Azerbaycan'da doğrudan yabancı sermaye yatırımları
Foreign direct investments in azerbaijan
- Tez No: 209263
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. HAYATİ ERİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
DYY(FDI-foreign direct investment) 1990'lı yıllar boyunca kesintisiz bir büyüme süreci yaşadılar. DYY, ulusal ekonomilerin global üretim ve hizmet ağına entegrasyonu için en önemli katalizatör oldular. Daha da fazlası, DYY ekonomik gelişmenin, endüstriyel modernizasyonun, ticari ilişkilerin gelişmesinin özendiricisi olmuştur. Sayılanların bir göstergesi olarak da, günümüzde DYY'nin dünya üretimindeki payı ( DYY/ GSYİH) %20'ye yükselmiştir. 1999 yılında ise, DYY giriş hacmi 1 trilyon $'ı geçti. Uluslararası DYY'nin temel özelliği, yatırım hareketlerinin büyük kısmının OECD ülkeleri arasında olmasıdır. OECD dışı ülkelerde, doğrudan yabancı sermaye yatırımları önemsiz bir oranda seyretmektedir. OECD ülkelerinden dışarıya sermaye hareketleri giderek hizmet sektörüne doğru yönelmektedir. Ayrıca, dünya çapında özelleştirme ve liberalleşme hareketlerinden kaynaklanan elektrik, gaz ve iletişim alanlarına yapılan yatırımlarda hissedilir bir artma gözlenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin çoğunda DYY, devlet yardımı programlarına göre , daha güçlü ve daha belirgin bir etki göstermektedir. Bugünlerde, gelişmiş ülkelerden çıkan DYY hacmi bu ülkelerin yabancı ülkelere verdiği devlet yardımlarının hacminden 5-7 defa daha büyüktür. Bunun sebepleri olarak, gelişmiş ülkelerin bu tür yardımlara ayırdığı bütçe ödeneklerini kısması ve gelişmekte olan ülkelerin artık daha fazla DYY çekebilmek için yaptığı uygulamalar gösterilebilir. Gelişmekte olan ülkelerin DYY'ye ihtiyaç duymaları da artan finansman gereksinimleri ve birikmiş sosyal problemlerin çözümü ile ilgilidir. 2000'li yılların başlaması ile beraber dünyadaki DYY hacimleri bir düşüş trendine girdiler. 2003 yılında , yani düşüşünün 3. yılında, DYY 560 milyar dolar seviyesinde idi. Ama 2004 yılından itibaren, DYY hacimleri artışa geçmiştir. Gidişatın olumlu yöne değişeceğine işaret eden bir unsur satın alma ve birleşmelerde (M&A) meydana gelen artışlardır. Bunun yanı sıra, DYY çeken ülkelerdeki daha yüksek büyüme oranları, şirketlerin karlılıklarının artması, elde edilen karların şirketler tarafından tekrar yatırıma dönüştürülmesi, menkul piyasalarda şirket değerlerinin artması gibi göstergeler 2004 yılından itibaren başlayan DYY hacimlerinin yükselişinin nedenleridir. 1998-2003 yıllarında Azerbaycan ekonomisine 13,7 milyar dolar sermaye yatırlmıştır. Yatırılan sermayenin hacmi her yıl ortalama 2,1 milyar dolar artmıştır. DYY yatırımların payı 10,8 milyar dolardır (%78,8). 2004-2006 yıllarında toplam sermaye yatırmı 20,7 milyar dolar , bunun 14,07 milyar doları (%68) DYY'dır. Göründüğü gibi son 3 yıl içerisinde hem toplam yatırmlar hem de DYY'lar önceki 6 yılın toplam yatırmından 7 milyar dolar fazladır. Bu, Azerbaycan'a yatırımcıların ilgisinin daha da arttığının bir göstericisidir. Bu yatırım ortamına zemin oluşturan unsurların da unutulmaması gerekir. Konunun önemli taraflarından biri de DYY'ların her yıl toplam sermaye yatırmlarındaki payının azalmasıdır. Tasarruf duzeyinin artması ve girişimciler tarfından yatırıma dönüştürülerek değerlendirilmesi artık ekonomide gerçekten de bir canlanmanın olmasından haber veriyor. Bunu daha iyi anlamak için kişibaşına düşen GSMYH'daki artışın gözden geçirilmesi yeter. Eğer 1992 yılında, yatrımların daha yeni yeni ülkeye girdiği süreçte kişi başına düşen GSMYH 180 USD'yken 2006 yılında artık yatırımların belli bir düzeyde yapıldığı aşamada 1200 USD'ye çıkmıştır. 6-7 defa daha fazla bir rakama ulaşılmıştır. Ağırlıklı olarak petrol sektörüne yönelen DYY yatırımların son 3 yıldaki oranında bir düşüş söz konusudur. Nedeni Azerbaycan petrol sektörünün yabancı yatırmlardan doyma aşamsında olması ve Azerbaycan devletinin ekonomik ve kalkınma programına göre petrol dışı sektörlerin de gelişmesini sağlamayı amaç edinmesi ve bu yönde yaptığı işlerdir.
