Ceylanpınar ovasında bazalt akıntıları üzerinde oluşan toprakların genesisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 23226
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM KAPUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1992
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
81 ÖZET Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bazalt anakayası üze rinde oluşan toprakların genesislerini ve anakaya ile olan ilişkilerini açıklayabilmek için iki ayrı profilde fizik sel, kimyasal, mineralojik ve mikromorfolojik çalışmalar yapılmıştır. Bulgular, bu toprakların üzerinde bulundukları ana materyalden oluştuklarını vurgulamaktadır. Profillerin anakayalarınm arazi çalışmaları sonucunda aynı volkanik kökenli oldukları saptanmasına karşın katılaşırı» fazlarının farklılığı nedeniyle farklı yaşta petrografik ve mineralo jik özellikte kayaçlarm oluşmasına, sonuçta farklı toprak ların genesisini oluşturduğu anlaşılmıştır. Tırtım serisi topraklarının üzerinde oluştuğu anakaya da, < ayrışma ileri düzeyde olup ayrışmış büyük boyutlu feldispatlara yer vermektedir. Bol çatlaklı, gözenekli-gaz boşluklu-yapı gösteren Tırtım bazalt kayalarına karşın Viranşehir Serisi topraklarının üzerinde oluştuğu bazalt anakayası Tırtım bazaltlarının tersine, sık yapılı, bünyesinde gaz boşlukla rına yer vermeyen kompakt görünümlü, çatlaklar bulundurma yan, ayrışma düzeyleri az olan anakaya karakteri sergile mektedir. Tırtım profili bazaltlarının ince kum boyutundaki parçacıklarında Viranşehir'e göre yüksek düzeyde feldispat (albit) saptanmıştır. Termolüminesans yöntemi ile de iki bazalt arasında farklı ayrışma düzeyleri saptanmış olup Tırtım bazalt lar ındak i ayrışma düzeylerinin daha gelişmiş olduğu sonucu bulunmuştur. X-ışmı difraksiyonu ile hori- zonlarda saptanan kil minerallerinin başatlık sırası Tır tım 'da; smektit, paligorskit ve kaolini t olarak saptanırken Viranşehir'de; smektit, kaolinit ve paligorskit sırası82 izleyerek farklı bir dizinim göstermiştir. Ayna zamanda smektit tüm profilde tekdüze bir görüntü vermektedir (pedo- turbasyon). ince' kum minerali >;-ışını kırınımlarına göre Tırtım'da tüm profilde yaygın olarak kalsit, kuvars Viran şehir'de ise kuvars, kalsit sıralaması saptanmıştır. Tırtım profilinde kuvarslarda güçlü çözünmeler görünürken. Viran şehir'de görülmemektedir. Mikroyapı durumlarında, da aynı şekilde her iki profilde farklı gelişme düzeyleri saptanmıştır. Tırtım profili horizonlarında birincil mikroyapıdan üçüncül mikro- yapıya kadar gelişen mikroyapı desenleri saptanırken, Viranşehir profili horizonlarınm tümünde mikroyapı tekdüze olup. gelişmemiştir. Dolayısı ile nrikroyapı birimlerinin boyutları Tırtım profili mikroyapı birimlerinin boyutlarına göre çok büyüktür. Granülasyon düzeyinde de benzer durum izlenmektedir. Tırtım profili horizonlarında birincil granule mikroyapı tamamlanmış, ikincil granule mikroyapı birimlerinin büyük bir bölümü tamamlanmış, üçüncül mikroyapı birimleri tamamlanmamış ve yaygın olarak,, ikincil granule mikroyapı birimleri içinde yer almaktadırlar. Viranşehir'de ise mikroyapı tüm profilde tekdüze olup birimlerin boyutları 250-500 jum'dur. Tırtım profilinde smektit başat olmakla birlikte horizonlarda CaCG, 'a. bağlı alarak, pa: igorskitirı de bazı horizonlarda öne geçtiği saptanmıştır. Zaman zaman pH'nın Pleyistosendeki olası değişimi ile smektit neofor- masyonla paligorskit oluşumu göstermektedir. Viranşehir topraklarında smektit ve kil içeriği çok fazla, şişme ve büzülme potansiyeli de dolaylı olarak fazladır. Bu nedenle Tırtım'dan farklı olarak profilde horizonlar arasındaki farklılığa engel olmuştur. Benzer biçimde paligorskitin de profilde tekdüze olması pedotur- basyon sonucudur. Tırtım ve Viranşehir profili horizonla rında kuvars mineralinin fazla olarak saptanması da. bunun büyük olasılıkla dıştan katılım ile oluştuğu savını pekiştirmektedir.
