Yetişkinlerin tedbirsiz davranmasını belirleyen etkenlerin incelenmesi
Investigating the factors that determine adult imprudent behaviors
- Tez No: 234649
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Bu arastırmada zararlı ve tehlikeli sonuçları olabilecek bazı risklidavranısların koruyucu önlemler alınmaksızın yapılmalarının nedenleriyetiskinler açısından incelenmistir. Yetiskinlerin olası zarar ve tehlikelerinibilmelerine karsın, koruyucu önlemleri almaksızın davranısta bulunmalarındakitemel etkenlerin ve bunlar arasındaki iliskilerin belirlenmesi arastırmanın temelproblemini olusturmustur.Bu arastırmada koruyucu önlem almama (tedbirsiz davranma), risklisonuçları nedeniyle benzer oldukları düsünülen diğer riskli davranıstürlerinden (risk alma, hesaplanmıs risk ve zorunlu riskli davranıs) ayrı bir risklidavranıs türü olarak kavramsallastırılmıstır. Koruyucu önlem almamanın hembir eğilim (tedbirsiz davranma) hem de bir davranıs biçimi (tedbirsiz davranıs)olarak ele alınabileceği düsünülmüstür.Bu arastırmada, tedbirsiz davranma risk algısı kuramları içindeGerçekçi Olmayan ?yimserlik Kuramı (Unrealistic Optimism), Sağlık ?nançlarıModeli (Health Belief Model) ve Korunmaya Güdülenme Kuramı (ProtectionMotivation Theory) ile iliskilendirilerek ele alınmıstır.?liskisel tarama modelindeki bu arastırmada, tedbirsiz davranma olgusuile yas, cinsiyet, meslek, öz saygı, kontrol odağı, ölüm kaygısı ve genel özyeterlik değiskenleri arasındaki iliskiler betimlenmeye çalısılmıstır. Bu amaçla,önce tedbirsiz davranma eğilimi ölçeği ve tedbirsiz davranıslar listesigelistirilmistir. Daha sonra, bu ölçme araçları kullanılarak tedbirsiz davranmaolgusu ile yukarıda ifade edilen değiskenler arasındaki iliskiler ANOVA vePearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizleri ile belirlenmeyeçalısılmıstır.Arastırmada bu değiskenler arasındaki iliskilerin betimlenmesinin yanısıra, tedbirsiz davranıslarda bulunan kisilerle yarı yapılandırılmıs görüsmeleryapılarak, tedbirsiz davranmanın bu kisiler tarafından nasıl açıklandığı daincelenmistir. Görüsme verileri, betimsel analiz yöntemi kullanılarak analizedilmistir.Bu arastırmada nicel ve nitel veriler için iki arastırma grubu üzerindeçalısılmıstır. Nicel ve nitel veriler, 2005-2006 öğretim yılı bahar dönemininsonunda toplanmıstır. Nicel veriler daha önce belirtilen ölçme araçlarıkullanılarak, öğretmen, hemsire/ sağlık memuru ve doktor olmak üzere üçfarklı meslek grubunu kapsayan toplam 396 kisiden elde edilmistir. Nitel verilerise derinlemesine görüsme yapılan 25 kisilik bir gruptan elde edilmistir. Bugrupta diğer üç meslek grubundan katılımcıların yanısıra itfaiyeciler de yeralmıstır.Nicel verilere dayalı bulgular tedbirsiz davranısın bazı değiskenlerle(yas, cinsiyet, meslek, öz saygı, kontrol inancı, genel öz yeterlik) iliskiliolduğunu ortaya çıkarmıs ve nitel verilere dayalı bulgular da tedbirsizdavranısın bazı değiskenlerle (öz saygı, kontrol inancı, gerçekçi olmayaniyimserlik düsüncesi, deneyim, önlem almanın gerekliliğine iliskin inanç, modelalma ve yetisme tarzı, sorumluluk duygusu, öz yeterlik, iyimser düsünce) iliskiliolduğuna isaret etmistir. Nicel ve nitel verilerin analizlerinden elde edilenbulgulardan hareketle, tedbirsiz davranma eğiliminin ölüm kaygısındanbağımsız bir olgu olduğu sonucuna ulasılmıstır.Bu arastırmada tedbirsiz davranma eğilimine iliskin toplanan nicel venitel verilerin analizlerinden elde edilen bulguların birbiri ile büyük bir paralellikgösterdiği görülmüstür.Görüsme verilerine dayalı bulgular katılımcıların bakısaçısıylatedbirsiz davranısın genel olarak olumsuz, tedbirli davranısın ise daha çokolumlu bir davranıs biçimi olarak değerlendirildiğine, Türk toplumundatedbirsiz davranısların tedbirli davranıslara oranla daha yaygın bir biçimdeyapıldığına, tedbirli davranıslara daha fazla olumsuz çevresel/ toplumsaltepkiler gösterildiğine ve her iki davranıs eğiliminin çevresel toplumsaltepkilerden etkilenmeye karsı dirençli olduğuna da isaret etmistir.Bu arastırmada nicel ve nitel verilere dayalı tüm bulgular bir aradadeğerlendirildiğinde, koruyucu önlem almamanın diğer riskli davranıslardanfarklı bir davranıs biçimini olusturduğu ve hem bir eğilim (tedbirsiz davranma)hem de bir davranıs biçimi (tedbirsiz davranıs) olarak ele alınabileceğiyönündeki düsüncelerin desteklendiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, reasons of doing some risky behaviors that may haveharmful and dangerous results, without taking some precautionary measures,are investigated for adults. The main problem of this research is to determinethe basic factors that adults? commitment to these behaviors without takingsome preventive measures and the relationship among these factors, eventhough they are aware of the probable harms and