İşletmelerde riske yönelik denetim ve raporlanması
Risk-based auditing of business enterprises and its reporting
- Tez No: 227790
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN KAVAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Bölümü
- Bilim Dalı: Muhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 320
Özet
İşletmelerde Riske Yönelik Denetim ve Raporlanması, Doktora Tezi, Ankara, 2008.Günümüzde işletmelerin faaliyet alanlarının genişlemesi ve ürün çeşitlerinin çoğalması nedeniyle karşılaşabilecekleri riskler çok fazla oranda artmıştır. Dünyada yaşanan global krizler ve rekabet koşulları, işletmeleri ve piyasaları birtakım önlemler almaya zorlamıştır. Bunda, özellikle 2000'li yıllarda gelişmiş ülkelerde yaşanan işletme skandallarındaki muhasebe hata ve hilelerinin de önemli etkileri olmuştur. Son yıllarda işletmelerin şeffaf bir şekilde raporlama yapmalarını sağlayabilmek ve bilgi alıcılarını doğru bilgilendirmek için, işletme çapında risk yönetimi ve riske yönelik denetim yapılması zorunlu hale gelmiştir.Bu nedenle tezin amacı, riske yönelik denetim yapılma gerekliliğini ortaya koymak ve bunun nasıl yapılacağı konusunda açıklamalar yapmaktır. Riske yönelik denetim işletmenin sadece geçmişinin değil, geleceğine yönelik bilgilerinin (risk ve belirsizliklerinin) de sürekli bir biçimde denetimidir. Riske yönelik denetim için işletmenin çevresinin, faaliyette bulunduğu sektörün ve işletme faaliyetlerinin topluca analiz edilmesi gerekmektedir. Bunu yapabilmek için bir bağımsız dış denetçinin, sadece muhasebe bilmesi yeterli değildir. Denetçinin, muhasebe bilgilerinin yanı sıra işletmenin diğer fonksiyonlarına ilişkin bilgilerine, bilgi teknolojilerine, işletmenin faaliyette bulunduğu sektörün ve ülkenin yapısı ile ilgili konulara da hakim olması gerekmektedir.Çalışmada öncelikle, muhasebe denetiminin fonksiyonları, finansal bilginin önemi ve geleneksel muhasebe denetiminin özellikleri üzerinde durulmuştur. Daha sonra, riske yönelik denetim yapılabilmesi için bilinmesi gereken işletme riskleri geniş bir şekilde açıklanmıştır. Risk ve belirsizlik kavramı, risk çeşitleri ve risk yönetimi uygulamaları ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve riskler tez açısından yeniden sınıflandırılmıştır.Çalışma kapsamında ayrıca, riske yönelik denetimin özellikleri ve geleneksel denetimden farklılıkları, ülkemizde ve dünyada risk raporlaması ve denetimi hakkındaki mevzuat ve uygulamalar açıklanmıştır.Çalışmanın son kısmında, hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin risklilik analizine ilişkin uygulama yapılmıştır. Analizde 89 adet işletmenin 2003-2007 yıllarındaki 15 ara dönemine ait 20 farklı finansal oran kullanılmıştır. Uygulamada Edward I. ALTMAN tarafından ilk kez 1968 yılında uygulanmış ve sonraki yıllarda da birçok çalışmada kullanılmış olan çoklu regresyon analizi baz alınmıştır. Temel amaç, imalat sektöründeki işletmelerin durumunu belirlemek ve bir erken uyarı sistemi geliştirebilmektir. Bu amaca ulaşabilmek için oluşturulan verilere, faktör analizi ve diskriminant analizi yöntemleri uygulanmıştır. Uygulama sonucunda işletmelerin risk derecelemesi yapılmış ve yeni bir işletme hakkında denetçinin fikir sahibi olabilmesi için fonksiyon geliştirilmiştir.Bu tez sonucunda, işletmelerin ve ekonominin gelişmesiyle risk çeşitlerinin de artacağı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, işletmelerin risklerle yaşamayı öğrenmesi ve riskten korunma yöntemlerini daima geliştirmesi gerekir. Bunun için, her işletmenin risk yönetim merkezi oluşturması, iyi bir iç kontrol istemi kurması, yeterli ve kaliteli bir şekilde iç ve dış denetim yapılmasını sağlaması gerekmektedir. İşletmelerin; üretim, pazarlama, insan kaynakları, finansman, bilgi teknolojileri gibi alanlarda karşılaşabileceği riskleri tespit edip, gerekli önlemleri alması ve bu risklerle, alınan önlemleri faaliyet raporu ile kamuoyuna açıklaması gerekmektedir.İşletmelerin bilgilerinin ve geleceğine ilişkin risklerinin şeffaf bir şekilde kamuoyuna sunulabilmesi için, bu verilerin bağımsız dış denetçiler tarafından denetlenmesi zorunluluktur. Sonuçta, işletmelerin sunacağı faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin güvenilirliğinin, geleneksel denetimle değil de ancak riske yönelik denetimle yeterli ve etkili bir şekilde denetlenebileceği ortaya çıkmıştır. Gelecek yıllarda dünyada, riske yönelik denetim uygulamaları hızla yayılacaktır.Anahtar Sözcükler1.Risk-Bazlı Denetim2.Risk Raporlaması3.Risk Yönetimi4.Denetim Riski5.Uluslararası Denetim Standartları
Özet (Çeviri)
