Yaşlılarda diyabetin yükü ölçeği'nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi
Testing the reliability and validity of the elderly diabetes burden scale in Turkish population
- Tez No: 224703
- Danışmanlar: PROF.DR. AYNUR ESEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Geriatri, Hemşirelik, Geriatrics, Nursing
- Anahtar Kelimeler: yaşlı, diabetes mellitus, hastalık yükü, geçerlik, güvenirlik
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Bu araştırma yaşlı diyabetli bireylerin diyabet hastalığından kaynaklanan yüklerini belirlemek için Araki A ve Ito H tarafından 2003 yılında geliştirilen ?Elderly Diabetes Burden Scale- Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeği?nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğini incelemek amacı ile metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini diyabet tanısı almış 230 yaşlı diyabetli birey oluşturmuştur (n:230). ?Araki A ve Ito H tarafından geliştirilen ?Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeği? 23 maddelik bir ölçektir. Ölçek Türk toplumuna uyarlama aşamasında yapılan çalışmalarla 22 maddeye dönüştürülmüştür. Ölçeğin toplam puan ortalaması ve standart sapması 41.19 ± 16.85 olarak saptanmıştır. Ölçeğin ?dil eşdeğerliğinin/uyarlamasının sağlanması için Türkçe'ye çevirisi, geri çevirisi ve ön uygulaması yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığını test etmek için Cronbach Alpha katsayısı belirlenmiştir. Ölçeğin tümü için elde edilen Cronbach alpha değeri 0.92, ?Semptom Yükü? için 0.55, ?Sosyal Yük? için 0.87, ?Diyet Kısıtlamasından Kaynaklanan Yük? için 0.95, ?Diyabet Hakkındaki Endişeden Kaynaklanan Yük? için 0.94, ?Tedavi Memnuniyetsizliğine İlişkin Yük? için 0.82, ?Oral Antidiyabetik veya İnsülinden Kaynaklanan Yük? için ise 0.87'dir. Yapılan ?madde analizi? sonucunda ölçekteki maddelerin madde toplam korelasyon katsayısı 0.42-0.78 arasında saptanmış ve hiçbir madde ölçekten çıkarılmamıştır. Ölçeğin yarı test güvenirlik sonuçlarına göre; ölçeğin iki yarısı arasındaki korelasyon değeri 0.7123, birinci yarının Cronbach Alpha katsayısı 0.8203, ikinci yarının ise 0.9101, SpearmanBrown katsayısı 0.8320, Guttman Split-Half katsayısı 0.8318 olarak olarak yüksek düzeyde güvenilir bulunmuştur. Ölçeğin kapsam geçerliğinin sınanması sırasında 11 uzmandan görüş alınmış, öneriler doğrultusunda değişiklikler yapılmıştır. Ölçeğe uygulanan ?faktör analizi? sonucunda ölçeğin toplam varyansın %74.8'ini açıklayan 6 faktör elde edilmiştir. Elde edilen altı faktör orijinal ölçeğin faktör yapısı ile uyumlu bulunmuş, ölçek maddeleri orijinal ölçekteki gibi benzer alt gruplar altında toplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek amacı ile hipotez sınama yöntemi kullanılmıştır. Bunun için ?Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeği? puanları ile teorik olarak aralarında ilişkili olduğu belirtilen ?Geriatrik Depresyon Ölçeği? puanları arasındaki ilişki incelenmiştir. Ölçeğin tüm faktörleri ile ?Geriatrik Depresyon Ölçeği? puanları ileri düzeyde anlamlı ve pozitif yönde bir ilişkili bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin yaş, cinsiyet, eğitim durumu, hastalığın süresi ve tedavi şekli gibi ?bilinen gruplar? karşılaştırması analizi sonuçları, literatür ile paralel sonuçlar gösterip, ölçeğin yapı geçerliğine kanıt oluşturmuştur. Sonuç olarak; ?Elderly Diabetes Burden Scale-Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeği?nin Türk toplumu için oldukça yeterli güvenirlik ve geçerlik göstergelerine sahip bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Bu sonuca göre ölçeğin yaşlı diyabetli bireylerin yükünün ölçülmesinde dolayısı ile yükün hafifletilmesi için gerekli tedavi ve bakımın planlanması ve düzenlenmesinde kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This research was carried out methodologically to test the reliability and validity of the ?Elderly Diabetes Burden Scale? which was developed by Araki A. and Ito H. in 2003 to determine the elderly individuals? burden resulted from diabetes mellitus, in Turkish population. 