Günümüz standart Türkçesindeki çok şekilli söylenişlerin 1960'a kadar sesli kayıtlardaki durumu
A master thesis on the status of the voice records until 1960 for the multiple formats of vocalization in today's standart Turkish language
- Tez No: 234520
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇETİN PEKACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Türkçenin sesli icrasında çoklu şekillerin olduğu malumdur. Halk tabanında görülen bozuk Türkçe bir tarafa, Türkçenin diksiyon kuralları çerçevesinde sesli icrasını bir meslek olarak seçen kişilerle -yani tiyatro, film oyuncuları, spikerler, muhabirler, seslendirme sanatçıları- toplumun önde gelen kesimlerini temsil eden ve dolayısıyla toplumu etkileme ve yönlendirme gücüne sahip olan gazeteci-yazarlar, öğretmenler, politikacılar ve diğer sahalardaki aydınlarda bile çoklu söylenişlere rastlanmaktadır.Türkçe diksiyonla ilgili yayınlanmış bazı çalışmalar mevcuttur. Ancak bu çalışmalar, bu incelemenin esasını teşkil eden ana fikirden çok farklı; daha çok Türkçe diksiyona yönelik nefes ve boğumlama tekniklerini içeren çalışmalardır. Bizim incelememizin temeli yine Türkçe diksiyona dayanmakla birlikte, özel alanda, profesyonel icracılar arasındaki farklı söyleyiş hususiyetlerinin tespitine yöneliktir. İncelememizde, günümüz Türkçe diksiyon kurallarından hareketle, elde edebildiğimiz Türkçe ilk sesli kayıtlardan 1960'a kadarki dönemi kapsayacak şekilde, çoklu söylenişe sahip dil ögeleri, sayısal verilerle birlikte tespit edilmiştir.Bu çalışma kapsamında 7 adet Türk sinemasına ve 4 adet TRT Ankara Radyosu Çocuk Saati programına ait ses kayıtları dinlenmiş ve önceden tespit edilmiş olan dil ögeleri; geçtiği filmin adı, aranan ögenin filmde geçtiği minutajı ve kelimeyi kullanan kişinin filmdeki rol ismiyle birlikte fişleme yöntemiyle kayıt altına alınmıştır. Elde edilen veriler; ilgili dil ögesinin ait olduğu gruba ayrılarak sınıflandırılmıştır. Böylece sınıflandırılan dil ögelerinin hangi söyleniş şekillerine sahip olduğu ve bunların her birinin sesli kayıtlardaki söyleniş sayısı belirlenmiştir.Elde edilen verilerden, Türkçeyi profesyonelce icra edenler arasında bile çoklu söyleniş örnekleri olduğunu; bu çoklu söylenişlerin alınan eğitime dayalı ekollerin farklılığından kaynaklanabileceğini; farklı ekollerin yarattığı kısmi farklılıkların giderilmesi için de ilgili her kesimin görüşünün alındığı bir çalışma takvimi içerisinde çözüm bulunabileceğini söylemek mümkündür.
Özet (Çeviri)
The Status of the Voice Records until 1960 for theMultiple Formats of Vocalization in Today?s Standard Turkish LanguageAnkara, 2009It is known that multiple formats exist for the vocalization of Turkish language. Apart from the deteriorated Turkish grammar in public life, you may come across with such multiple formats with actresses, anchormen, correspondents, etc., who earn their lives from diction performances and also, journalists, politicians, instructors, other intellectual individuals, etc., who have the power to influence and direct the society.There are some studies regarding Turkish diction. But those studies relate to breathing and articulation techniques for Turkish diction rather than the core subject of this thesis. This study, despite its fundamentals base on Turkish diction, actually refers to the differentiation between the professional executers. In this research, the very first Turkish records, covering the period until 1960, containing the multiple formats were digitally identified as per the current Turkish diction rules.This study includes the evaluation of 7 Turkish movies and 4 TRT Ankara Radio Children?s Hour Program records and the pre-identified language components which comprise of its movie name, the minute where this component was spoken and the name of the person who used that component was registered. The data acquired was classified in relation to its language component. Consequently, classified language components were determined depending on their way and number of speaking.In light of the acquired data, one may conclude that there are multiple formats used by the ones who vocalize Turkish language professionally, and that such multiple formats may result from the differentiation in education, and that a solution in eliminating the differentiation is not far if all the relevant parties commit to study in a specific agenda.
Benzer Tezler
- Türkiye Türkçesindeki duyu fiillerinin eşdizimliliği
Collocation of sense verbs in Turkish
ALPER KILIÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN YAYLAGÜL ÜSTÜNEL
- 1556 tarihli Muhammediye, inceleme-metin-dizin
1556 dated Muhammediye, analysis-text-index
KADİR YILMAZ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL YÜCEL
- Bulgarca-Türkçe sesteş sözcükler
Bulgarian-Turkish homonyms
SADIK HACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ZAFER
- Antalya ili Gündoğmuş ilçesi ve yöresi ağızları
Dialects of Gündoğmuş district and region of Antalya
EMRE KANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ATMACA
- Türkiye Türkçesi ağızlarında ikilemeler
Reduplications in dialects of Turkey Turkish
ÖZNUR SİVRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN AKCA