Down sendromlu bireylerin Türkçe'deki çekim eklerini kullanım özelliklerinin incelenmesi
The use of Turkish grammatical morphemes in individuals with down syndrome
- Tez No: 231543
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FUNDA ACARLAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu araştırmanın genel amacı Down sendromlu bireylerin Türkçe'dekiisim ve fiil çekim eklerini kullanım özelliklerini betimlemektir. Araştırmanınörneklemini Ankara ilinde yaşayan, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinedevam eden, en az iki sözcüklü tümce kurabilen, anne eğitim düzeyleri en azlise olan 20 Down sendromlu birey oluşturmuştur. Down sendromlubireylerden sohbet ve öyküleme bağlamında iki ayrı dil örneği alınmıştır. Her ikibağlamda alınan dil örnekleri, dil örneği analizi yapılmıştır. Dil örnekleri analizisonucunda elde edilen bulguların analizinde SPSS programı kullanılmıştır. İsimçekim eklerinin kullanım sıklıkları ve hata sıklıklarının frekansları verilmiş,öyküleme ve sohbet bağlamları arasında ortalama sözce uzunluğu bakımındananlamlı farklılık olup olmadığı ve bağlamlar arasında zaman çekim eklerininkullanım sıklığı ortalamaları arasında anlamlı fark olup olmadığı t testikullanılarak incelenmiştir. Bağlamlar arasında ad durum eklerinin, iyelikeklerinin, eylemde çatı eklerinin, eylemsilerin kullanım sıklıklarındaki vebağlamlar arasında ad durum, iyelik eklerinin kullanımında hata sıklıklarındakifarkın anlamlılığı Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılarak incelenmiştir.Araştırma sonucunda Down sendromlu bireylerin en fazla sıklıkta kişi,zaman, ad durum ve iyelik eklerini kullandıkları belirlenmiştir. Eklerinkullanımında hatalar yaptıkları, en fazla yaptıkları hata tipinin de `atma' şeklindeolduğu belirlenmiştir. Ortalama sözce uzunluğunun (OSU) öykülemebağlamında sohbet bağlamına göre daha uzun olduğu görülmüştür. Downsendromlu bireyler ortalama sözce uzunluğuna göre beş gruba ayrılmış vegenel olarak çekim eklerinin kullanım sıklığının en fazla, OSU'su en yüksekolan grupta olduğu, hata sıklığının ise ters orantılı olarak bu grupta azaldığı yada hiç hata yapılmadığı görülmüştür. İki dil örneği bağlamındaki çekim eklerininkullanımı karşılaştırıldığında, iyelik eklerinde hem kullanım hem hata sıklığıaçısından bağlamlar arasında anlamlı bir fark olduğu ve sohbet bağlamındaiyelik eklerinin kullanım ile hata sıklığının daha fazla olduğu görülmüştür.Eylemde çatı eklerinin kullanım sıklığı açısından ise öyküleme bağlamı lehineanlamlı bir fark olduğu bulunmuştur.Sonuç olarak Down sendromlu bireylerin alanyazında belirtildiği gibiçekim eklerinin kullanımında güçlükleri olduğu, ancak ana dili İngilizce olanDown sendromlu bireylerden farklı olarak özellikle ad çekim eklerininkullanımında hatalar yaptıkları görülmektedir. Bu çalışma sonucunda eldeedilen bilgilerin Down sendromlu bireylerin dil becerilerinin değerlendirilmesive eğitiminde yararlı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the use of verb and noun suffixes in children withDown syndrome. Twenty individuals with Down syndrome, whose mother?seducation level is at least high school and, who use in their sentences at leasttwo words and attending special education centers in Ankara participated inthis study. The language samples were taken in the context of conversationand narration separately. Both in the two contexts the language samples wererecorded and then transcribed. The transcriptions were reviewed consideringthe frequency of noun and verb suffixes that were used, omitted suffixes andmorphological errors. The SPSS packet program was used to analyze thefindings derived from language sample analysis. The frequency of noun wordsuffixes and frequency of errors were given and to answer whether the MeanLength of Utterance (MLU) in both context and tense morphemes differed ornot, t test was used. To investigate the differences between two contexts, withregard to the frequency of occurrence of locatives, possessives, verb voicesuffixes and nonfinite verbal forms and with regard to the frequency of errorsin locatives and possessives, Wilcoxon signed-rank test was used.Results show that children with Down syndrome used verb person,tense, locative and possessive suffixes most frequently. There were errorswhile using these endings and the most frequent error type was omitting. MLUwas longer in the context of narration than in the context of conversation.Children with Down syndrome divided into 5 groups according to MLU andfound that using morphemes in the higher MLU was also higher, converselyfrequency of errors were lower or there were no errors in this group. Incomparison noun and verb suffixes used within two contexts; there weredifferences between two contexts with regard to the frequency of occurrenceand the frequency of possessive errors. In the context of conversationfrequency of possessive suffixes and frequency of errors were significantlyhigher compared to the context of narration. Besides in the context of narrationfrequency of verb voice suffixes were significantly higher.As a result children with Down syndrome have some difficulties in theproduction of morphemes similarly to the literature, but distinct from Englishspeaking children with Down syndrome, Turkish speaking children with Downsyndrome had made errors especially in noun suffixes. The data derived fromthis research will contribute to assessing language abilities and will help us inthe education of children with Down syndrome.
Benzer Tezler
- Down sendromlu olgularda egzersiz tedavisinin kemik mineral yoğunluğuna olan etkisi
The effect of the exercise on bone mineral density for people with down syndrome
GAMZE DİLEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonEge ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAT ÖZTÜRK
- İlkokula devam eden hafif düzeyde zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin artikülasyon bozukluklarının değerlendirilmesi
Evaluating articulation disorders of primary students with mid intellectual di̇sabilities
NEVZAT ULUTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Sağlıklı erkek bireylerde Brugada tipi elektrokardiyografi örneğinin görülme sıklığı ve yüksek ateş ile ilişkisi
Frequency of Brugada Type Electrocardiographic pattern in healthy males and its association with fever
BURAK HÜNÜK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
KardiyolojiMarmara ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN ERDOĞAN
- Down sendromlu bireylerin bağımsız yaşam ve özbakım yetisi kazanmalarını etkileyen toplumsal ve kurumsal etmenlerin değerlendirmesi
An assessment of social and institutional factors that affect independent living and self-care ability of people with Down's syndrome
SERHAT ERDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
AntropolojiDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN GÜNAY
- Down sendromlu bireylerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama ile fonolojik farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship among fluent reading and reading comprehension with phonological awareness levels of individuals with down syndrome
GÜLEFŞAN ÖZGE AKBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DİKEN