de piyasada yaygın olarak kullanılan EOS- Compucon Nakış Desen programlarından biridir. Geleneksel Türk nakışlarından hesap işinin uygulanabilmesi için daha önce program çalışması yapılmamıştır. Hesap işinin bilgisayar destekli nakış makinelerinde işlenmesi için öncelikle nakış desen programı ile desen kalıbı olarak hazırlanması gerekmektedir. EOS- Compucon nakış desen programı ile Hesap işi iğne bilgisayarda tekniğine uygun olarak hazırlanabilmektedir. Bu araştırmada EOS-Compucon Nakış Desen Programı ile Hesap İşi öğretim program önerisi hazırlanmıştır. Araştırmada hazırlanan EOS-Compucon Nakış Desen Programında Hesap İşi öğretim programı için önce genel hedef saptanmış, ön koşul davranışlar, süre, öğrenci sayısı, yöntem ve fiziksel ortam belirlenmiştir. Daha sonra özel hedefler ve davranışlar, EOS-Compucon Nakış Desen Sistemi ve EOSCompucon Nakış Desen Sisteminde Hesap İşi analizi (Bilgi listesi, İşlem listesi, Alışkanlık tutum ve değerler listesi), öğretim programı zamanlama çizelgesi v hazırlanmıştır. Bilgi yaprakları, işlem yaprakları ve değerlendirme ölçekleri hazırlanmıştır. Araştırmanın son bölümünde yer alan Sonuç ve Önerilerde, araştırmada ulaşılan sonuç ve araştırma üzerine getirilen öneriler bulunmaktadır. Yapılan çalışmada, G.Ü.M.E.F. müzesindeki Hesap işi ürünlerin incelenerek özelliklerinin ortaya çıkarılması, yozlaşmanın engellenmesi, hesap işinin bilgisayarlı nakış makinelerinde uygulanması, işlemeli ürünlerin kullanımının yaygınlaştırılması ve geleneksel Türk nakışlarının bilgisayarlı makinede uygulanmasına örnek teşkil etmesi adına bu öğretim programı hazırlanmıştır. Bu eğitimi almış bireyler Geleneksel Türk Nakışlarından Hesap işinin karakteristik özelliklerinin gelecek nesillere bozulmadan ulaşmasında ve nakış sektöründe uygulanarak yaygınlaşmasında yetişmiş elemanlar olarak yararlı olabileceklerdir. Bilgisayar Destekli Nakış Tasarımında yaygın olarak kullanılan EOSCompucon Nakış Desen Sisteminde ?Hesap İşi? için öğretim programı önerisine yönelik olan bu araştırmada; 1. Nakış Eğitiminde, 1.1. Diğer Bilgisayar Destekli Nakış Desen programları ile de Hesap işi iğne teknikleri EOS- Compucon Nakış Desen programı öğretim programına benzer öğretim programları hazırlanmalıdır. 1.2. EOS- Compucon Nakış Desen programında Türk işi, Aplike, Suzeni gibi Geleneksel Türk Nakışları ele alınıp incelenerek öğretim programları hazırlanmalıdır. 1.3. Nakış Desen programlarına ilişkin hazırlanan öğretim programları kaynak olarak yaygınlaştırılmalıdır. 1.4. Hazırlanan bu öğretim programı değişik düzeylerde denenmeli ve geliştirilmelidir. 2. Nakış Sektöründe, 2.1. Nakış sektöründeki desen tasarımcıları için Geleneksel Türk Nakışlarının teknik özelliklerini açıklayıcı eğitim seminerleri düzenlenmelidir. 2.2. Geleneksel Türk Nakışları ile ilgili ürünlerde yozlaşmanın, teknik hataların olmaması için ilgililerce çalışmalar yapılmalıdır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Teaching Programme Proposal to Practice in Computerized Embroidery Machineries through Adapting Eos-Compucon Programme to Counting Handwork Needle Techniques Being Traditional Turkish Embroideries. Çetinkaya, Zübeyde Masters Degree, Handicrafts Education Faculty Thesis Advisors : Assistant Professor Huriye ÇIRAKOĞLU Assistant Professor Dr. Neşe GÜNEŞ April ? 2007 Traditional Turkish Handicrafts have a wide product range in diversity. In particular because of bridal outfit tradition, embroidery applied as intensive nowadays is one of traditional handicrafts. Traditional Turkish embroidery techniques can be called as Counting Handwork, Turkish Handwork, Antep Handwork (Ajurs), Maraş Handwork (Dival Handwork), Bartın Handwork (Tel Kırma), Needles Laces, Applique, Buldan Work (Suzeni). Counting Handwork examined in this researching is a kind of embroidery having same appearance with back and front and it is fulfillet through counting lace. Counting Handwork was applied on the dress such as the coverings, napkins, handkerchiefs, waist strings and costumes in the past and also used for embellishing the household goods, costumes, clothing and accessories today. Counting Handwork, origin of which is dated from 16. Century according to various resources, has still been put in the practice. Counting Handwork Needle Techniques are curiosities, susma, sarma, civankaşı, flat counting needles, cross counting needles, ciğerdeldi and gözeme. As ancillary needle techniques Turkish Handwork needle techniques, tel sarma and tel kırma have still been made use. In this researche 99 products of Counting Handwork in Prof. Ülker Muncuk Museum of Gazi