Erzurum ve Erzincan çevresindeki koyun, koç ve at biçimli mezar taşları ve sanat tarihindeki yeri
The sheep, ram and horse shaped grave stones in Erzurum and Erzincan districts and their place in arts history
- Tez No: 210543
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 482
Özet
Milattan Önceki dönemlerde Orta Asya'da, Türklerin eliyle meydana getirilen ve ?Avrasya Üslubu? olarak isimlendirilen Türk sanat eserleri ve bunların içerisindeki koyun, koç ve at heykeli biçimli mezar taşları, kendi içinde değerlendirilen `hayvan üslubu'nun bir devamı olarak Anadolu'ya aktarılmıştır. Türklerin kabul ettiği yeni dinlerde, bu gelenek, mana bütünlüğü bozulmadan varlığını devam ettirmiştir. Yaşam, ölüm ve ölüm sonrası hayatla ilgili derin ve gizemli anlatımlarla yüklü olan bu mezar taşları, geçmişle gelecek arasında mükemmel bir köprü vazifesi görürler.Anadolu'da Türklerin gittiği pek çok bölgede görülen koyun, koç ve at heykeli biçimli mezar taşları, özellikle Türklerin Anadolu'ya geçiş yaptıkları ilk yerleşim yerleri olan Doğu Anadolu'da yoğunluk kazanmaktadır. Anadolu dışında da Ön Asya'dan Uzak Doğu'ya kadar uzanan geniş coğrafyada, ya Türklerin eliyle ya da Türk kültüründen etkileşim sonucu oluşmuş, anıt eserler olarak görülmektedirler.Erzurum ve Erzincan bölgesinde yaptığımız araştırmalarda ve büyük bir kısmı ilk kez tarafımızdan tespit edilerek incelenen koyun, koç ve at biçimli mezar taşlarının, sanıldığından daha fazla ve eski tarihlere ait olduğu görülmüştür. Bu çalışma ile bu tip mezar taşı yapma geleneğinin, Anadolu'da Akkoyunlu ve Karakoyunlu Devletleri ile başlamadığı ortaya konulmuştur. Akkoyunlu ve Karakoyunlu Devletleri'nden önceki dönemlerde de Anadolu'ya Balkanlar ve Kafkaslar üzerinden gelen çeşitli Hıristiyan Türk boyları tarafından, bu tür mezar taşlarının yapıldığı görülmektedir. Bu iki Türkmen devleti içerisinde yer alan çeşitli Türk boyları, kendilerinden önce Anadolu'da ırkdaşları tarafından başlatılan bu geleneği, kendi içlerinde yaşatarak devam ettirmişlerdir. Boyut ve süsleme bakımından farklılık gösterseler de kullanıldıkları yerlerde taşıdıkları anlamlar hiç değişmemiştir.
Özet (Çeviri)
The Turkish arts productions including the sheep, ram and horse shaped grave stones which were produced by Turks in Central Asia in B.C. period and which were named as ?Eurasian Style? are carried to the Anatolia as the continuation of the tradition. This tradition continued to emerge even when Turks changed religion. Loaded with a deep and mysterious meaning among life, death and life after death, these grave stones establish a bridge between the past and the future.The sheep, ram and horse shaped grave stones which can be seen every where Turks lived, are intensive especially in the Southern Anatolia Region where they first settled. Outside Anatolia, in an extended geography from? Asia to far East, they are, seen as monumental works produced either by Turks or by the influence of Turk culture.The sheep, ram and horse shaped grave stones, which we analyzed in Erzurum and Erzincan district and most of which are discovered by us, are older than they thought to be with this study, it is determined that the tradition of making gravestones had not started with Akkoyunlu and Karakoyunlu governments. It is seen that before governments Akkoyunlu Karakoyunlu, such grave stones are produced by some Christian Turkish groups who had traveled through Balkans and Caucasus. Some Turkish tribes who took place in these two Turkish states (Akkoyunlu, Karakoyunlu) continued the tradition which had begun in Anatolia, long before themselves. Although they have some differences in respect to dimensions and ornaments, the meaning they carried in the places they was used has never changed.
Benzer Tezler
- Evliya Çelebi Seyahatname'sinde Doğu şehirleri (1641-1648)
Evliya Çelebi's seyahatname'sinde East cities (1641-1648)
SALİH ÖZKÖK
- Erzincan ? Muş - Oltu (Erzurum) arasındaki yüzey kayaçlarının soğurulma özelliklerinin incellenmesi
Absorption properies of surface rocks investigation in Erzincan ? Muş - Oltu (Erzurum)
UFUK AYDIN
Doktora
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALTAY ACAR
- Eskiçağ'da Erzincan'ın ulaşım ağları
Transportation networks of Erzincan in Ancient Age
DUYGU CANAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ÜNGÖR
- Osmanlı Devleti'nde maden-i hümâyûn emaneti ve Kiğı'da demir madenciliği
The trust of the imperial mine in the Ottoman Empire and iron mining in Kiğı
TUĞBA ÖZDOĞAN
- Yedisu (Bingöl) ilçe merkezinin coğrafyası
Geography of Yedi̇su (Bi̇ngöl) district center
SEVDA AYTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH BİRİNCİ