Özet (Çeviri)
83 SUMMARY Physical, chemical and mi nera logical studies were conducted in order to reveal relationships of basaltic parent rocks with overlying soils as well as their genesis in the southeastern Anatolian region. Primarily results reveal that the two soils studied have formed on the under lying basaltic rocks, and yield different developmental stages due to petrographical and mineralogical differences of their parent rocks with distinct cooling periods. The Tırtım basalt contains weathered large feldspar grains along with abundant cracks, and vesicles, whereas the Viranşehir basalt discloses a massive structure with less weathering and no cracks. The Tırtım basalts were determined to contain more feldspars (albite) than the Viranşehir at fine sand size. Higher weathering conditions were determined in the Tırtım basalt by thermoluminescense. The clay mineral suites of the Tırtım and Viranşehir pro files were determined to be, smectite, palygorskite and kaolinite and smectite, kaolinite and palygorskite respec tively. Smectite shows a uniform distribution pattern throughout the Viranşehir profile due to vigorous pedotur- bat ion. Fine sand size minerals were found to contain calcite and quartz in Tırtım and quartz and calcite in Viranşehir. Dissolution phenomena were only determined on Tırtım quarts surfaces. Microstructure was also determined to be different in the two profiles exposing primary to tertiary units in Tırtım and a uniform pattern development in Viranşehir. Thus the size of the mi cros true tura 1 units in Viranşehir are larger. A similar trend is present in the rate of granulation as well. Primary secondary and tertiary micro-84 structural units are accordant, frequently accordant and non-accordant respectively with the tertiary, occasionally located, in the secondary units. The uniform microstructur- al units of Viranşehir vary between 250 to 500 tim in size. In spite of smectite dominancy in Tırtım Fluctuation of pH during the Pleistocene most probably resulted the neoforma- tion of palygorskite from smectite. Palygorskite is domi nant in some horizons "with increasing CaC03. Shrinkage and swelling potentials of the Viranşehir soils are higher than the Tırtım in accordance with the higher amounts of smectite and clay contents. Thus formation of differences between horizons were most probably inhibited in the Viranşehir. Similarly uni form distribution of palygorskite in profile was attained by pedoturbation. Presence of quartz in both profiles is most probably due to additions from remote sources.
Benzer Tezler
- Ceylanpınar ovasında arı otunun (phacelia tanacetifolia bentham.) bazı tarımsal özellikleri ve tohum verimine farklı ekim zamanlarının etkileri üzerinde bir araştırma
Effects of different sowing dates on yield and agronomic character of phacelia (phacelia tanacetifolia bentham) under Ceylanpınar plain conditions
CESUR YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Coğrafi bilgi sistemleri (C.B.S) ve sayısal uydu verilerinin detaylı toprak etütlerinde kullanma olanakları
Başlık çevirisi yok
NACİ ÖZTÜRK
- Barajlar ve sürdürülebilir kalkınma: Atatürk Barajı örneği
Dams and sustainable development: A case Atatürk Dam
ZUHAL GÜLER PARLAK
Doktora
Türkçe
2005
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÇAĞLAR
PROF. DR. ZİYA ÖZCAN
- Ceylanpınar Tarım İşletmesinde yetiştirilen değişik antepfıstığı çeşitlerinde bazı kalite özelliklerinin birbirleriyle ilişkileri
Relationships between quality characters of some pistachio cultivars grown at Ceylanpınar state farm
GÜLER ÖNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatHarran ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR EROL AK
- Ceylanpınar Tarım İşletmesinde yetiştirilen bazı şeftali ve nektarin çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
İSMAİL TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatHarran ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR EROL AK