University Vocational Education Faculty have been studied. Application fields, techniques used, ancillary needle techniques, colors used, embellishing subjects, devices utilized, side cleaning techniques, composition features Counting Handwork Handicrafts in the museum have been recorded in information forms developed. In the wake of this examination it is specified that Counting Handworks in the Museum are handkerchiefs, coverings, waist strings, napkins, head clothes, vii panels, towels, and namazlık and baths covrings. Flat Counting Needle, Cross Counting Needle and Gözeme techniques have been mostly used in these products. It has been understood that fırst ancillary needle techniques has not been used in a great many of products but Silver Sarma and Tel Sarma are ancillary needle techniques to be used most. Light blue, yellow silver and orange have been generally used for adorning of products. Rate of utilization of light blue in these products is more but level which it covered is little. It is seen that a great many of products are made of cotton fabric. Yellow silver, silk thread and cotton thread are used for embroidering of many counting handworks in the museum. Cotton thread is generally used for side cleaning. Vegetal and Object Bezeme as well as Vegetal and Geometric Bezeme are usually chosen in the products. Side has curlet with çırpma sewing and lace is folded or left in the part of 19 per cent in a great many of products. Technologic developments have also affected handicrafts just like every field of life. Computers have been used in the field of embroidery under these developments. Computers have been utilized for equipping and embroidering of design in the techniques requested. All proceedings from planning of products till desings are quite be simplified in computerized embroidery machineries. There are several computer programmes arranging embroidery designs embroidered in the embroidery machineries in the from cataloque and transforming them more wellarranged and convenient for embroidering. One of the embroidery design programmes is EOS- Compucon Embroidery Design Programme used in the market widely. Programme work has not been implemented for applying of counting handwork consisting of Traditional Turkish embroideries previously. For embroidering of counting handwork in the computer-aided embroidery machineries, firstly it should get ready as design from by embroidery design programme. Counting handwork needle can be made ready in computer in accordance with its technique by using EOS- Compucon Embroidery Design Programme. Teaching Programme Proposal of Counting Handwork through EOSCompucon Embroidery Design Programme has been prepared in this research. In this research first general purposes have been established and then prerequisite behaviors, period, number of students, method and physical environment have been determined for Teaching Programme of Counting Handwork in the prepared EOS- Compucon Embroidery Design Programme. Afterwards special purposes and behaviors, EOSCompucon Embroidery Design System and Analysis of Counting handwork in EOSCompucon Embroidery Design System (information list, proceeding list, habits, attitude and values list), time sheet for teaching programme have been prepared. Also information and proceeding folios and evaluation scales are be arranged.
Benzer Tezler
- Doğu Karadeniz bölgesindeki Etnoğrafya Müzelerinde bulunan geleneksel işlemelerin incelenmesi
Investigation of the traditional embroideries Etnographic Musseum Eastern Black Sea region
YELIZ KARAL YÜCEKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAKUDE DEVELİOĞLU
- Ankara ili Güdül yöresi geleneksel Türk işlemelerinde renk, desen, kompozisyon özellikleri ve öğretim analizi yönünden incelenmesi
To be research and mode of teaching analyes of traditional Turkish embrodiery in respecf of colour ornament and composition Ankara-Güdül
YASEMİN SERÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. FATMA ÖZCAN (TUĞTAŞ)
- Erzincan yöresi geleneksel el işlemeleri teknikleriyle yapılmış salta, çevre, uçkur işlemelerinin desen, renk, kompozisyon özellikleri ve işlem analizleri
Başlık çevirisi yok
NESLİHAN İLTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Sanat Dalı
PROF. FATMA ÖZCAN
- 19. y.y. resimsel eğilimli İstanbul işlemelerinin incelenmesi ve modernize edilerek uygulanmasına dair tasarı ve öneriler
Design and recommendations on studying 19th century pictorial Istanbul embroidery and applyingi them in modernized ways
İSMAİL YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN UĞURLU