Özet (Çeviri)
FDI experienced sustainable development during 1990?s. FDI became the most important catalisator for integration of public economies into the network of the global production and services. Besides that, FDI served as a catalyst of economic development, industrial modernization, development of trade relations. As an indicator of the below facts, we can show that today?s FDI?s share in the world production (FDI/GDP) is %20. In 1990 FDI?s volume was more than 1 trillion $. The main point about FDI is the fact that, the tremendous part of investment movement is between OECD countries. In the other countries the value of FDI is in neglectable percentage. The outward investment movement from OECD countries increasingly trends to service sector. Furthermore, as a result of privatization and liberalization all over the world, there is a noticeable increase in investments in electrics, gas and communication industries. FDI shows stronger and more noticable effect as a result of state grant programs in most of the developing countries. Nowadays, the amount of FDI from developed countries is 5-7 times more than the grants from this countries. The reason for that is limitation policy of developed countries towards this grants and the steps taken by developing countries in order to attract FDI. The need of developing countries in FDI is because of lackage of financial sources and unsolved social problems. Since 2000 worldwide FDI experienced decrease trends. In 2003, 3rd year of the decrease, FDI was at the level of 560 billion. But since 2004, FDI level trend switched to increase. The clue for the improvement of the situation is increase in acquisition and mergers. Besides that, higher growth indicators, increase in company profits, usage of profits made by companies in reinvestments, increase in stock prices in the countries attracting FDI serve as a result of increase in FDI since 2004. Between 1998-2003 capital of 13,7 billion was invested in Azerbaijani economies. The amount of invested capital increases in average 2,1 billion per year. FDI?s share is 10,8 billion $ (78,8%). Gross amount of capital investment in 2004-2006 is 20,7 billion dollars, 14.7 billion of which is FDI. As seen below, the amount of all investments and FDI in the last 3 years is 7 billion more than the previous 6 years. It?s proof of the increase in the interest of foreign investors in Azerbaijan. The fundamental reasons for this investment circumstances should be noticed, too. One important side of the theme is decrease of FDI share in gross investment. Increase of saving level and its usage in terms of investment by entrepreneurs shows real boost in the economy. A flash look at GDP per person is enough to notice this point. In comparison with 180$ of GDP per person in 1992, in 2006 this indicator raised about 6-7 times and reached the level of 1200$. There is a decrease in last 3 years in the level of FDI heavily concentrated in oil industry. The reason for that is satisfaction of the oil industry?s need in foreign investment and intend to develop non-oil industries according to economic and reconstruction program of The Azerbaijan Republic and steps taken for that.
Benzer Tezler
- Azerbaycan'da doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının sektörel dağılımı ve analizi
The sectoral di̇stri̇buti̇on and analysis of foreign direct investment in Azerbaijan
MURAD KARİMOV
- Azerbaycan'da maliye politikalarının doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkileri
The effects of fiscal politics on direct foreign investments in Azerbaijan
NURLANE AHUNDZADE
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi
The progress of foreign direct investment after independence in Azerbaijan
RASHİD MAJIDLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonomiCelal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN GÖKBUNAR
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Azerbaycan ekonomik büyüme üzerinde etkisi: 1995-2017 dönemi
The effect of directly foreign capital i̇nvestments on Azerbaijan economic growth: The period 1995-2017
İLHAM GULİYEV
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Azerbaycan uygulaması
Foreign direct investments, study case; Azerbaijan
REŞAT AHMEDOV