Türkiye'de cepten yapılan sağlık harcamalarını etkileyen faktörler
Factors affecting out-of-pocket health expenditures in Turkey
- Tez No: 229013
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMET ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Cepten sağlık harcaması, sosyo-demografik faktörler, hanehalkı sağlıkharcaması, Out-of-pocket expenditure, socio-demographic factors, household health expenditures
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bir toplumun sağlığını geliştirmek için; kişiler, sosyal gruplar, bölgeler arası sağlıktakieşitsizlikleri azaltmak, fakirlerin sağlığını iyileştirmek, sağlık sistemi finansman yükününadil şekilde dağıtılmasını sağlamak gerekmektedir. Ancak her yıl dünyada 44 milyon hanede150 milyonu aşkın kişi sağlık hizmeti alırken finansal olarak büyük bir yükün altına girmekteve 25 milyon hanedeki 100 milyonu aşkın kişi fakirliğe itilmektedir. Cepten yapılan sağlıkharcamasının rolü özellikle Türkiye gibi orta ve düşük gelirli ülkelerde önemlidir. Ceptenharcamanın yükü, bireylerin sağlık hizmeti kullanımını ve sağlık statüsünüetkileyebileceğinden bu durumun hangi koşullarda ortaya çıktığı, hanelerin bu harcamalarlakarşı karşıya kalmasını sağlayan faktörlerin bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı,Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik Çalışması Hanehalkı Araştırması verilerikullanılarak, Türkiye'de cepten yapılan sağlık harcamalarını etkileyen olası faktörlerinetkisini değerlendirmektir. Çalışma, Türkiye temsiliyeti olan bir örneklemde, 11481 hane vetoplam 48057 kişi ile görüşülerek elde edilen veriler ışığında yapılmıştır. Çalışmada ceptensağlık harcaması yapma durumuna göre demografik, ekonomik ve sağlık durumu ile ilgilideğişkenlerin çapraz tabloları hazırlanmış ve Ki-Kare testi uygulanmıştır. Ayrıca değişkenlerarasındaki olası karıştırıcı etkileri kontrol etmek ve istatistiksel gücü daha yüksek olanbulgular elde edebilmek için lojistik regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmada anlamlıbulunan sonuçlara göre cepten sağlık harcaması yapma durumu; kadınlarda, 0-4 yaşgrubunda, doğu bölgesinde, kırda, hanedeki kişi sayısı arttıkça, evlilik çağında olmayankişilerde, bir işte çalışmayanlarda, SSK'lılarda, 5. gelir diliminde olanlarda, kişilerinhastalığı arttıkça daha fazla görülmüştür. Bu sonuçlar dikkate alındığında kişiler, sosyalgruplar ve bölgeler arası eşitsizlikler ve sağlık hizmetlerinin sunumunda, finansal yükdağılımında hakkaniyetsizliklerin bulunduğu görülmektedir. Diğer bir önemli sonuç da farklısağlık güvence sistemleri arasında ciddi cepten harcama farklılıklarının bulunmasıdır. Busonuçlar, tek çatı altında toplanmış bir sosyal güvenlik programının gerekliliğinigöstermektedir. Ayrıca bu çalışmada belirlenen diğer risk gruplarının da söz konusu sosyalgüvenlik programları oluşturulurken dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In order to raise the health status of the population; inequalities among individuals, socialgroups and regions should be eliminated, health of the poor should be raised and thedistribution of financial burden over the health system should be fairer. However every year150 million people in more than 44 million households through out the world are facing agreat financial burden while having health care and approximately in 25 thousandhouseholds 100 million individuals are pushed to the hands of poverty. The role of out ofpocket (OOP) health expenditures (HE) is especially important for the countries which havemiddle and low income levels just like Turkey. The burden of the OOPHE, in return, bringschanges in health utilization and of course in the health status. That is why at whichcircumstances the OOP payments arise and which factors affecting the households to facesuch payments has to be clarified. The aim of this study is, in the light of data obtained fromthe National Burden of Disease and Cost-Effectiveness Study, to lay out possible factorswith their levels of affect on OOPHE in Turkey. The study was conducted through a sample,which refers to a representation of Turkey, in a total of 48057 people residing at 11481households. Cross tables are designed in accordance with the status of OOP expenditures andChi-square analysis with demographic, economic and health status variables are achieved.Additionally, in order to control the possible mixing effect between the variables and toachieve statistically more powerful findings logistic regression is also applied. According tothe results obtained from the study, OOP expenditures for health have a higher share inwomen, in the age group between 0-4, in the eastern region, in rural regions, in morecrowded households, among the individuals who are out of marriageable age, amongunemployed, among beneficiaries of SSK, in 5th income quintile, as the ill/diseasedcondition increases. Depending on those results, it is barely seen that there are inequalitiesamong individuals, social groups, regions, in the health care delivery and in sharing thefinancial burden over the health system. Another important result was the presence of seriousOOPHE differences between social insurance systems. Those results point out the need of asingle social insurance system. Meanwhile, policy makers should take the risk groups -whichare defined in this study- into consideration while setting up the social insurance system.
Benzer Tezler
- Türkiye'de cepten yapılan sağlık harcamalarının lojistik regresyon ve CHAID analizi ile incelenmesi
Analysis of out-of-pocket health expenditures in Turkey by logistic regression and CHAID analysis
TUĞÇE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonometriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN HAYAT
- Türkiye'de hanehalkının yaptığı cepten sağlık harcamaları ve bu harcamaları belirleyen faktörler: 2000-2010 dönemi
Household out-of-pocket health expenditures in Turkey and the determinants of these expenditures: 2000-2010 period
YAĞMUR KAYA
- Avrupa Birliği ve Türkiye'de sağlık harcamalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of the factors affecting health expenditures in the European Union and Türkiye
ABDURRAHMAN ERDAL
- Türkiye'de hanehalklarının sağlık harcama türlerini etkileyen faktörlerin çok değişkenli Tobit ve Heckman örnek seçme yöntemi ile araştırılması
Investigation of factors affecting the types of health expenditure of households by multivariate Tobit and Heckman sample selection method in Turkey
AYŞENUR DEMİR
Doktora
Türkçe
2023
İstatistikAtatürk ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ALKAN
PROF. DR. ABDULBAKİ BİLGİÇ
- İstanbul'da verem savaş dispanserlerinde takip edilen tüberküloz hastalarında cepten sağlık harcamaları
Out-of-pocket health expenditures of tuberculosis patients who are registered at tuberculosis dispensaries in istanbul
MERVE KIRLANGIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk Sağlığıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL MARAL
DOÇ. DR. MELİH KAAN SÖZMEN