Kadı Abdulcebbar'da kelam yöntemi
The kalam method Of Al-Qadı Abd Al-Jabbar
- Tez No: 218119
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ GÜLER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Abdulcebbar, Kelâm'da akılcı ve rasyonel çevre olarak bilinen Mutezile'nin son dönem kelamcıları arasında yer alır. Bu çalısma, onun kelam yöntemini üç temel sorun üzerinden belirlemeyi amaçlamıstır. Birinci bölümde bilgi sorunu ele alınmıstır. Orada bilginin tanımı, mahiyeti, çesitleri ve kaynakları gibi klasik epistemolojik çerçeve ortaya konmus, Abdulcebbar'ın nazarî (rasyonel) bilgi temellendirmesine yer verilmistir. Bilginin tanımında bir tür rasyonel sezgiye yer veren Abdulcebbar, bu çerçeveyi `ma'nâ', `hâl', `sukûnu'n-nefs' ve `itikâd' kavramları üzerinden bilgi tanımına yansıtmıstır. kinci bölümde akıl-nakil iliskisi ele alınmıstır. Bu bölümde Abdulcebbar'ın, Kur'ân'ı bir haber olarak olgusal çerçeve içerisinde nasıl temellendirdigi ortaya konmus, daha sonra akıl ile dil arasındaki iliskinin temeli irdelenmistir. Bu baglamda akıl-nakil iliskisinin nasıl akıldil iliskisine dönüstürüldügü sorununa yer verilmis ve bu baglamda sem'in bilgisel degeri, farklılasma dinamikleri, sem'in delâleti sorunu, din dili ve delâlet düzeyi, din dilinin yapısı, ilahî hitabın anlasılması ve yorumlanması gibi konular ele alınmıstır. Üçüncü bölümde ise Abdulcebbar'ın seriatı ve ahlakı nasıl temellendirdigi konusu ele alınmıstır. Orada ahlakî degerlerin kaynagı ve seriat arasındaki iliski baglamında husunkubuh tartısması ele alınmıstır. Bu tartısmada Abdulcebbar, akla ve onun dogustan getirdigi ahlakî bilgilere ve yönlere dayanmıs, seriatın buyruklarını bu rasyonel bilgilere dayandırmaya çalısmıstır. Bu çaba, özü açısından, aklın ahlakî önermeleriyle seriatın hükümleri arasında uzlastırma arayısı olarak ortaya çıkmıstır. Bu baglamda Abdulcebbar, aklın hükümlerini kosulsuz ve kategorik oldugu için sabit; seriatın hükümlerini ise cüz'î ve kosullu oldugu için dinamik olarak degerlendirmistir.
Özet (Çeviri)
Abd al-Jabbar is one of the Mutazilite scholars known for their rational perspective. This study aims to explore his Kalam discussion method through analyzing three major issues. In the first chapter, the issue of knowledge is dealt with. Here, having put forward the epistemological framework such as the definition of knowledge, its nature and kinds, we examined the way he grounds rational (nazari) knowledge. We pointed out that, placing some kind of rational intuition in his definition of knowledge, Abd al-Jabbar projects this framework through such concepts as `ma?na,? `hal,? `sukun al-nafs,? and `i?tikad.? Chapter II covers the relationship between reason and tradition/report. In this chapter, we investigated how Abd al-Jabbar considers the Quran as a report within a factual framework and discussed the foundation of the relationship between reason and language. In this respect, we have dealt with the problem of how the reason-report relationship was transformed into a reason-language relationship. Moreover, issues such as the epistemological value of report (sem?), the dynamics of differentiation, the references of the report, the religious language and its level of reference, the structure of religious language, the comprehension of divine speech and its interpretation. Finally, Abd al-Jabbar?s understanfing of the shariah and ethics is discussed in Chapter III. This chapter also takes up the discussion of husn-qubh in connection with the sources of ethical values and the shariah. n his discussion of the matter, Abd al-Jabbar relies on reason and the knowledge of ethics that it produces naturally, and thus tries to base the commandments of the shariah on this rational knowledge. Efforts to this effect turned out to be a search, in essence, for reconciliation between the ethical propositions of reason and the precepts of the shariah. In this respect, Abd al-Jabbar deems the propositions of reason as firm/fixed on the ground that are unconditional and categorical, and the decrees of the shariah as dynamic on the ground that that are particular and conditional.
Benzer Tezler
- صفة كلام الله تعالى بين القاضي عبد الجبار والإمام فخر الدين الرازي دراسة مقارنة
Mu'tezile ve ehli sünnete göre ilahi kelam Kadı Abdulcbbar ve Fahrettin Razi örneği
FRYAD MOHAMMEDAMEEN SULAIMAN SULAIMAN
Doktora
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED NUR KAPLAN
- Kâdî Abdülcebbâr'da Hz. Muhammed'in peygamberliğinin ispatı
Qadı Abd al-Jabbar's proof of Muhammad's prophethood
KAMURAN YUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT MEMİŞ
- Kâdî AbdülCebbar'ın kelâm sisteminde kalbin fiilleri
The acts of the mental in the kalam system of Qādî Abdal-Jabbar
BAHTİYAR KADAYIF
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR
- Mu'tezile'de Allah-insan ilişkisi: Kâdî Abdülcebbâr örneği
The Allah-human relationship in Mu'tazilah: Example of Qadi Abd al-Jabbar
ADEM ERTUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETHİ KERİM KAZANÇ