Türk edebiyatında nasihat
Nasihat (advise) in Turkish literature
- Tez No: 219239
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Nasihat, pendname, divan şairi, divan edebiyatı, gazel, kaside, beyit, halk edebiyatı, tasavvuf, din, aşk, sabır, dünya, Advise, pendname (book of advices), divan poet, divan literature, lyric, ode, couplet, folk literature, mysticism, religion, love, patience, world
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Türk Edebiyatında Nasihat adını taşıyan bu tezin asıl konusu, 14. ve 15. yüzyıllar arasında yaşamış olan ve divan edebiyatı sahasında en çok bilinen şairlerden Necâtî, Fûzûlî, Bâkî, Hayâlî, Nef'î, Nedîm ve Leylâ Hanım'ın divanlarındaki nasihat anlamı taşıyan beyitlerdir. Tezin ana konusu adı geçen şairlerin divanlarından nasihat örnekleridir. Asıl konuya geçmeden önce Türk edebiyatında nasihatin ne şekilde geliştiği örneklerle kısaca izah edilmiştir.Nasihat, insanları iyiye, doğruya yönlendiren öğütlerdir. Türk edebiyatının başlangıcından bu yana erdemli bir toplum oluşturmak ve ahlaki açıdan yetkin insanlar yetiştirmek için nasihate büyük önem verilmiş ve bu yönde eserler vücuda getirilmiştir. Türk edebiyatının ilk yazılı kaynaklarından olan Orhun Yazıtları'ndan günümüze kadar nasihat var olagelmiştir.İlk Türk İslam eserlerinde nasihatin her çeşidini görmek mümkündür. Türk halk edebiyatının şubelerinde de nasihate gereken önem verilmiştir. Tekke şairlerinin yanı sıra saz şairlerinin şiirlerinde de sosyal ve ahlaki nasihat örnekleri mevcuttur. Türk edebiyatında da özellikle İranlı şair Feridüddin Attar'ın Pendname adlı eserinin etkisiyle nasihatname veya pendname adı ile müstakil eserler neşredilmiştir. Bütün bunların yanında klasik şairlerimiz de divanlarında nasihat eden beyitler yazmışlardır.Bu tezde yukarıda isimlerini verdiğimiz yedi divan şairinin divanlarında yer alan ve sosyal, siyasi, iktisadi ve ahlaki konulardaki nasihat beyitleri, konularına göre tasnif edilmiş ve günümüz Türkçe'siyle verilmiştir. Tespit ettiğimiz örnekler içinde din ve tasavvuf, sabır, iyilik etmek, dünyaya fazla önem vermemek, güzel sözün önemi, dua etmenin fazileti gibi ahlaki ve sosyal konular yanında sultanlara devlet yönetimi ile ilgili nasihat beyitleri de bulunmaktadır. Özellikle Fuzûlî, Bâkî ve Leylâ Hanım'a ait olan bazı gazel, kaside ve mukattalar da tamamen nasihate hasredilmiştir.Bu tezden çıkan sonuç şudur: Yedi yüz yıl boyunca Türk edebiyatını yüksek mevkilere çıkaran divan şairleri sadece aşk ve şarap gibi konularda şiirler yazmamışlar, sosyal konulara değinerek ahlaklı bireylerden oluşan huzurlu bir toplum için gerekli olan yetkinliği öğütleyen şiirler de kaleme almışlardır.
Özet (Çeviri)
The real subject of this theses titled ?Nasihat? (advise) in Turkish Literature is couplets bearing the meaning of advise in the divans of Necâtî, Fûzûlî, Bâkî, Hayâlî, Nef?î, Nedîm and Leylâ Hanım who lived between 14th and 15th centuries and are the most known poets in divan literature. Main subject of thesis is advise samples of divans of above-mentioned poets. Before coming to the point, it?s briefly explained with examples how advise was developed in the Turkish Literature.Advise is counsels that directs people to the something good and true. Advise was attached great importonce from the beginning of Turkish literature, in order to form a virtuous society and grow people morally competent, and works in this direction were formed. Advise continued from Orhun tablets till today which was one of the first written sources of Turkish literature.It?s possible to see all types of advises in the first Turkish-Islam works. Required importance has been attached to advics in Turkish folk literature. There are social and moral advise samples in poems of Turkish popular poet-singers as well as tekke poets. Two separate works were published under the name of nasihatname and pendname in the Turkish literature especially due to influence of the Pendname work of Iranian poet Feriduddin Attar. Besides all these, our classical poets also wrote advising couplets in their divans.In this thesis, advise couplets of above-metioned seven poets on social, political, economical and moral subjects have been classified and provided in today?s Turkish. There are advise couplets among samples we determined on some moral and social subjects such religion and mysticism, patience, bestowing a favour, not attaching to much importance to the world, significance of sympathic words, virtue of praying as well as some advises to Sultans related to state government. Especially some lyrics, odes and mukattas of Fuzûlî, Bâkî and Leylâ Hanım were completely devoted to advise.Results from this thesis are as following: divan poets who brought Turkish literature to the top levels during seven hundred years did not only compose poetries in love and wine subjects, but also wrote poetries advising competence required for a peaceful society consisting of morally justified individuals by touching on social issues.
Benzer Tezler
- İnâyet-nâme/Genc-nâme (İnceleme-metin)
Inayet-name/Genc-name (Analysis-text)
FATİH ÖZER
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Milli Kütüphane 06 Hk 4099 numarada kayıtlı Mecmû'atü'n-Nesâyih'in transkripsiyonlu metni ve incelemesi
National Library registered in 06 Hk 4099 transcribed text and analysis of Macmû˘atü'n-Nasâyih
GAMZE DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHaliç ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA İMAMOĞLU
- Hüsrev-Zâde Ömer Sabrî'nin Nasîhat-Nâmesi (metin-inceleme)
Nasihat-Name of Husrev-Zade Omer Sabri (text-examination)
HASAN SÖYLEMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM HAKSEVER
- Şeyh Mûsâ Emânî'nin Nûr-ı Vehhâc adlı eserinin metin ve muhtevâ özellikleri
The text and content properties of Sheikh Mûsâ Emânî's Nûr-i Vehhâc
MEHMET ASAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÖZTÜRK
- Bali'nin Bahru'n-Nasayih'i giriş-transkripsiyonlu metin-dizin
Başlık çevirisi yok
DİLEK BİRLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. GÜLDEN SAĞOL