Süpernovalarla ilişkili gama ışın patlamalarının (GRB), gama ve optik-ışın özellikleri arasındaki ilişki
Correlation between optical and gamma-ray properties of gamma-ray bursts associated with supernovae
- Tez No: 232535
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. TALAT SAYGAÇ, DOÇ. DR. MASSİMO DELLA VALLE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Gama-ışın patlamalarının (GIP'ların) çok büyük kütleli yıldızların felaketli sonları (bir süpernova; SN) ile olan ilişkileri gözlemsel olarak kanıtlanmış ve bazı teorik modeller tarafından öngörülmüş olsa da teorik temellerde bu iki olay arasındaki fiziksel bağlantılar bilinmemektedir. GIP/SN ilişkileri bulunan cisimlerin gözlenen mutlak parametreleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Belirlenen cisimlerde, GIP'lar öncül emisyonlar olarak SN'ler ise ardıl emisyonlar içerisinde kendilerini belli etmişlerdir. SN'lerin ardıl emisyon içerisinde gözlenebilmesi GIP bileşenin parlaklığı, SN'in ışıma gücü, yıldızın uzaklığı, bulunduğu galaksinin özellikleri ve sahip olunan teknik donanımlara bağlı olarak belirlenmektedir. Sayılan bu sebeplere dayanarak, GIP/SN'lerin optik ve gama-ışın parametreleri arasındaki olası ilişkiler mercek altına alınmıştır.Bu çalışmada uzun süreli gama-ışın patlamaları ile geniş tayfsal çizgileri olan Tip Ic süpernovaların gözlenen ilişkilerinin altında yatan olası fiziksel ilişkiler incelenmiştir. Literatür taraması sonucunda bu ilişkiye uyumlu 10 cisim bulunmuştur. Çalışmayı iki bölüme ayırmak mümkündür. Birinci bölümde literatürde varolan öncül emisyon ilişkileri ve Li (2006)'da takdim edilen optik ve gama-ışın özellikleri arasında bulunan ilişkiler birleştirilerek optik ve gama-ışın parametreleri arasında yeni ilişkiler bulunmuştur. Bu ilişkiler optik ışın parametresi (maksimumdaki bolometrik ışıma gücü) bilinen adayların elde edilen denklemlerde yerlerine konarak gama-ışın parametresinin hesaplanması ve gama-ışın parametreleri bilinen adaylar için ise denklemlerde yerlerine konarak optik ışın parametresinin (maksimumdaki bolometrik ışıma gücü) hesaplanmasyla belirlenmiştir. Böylece iki taraflı olarak hesaplanan değerler gerçek değerlerle kıyaslanarak elde edilen optik ve gama-ışın ilişkilerinin kalitesi incelenmiştir.Çalışmanın ikinci bölümünde literatürden belirlenen 10 GIP/SN adayının gerçek optik ve gama-ışın parametreleri arasındaki parametrik ilişkilere bakılmıştır. Her bir optik ve gama-ışın parametre ikilisi düzlemlere taşınmış ve olası eğilimler incelenmiştir. Güçlü eğilimlerden doğrusal fitler geçirilerek fit denklemleri elde edilmiştir. Fit denklemlerinin kalitesi ise Spearman korelasyon katsayılarının hesabı ile belirlenmiştir.Çalışmanın son kısmıda elde edilen sonuçlar adayların doğaları, sayılarının azlığı ve literatüdeki çalışmalar değerlendirilerek tartışılmış ve gelecekte bu çalışmanın nasıl geliştirilebileceği üzerinde durulmuştur.GIP/SN ilişkisi gösteren adayların MNi, MSN,peak ve E?,peak parametrelerinin gama ve optik-ışın ilişkileri için kritik öneme sahip oldukları bulunmuştur. Bu sonuç ilk kez Li (2006) tarafından önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Even relationship between gamma-ray bursts (GRBs) and catastrophic deaths (a supernova explosion; SN) of very massive stars are proven by observations and predicted by some theoretical models, their physical processes are still unknown. So, studies of finding possible relations between observed intrinsic parameters must be encouraged. GRBs are observed as prompt emissions and SNe are emerged in the afterglow emission in those selected candidates. To observe possible SN emerge, there are several factors interfered. These are brightness of GRB component, luminosity of SN component, distance of the star (these objects are extra-galactic), properties of the host galaxy and technical capability of observations. Due to these reasonings, possible relations between optical and gamma-ray properties of GRB/SNe are taken under intense examination.In this study possible underlying physical relations between long-duration gamma-ray bursts (GRBs) and broad lined supernovae (SNe) Type Ic is examined. As a result of literature search 10 compatible objects are found. This study can be divided into two parts. In the first part, existing prompt emission relations are combined with the only existing optical and gamma-ray relation presented by Li (2006). After combining relations several purely mathematical optic and gamma-ray relations are obtained. The resultant equations are tested by two ways. In one way candidates with known optical property (peak bolometric luminosity) are used to calculate possible gamma-ray properties. In the other way, candidates with known gamma-ray properties are used to calculate their possible optical property (peak bolometric luminosity). Then, the results obtained by two sided calculations are compared with real values and thus, quality of relations are tested.In the second part, parametric relations between optical and gamma-ray properties of 10 GRB/SN that are found from literature are examined. Every optical and gamma-ray parameter couple are moved into the parameter spaces and possible biases are analyzed. Strong biases are fitted by a linear functions and equations of the fits are obtained. Quality of the fit is tested by calculationg the Spearman correlation coefficient.In the last part of the study, results are evaluated under the considerations like nature of GRB/SN candidates, their small number and existing literature and discusses how this study might evolve in the future.General result is MNi, MSN,peak and E?,peak parameters have critical importance for relations between gamma-ray and optical properties. This result first suggested by Li (2006) with lesser GIP/SN candidates.
Benzer Tezler
- X-ışını fotoğrafçılığı
X-ray photography
MEHMET SIDDIK KUPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
DOÇ. BÜLENT ÜMİT ERUTKU
- Galaksi dışı novaların hubble uzay teleskobunun arşivlenmiş verileri ile araştırılması
Search for extragalactic novae using hubble space telescope (hst) archival data
SİNAN ALİŞ
Doktora
Türkçe
2012
Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. TALÂT SAYGAÇ
PROF. DR. MASSİMO DELLA VALLE
- Hubble tension in the context of cosmological scalar field models
Kozmolojik skalar alan modelleri kapsamında Hubble gerilimi
RAND ABDEL LATIF SULEIMAN ALFAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ ERDEM
- Öz-etkileşimli astrofiziksel nötrinoların çeşni evrimleri
Astrophysical neutrinos flavor evolution with self interaction
İSMAİL TAYGUN BULMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Fizik ve Fizik MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAMAÇ DELİDUMAN
- Astrofizikteki nükleer reaksiyonların tesir kesiti hesaplamaları
Cross section calculations of nuclear reactions in astrophysics
MUSTAFA EMRE KANSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Fizik ve Fizik MühendisliğiDumlupınar ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LATİFE ŞAHİN YALÇIN