Geri Dön

Karahanlı Türkçesinde fiil

Verb in Karakhanid Turkic

  1. Tez No: 231066
  2. Yazar: GALİP GÜNER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Karahanlı Türkçesi, fiiller, yapım, çekim, anlam, etimoloji, Karakhanid Turkic, verbs, structure, declination, meaning, etymology
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 685

Özet

Karahanlı Türkçesinde Fiil başlıklı çalışma beş temel eserin fişlenmesi sonucu elde edilen verilerin işlendiği yedi ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler: 1.Basit Fiiller, 2.İsimden Fiil Türeten Ekler, 3.Fiilden Fiil Türeten Ekler, 4.Birleşik Fiiller, 5.Fiil Çekimi, 6.Sıfat Filler, 7.Zarf-Fiiller.Basit fiiller, ses terkibi esasına dayanan bir sınıflandırmaya göre sıralanmıştır. Türemiş fiiller ortaya konulurken öncelikle eklere göre bir tasnif sistemi gözetilmiş, eklerin yapıları ve fonksiyonları tek tek incelenmiştir. Türemiş fiilin anlamı verildikten sonra parantez içerisinde fiilin türeme biçimini gösteren kısmi bir etimolojik tahlil yapılmıştır. Birleşik fiil bahsinde fiiller, kuruluş biçimleri bakımından sınıflandırılmış ve bu kuruluş biçimlerinin gramatikal analizi yapılmıştır. Karahanlı Türkçesinde fiil çekiminde fiiller girdikleri kip biçimine göre (bildirme ve tasarlama) bir değerlendirmeye tâbi tutulmuş; bu kip eklerinin fiile ve cümleye kattığı anlam özellikleri ortaya konulmuş, şahıslara göre çekimleri değerlendirilmiş ve örneklerle gösterilmiştir.Karahanlı Türkçesinde sıfat-fiil yapan ekler taşıdıkları zaman ifadelerine göre ele alınmış, her ekin yapısı üzerinde ortaya konulan görüşler değerlendirilmiş, taşıdıkları ve eklendikleri fiillere kattıkları anlam özellikleri gösterilmiş, örnekler sıfat-fiilin eksiz, hâl, iyelik ve çokluk ekleri ve varsa edatlarla kullanımlarına göre tasnif edilmiştir. Sıfat-fiiller gibi Karahanlı Türkçesindeki zarf-fiiller de eklere göre sınıflandırılmış, eklerin yapıları ve anlam özellikleri tespit edilmiş, örnekler zarf-fiil eki almış fiilin cümlede zarf olma veya bağlayıcılık görevinde kullanılma durumuna göre ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

Verb in Karakhanid Turkic is prepared for presenting as a doctorate thesis to Erciyes University Social Sciences Institute, Turkish Language Branch. Thesis is to be formed by seven main parts. These are: 1.Simple verbs, 2.Denominative verbs, 3.Deverbal verbs, 4.Compound verbs, 5.Conjugation, 6.Participles, 7.Gerunds.Simple verbs of Karakhanid Turkic are classificated by voice composition. Affixes which derives verbs from nouns are examined. We evaluated their functions in Karakhanid Turkic and gave examples about the affix. Affixes which derives verbs from verbs are examined. We evaluated their functions in Karakhanid Turkic and gave examples about the affix. Compound verbs in Karakhanid Turkic were classified by theirs constructions. Then we analysed their grammatical forms. We gave the table of conjugation affixes and confirmed the tenses which are used in simple and compound. Then examined these affixes that got into conformity of vowel and consonant.Affixes which derives participles in Karakhanid Turkic are to be classified by the tense meaning that they enunciate. Affixes which derives gerunds in Karakhanid Turkic are to be classified by the tense meaning that they enunciate.

Benzer Tezler

  1. Karahanlı Türkçesinde duygu fiilleri

    Emotion verbs in Karahanli Turkic

    ESRA İLTER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT GÜL

  2. Harezm Türkçesinde fiil

    Verbs in Kharezm Turkish

    FUNDA TOPRAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. AYSU ATA

  3. Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde fiil

    Verbs in Kipchak Turkish with Armenian letters

    LÜTFİYE GÜVENÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH

  4. Karay Türkçesinin tarihî ve Çağdaş Kıpçak Türkçesiyle karşılaştırmalı söz varlığı - fiil

    The comperative vocabulary with the historic and Modern Kipchak Turkish of Karaim Turkish - verb

    ABDULKADİR ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN

  5. Harezm Türkçesinde birleşik fiiller

    Compound verbs in Harezm Turkish

    ABDULLAH DEMİRAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DilbilimDicle Üniversitesi

    Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SADETTİN ÖZÇELİK