dangers.In this study, not taking precautionary measures (behaving imprudently)are conceptualized as a different type of risky behaviors than the other riskybehavior types that may have considered as similar (risk-taking, calculatedrisk and obligatory risky behavior) in terms of their results. Not takingpreventive measures are considered both as a tendency (behavingimprudently) and as a type of behavior (imprudent behavior).In this research, behaving imprudently is studied as it related in thefollowing risk perception theories: Unrealistic optimism, Health Belief Model,Protection Motivation Theory.This study is a correlational study, the relationships between thephenomenon of imprudent behavior and such variables as age, gender,profession, self-esteem, locus of control, death anxiety, and general selfefficacyare described. To achieve this goal, first a scale of behavingimprudently and a list of imprudent behaviors are developed. Later, usingthese instruments the relationship between phenomenon of imprudentbehavior and the variables just mentioned are determined using, ANOVA andPearson Correlations.In addition to describing the relationship among these behaviors, semistructuredinterviews with individuals who behave imprudently are conducted,to investigate how these individuals explain imprudent behavior. Interviewdata are analyzed using descriptive methods.The study is carried out on two samples to collect quantitative andqualitative data. Quantitative and qualitative data are collected in the springsemester of 2005-2006 academic year. Quantitative data are collected from atotal of 396 individuals, including teachers, nurses/health officers, and doctorswith previously determined instruments. Qualitative data, on the other hand,collected from a group of 25 individuals through in-depth interviews. Thisgroup included firemen in addition to the other three professional groups.The findings that are based on quantitative data indicated thatimprudent behavior was related to some variables (age, gender, self-esteem,locus of control, general self-efficacy), while qualitative findings indicated thatimprudent behavior was related to the following behaviors (self-esteem, locusof control, unrealistic optimism, experience, belief in the necessity ofpreventive measures, modeling, upbringing, feeling of responsibility, selfefficacy,and positive thinking). Using both quantitative and qualitativefindings, it was concluded that the phenomenon of imprudent behavior wasindependent of death anxiety.The findings of both quantitative and qualitative analyses in this studyprovided strikingly parallel results.The findings based on the interview data indicated that participantsevaluate imprudent behavior in general as a negative type of behavior whilethey considered prudent behavior as a positive type of behavior. The findingsalso indicated that imprudent behaviors were more commonly observed in theTurkish Society than prudent behaviors, prudent behaviors received morenegative responses from the environment/society and both types of behaviorshave been resistant to influence from environmental/societal responses.When both quantitative and qualitative findings have been evaluatedaltogether, it may be claimed, the findings support that not taking preventivemeasures (imprudent behavior) is a different type of behavior than other riskybehaviors and the ideas that it is both a tendency (behaving imprudently) anda type of behavior (imprudent behavior) .
Benzer Tezler
- Yasadışı madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulan erkek ergen ve yetişkin bireylerin kaygı ve depresyon durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of anxiety and depression status of male adolescent and adult individuals subjected to probation precaution due to using illegal drug
DİLEK ÖKER KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uyuşturucu Alışkanlığı ve AlkolizmEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP ANNETTE AKGÜR
- Denetimli serbestlik eğitimlerinin sosyal süreçlere etkisi
Effects of the probation rehabilitation programs on social problems
ZEYNEP EMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL MAMATOĞLU
- Denetimli serbestliğe tabi madde kullanıcısı genç yetişkinlerin madde kullanımına yönelik farkındalık algıları: Konya örneği
The perceptions of awareness by young adult drug abusers subject to probation regarding drug abuse: The case of Konya
AYŞE GİZEM ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİH ÇOBAN
- Enformel koruyucu aile bakımı üzerine geçmişte bu deneyimi yaşamış kişilerin gözünden bir değerlendirme
An evaluation of informal foster family care from people perspective, who are experienced
SELVER ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM KARATAŞ