Risk-Based Auditing of Business Enterprises and Its Reporting, Ph. D. Thesis, Ankara, 2008.Due to the broadened activity areas and increased variety of products, the risks the firms encounter have dramatically increased. The global crises experienced in the world and severe competitive conditions prevailing have compelled companies and markets to take some measures. Accounting scandals and frauds which broke out in developed countries in the 2000s in particular contributed to this. In recent years it has become inevitable to conduct risk management and auditing in companies in order for them to perform a transparent reporting and inform those who require it.This study aims to demonstrate the necessity of conducting an audit with respect to risks and give explanations with regard to how this can be realized. An audit of risks is auditing continuously not only the past of a company but also the information (risks and uncertainties) regarding its future. To audit a company for risks, it is necessary to analyze the environment of the company, the sector in which it is operating and its activities altogether. And to be able to accomplish this, an independent external auditor needs to know more than accounting. The auditor should also be knowledgeable about, the information associated with business functions other than accounting; information technologies, and the relevant subjects concerned with the sector in which the company is operating and the conditions of the country.The study particularly dwells on the functions of accounting audit, the importance of the financial information and the characteristics of conventional accounting audit. Then, management risks required to be known in order to be able to conduct an audit the company for risks are explained in detail. Concepts of risk and uncertainty, types of risks and risk management applications are also explained in detail, risks being reclassified form the stand point of our dissertation.Moreover, the characteristics of auditing with regard to risk and their difference from traditional ones, legislation and applications about risk reporting and auditing in our country and the world are covered.In the final section of the study, there is an application regarding risk analysis of companies operating in manufacturing sector whose shares are traded in the Istanbul Stock Exchange. The analysis covers 20 different financial ratios belonging to 15 periods of 89 firms during 2003-2007. The application is based on multiple regression analysis which was first utilized by Edward I. ALTMAN in 1968 and then used in various studies in subsequent years. The main objective is to determine the situation of the companies in manufacturing sector and develop an advance warning system. To this end, factor analysis and discriminant analysis methods have been applied to the data obtained. As a result of the application, risk grading of companies has been made and a function has been developed for the use of the auditor to have an opinion about a new company.What is inferred from this study is that types of risks will increase as companies and economy develop. Therefore, companies need to learn to survive risks and to continuously develop methods to protect themselves from risks. To this end, each company has to form a risk management center, establish a sound internal control system and make it possible to conduct a qualified audit both internally and externally. Companies need to find out possible risks in production, marketing, human resources, finance and information technologies, take necessary precautions against them and announce these risks and the precautions to the public through annual report.In order for companies to transparently announce the data about themselves and their future risks, it is an obligation that the data be audited by independent external auditors. In conclusion, it has been observed that the reliability of the data given in the annual reports to be presented by companies can be sufficiently and effectively audited not through traditional auditing but through auditing for risks. In the coming years, the practice of auditing for risks will rapidly increase worldwide.Key Words1.Risk-Based Auditing2.Risk Reporting3.Risk Management4.Audit Risk5.International Standards on Auditing
Benzer Tezler
- Reporting value change in enterprises: Integrated reporting and a model proposal for universities
İşletmelerde değer değişiminin raporlanması: Entegre raporlama ve üniversiteler için bir model önerisi
BELGİN RANA ÇARDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeBaşkent ÜniversitesiMuhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ UMUT DOĞAN
- İşletme-doğal çevre ilişkilerinin mali tablolar aracılığıyla raporlanması ve denetimi
Auditing and reporting of business-natural environment relations by using financial statements
UĞUR KAYA
- Kurumsal risk yönetimi temelli iç denetim ve Türkiye uygulamaları
Enterprise risk management based internal auditing and Turkey applications
DAVUT PEHLİVANLI
- An investigation on hazard and operability study (HAZOP) according to SEVESO III directive and special case studies
SEVESO III direktifi kapsamında yapılan tehlike ve işletilebilirlik analizi (HAZOP) çalışmalarının incelenmesi ve özel örneklemeler
PELİN GÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİKMET İSKENDER