230 elderly individuals who received diabetes diagnosis comprised the sampling of the research (n=230). The Elderly Diabetes Burden Scale, which was developed by Araki A. and Ito H. is a 23-item scale. It was converted into 22 items during the adaptation process to Turkish population. Its total mean scores and standard deviations were established as 41.19 ± 16.85. Its Turkish translation, back translation and preapplication were performed in order to provide the language equivalency / adaptation for the scale. To test the internal consistency of the scale Cronbach Alpha coefficient was used. The Cronbach alpha values obtained were 0.92 for the whole scale, 0.55 for the ?symptom burden?, 0.87for the ?social burden?, 0.95 for ?the burden resulted from diet limitation?, 0.94 for ?the burden resulted from concern about diabetes?, 0.82 for ?the burden related to treatment-dissatisfaction? and 0.87 for the ?the burden resulted from oral antibiotics and insulin? was 0.95. According to semitest reliability results of the scale; the correlation value between two halves of the scale was 0.7123, Cronbach Alpha coefficient for the first half was 0.8203 and for the second half was 0.9101, Spearman-Brown coefficient was 0.8320 and the Guttman Split-Half coefficient was found highly reliable with 0.8318. During testing the content validity of the scale opinions of 11 experts were obtained and in the direction of recommendations modifications were performed. As a result of applying a ?factor analysis? to the scale, 8 factors that accounted for 74.8 % of scale?s total variance were obtained. Of them six factors were consistent with the factor structure of the original scale, items of the scale were aggregated under similar subgroups as in the original scale. A ?Hypothesis Testing Method? was used to test the structure validity of the scale. For this, the relationship between the ?Elderly Diabetes Burden Scale? scores and the ?Geriatric Depression Scale? scores were investigated. All the factors of the scale along with the ?Geriatric Depression Scale? scores were found highly significant and there was a positive relationship between them. The results of the comparative analysis performed for ?known groups? related to the structure validity of the scale, such as age, gender, education status, length of disease and type of treatment were consistent with the literature and provided evidence for the structure validity of the scale. Consequently, it was determined that the ?Elderly Diabetes Burden Scale? had very sufficient reliability and validity indicators for the Turkish population. According to this conclusion, to measure and therefore to alleviate the burden of elderly diabetic individuals, planning and regularly practicing the treatment and the care required is recommended. Key Words; elderly, diabetes mellitus, disease burden, validity, reliability
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli yaşlı bireylerin diyabete özgü öz bakım davranışlarının ve diyabet yükünün incelenmesi
Investigation of diabetes-specific self-care behaviors and diabetes burden of older people with TYPE 2 diabetes
LEYLA SÜMEYYE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikSelçuk ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA KUYUCUOĞLU
- Yaşlı diyabetli bireylerin bakım yükleri ve sosyal desteklerinin değerlendirilmesi
Assessment of care burden and social support among elderly persons with diabetes mellitus
UMMUHAN PINAR KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
HemşirelikCelal Bayar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN DEDELİ ÇAYDAM
- Yaşlı diyabet hastalarında diyabetin yükü ve yaşam kalitesine etkisi
The burden of diabetes and its effect on quality of life in elderly diabetic patients
SEVAL KAZUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikKafkas ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜMRÜT AKGÜN ŞAHİN
- Huzurevinde kalan Tip 2 diyabetli yaşlılarda hastalık algısının diyabet yükü ile ilişkisi
Başlık çevirisi yok
NURAY TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVDA TÜREN
- Yaşlılarda diyabet yükünün öz bakım üzerindeki etkisi
The Effect of Diabetes Burden on SELF-CARE in the ELDERLY
AYŞE ÇALIŞKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ALTUNTAŞ