Der sinnbereich ?beglückwünschen? und ?gratulieren? im Deutschen und Türkischen. ein beitrag zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Türkçe ve Almancadaki ?kutlamak? ve ?tebrik etmek?, anlam alanlarının birbirleri ile karşılaştırılması
- Tez No: 235737
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİFE YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
lgili çalısmamın öncelikli amacı Almanca'daki ?beglückwünschen? ve ?gratulieren? ileTürkçe'deki ?tebrik etmek? ?kutlamak? sözcüklerinin anlam alanlarının sözbirimlerininbelirlenmesi ve bunların kendi içinde karsılastırılarak performans açıdan degerlerinintespitidir. Çalısma kuramsal ve uygulama olmak üzere iki asamadan ve kendi içinde altıbölümden olusmaktadır. Kuramsal kısımda birçok anlambilimci ve sözcükbilimcinindüsüncelerinden hareketle anlambilim ve anlam alanı kuramlarıyla ilgili açıklamalarayer verilmistir. Anlam alanlarını belirlemek üzere taranacak olan sözcüklerle ilgilibilgilerin olusması için Sözcük bilgisine yönelik açıklamalarda bulunulmustur.Uygulama kısmını ise orijinal ve çeviri olmak üzere her iki dilde seçilmis beser eserolusturmaktadır.Çalısmamın birinci bölümden dördüncü bölümüne kadar devam eden kuramsalkısmında yukarıda vermis oldugum bilgiler dısında ?beglückwünschen? ve?gratulieren? sözcüklerinin Almanca anlam alanları tespit edilmeye çalısılmıs bununiçin de Dornseiff'in ?Der deutsche Wortschatz nach Sachgruppen? adlı anlam alanınagöre düzenlenmis sözlügü kaynak olarak alınmıstır. Türkçe'deki ?tebrik etmek? ve?kutlamak? anlam alanına ait sözbirimlerinin tespiti için Recai Cin'in ?KavramlarDizini? adlı yapıtı kaynak olarak alınmıstır. Tarama islemi ise Karl Steuerwald'ın?Deutsch-Türkisches Wörterbuch? ve ?Türkisch-Deutsches Wörterbuch?u ile ArifCemil Denker'in ?Almanca-Türkçe büyük Lügat'ı? ile Heuser Sevket'in ?Türkisch-Deutsches Wörterbuch? adlı sözlüklerden yapılmıstır.Belirtilen tarama islemleri gerçeklestirildikten sonra kaynak dildeki kavramların varısdilinde bulunup bulunmadıgı ve bu sözbirimlerin gerek anlam çesitlemesi gerekse aitoldukları anlam alanları açısından hangisinin daha zengin oldugu sorusuna cevaparanmaya çalısılmıstır. Bunun içinde her iki sözlükteki sözbirimlerin anlamvçesitlemeleri birbirleriyle karsılastırılmıs ve sonuçları tablolar halinde sunulmayaçalısılmıstır.Besinci bölümde ise ilgili kavramları tarayabilmek amacıyla Almanca ozgün eserlerolarak Hermann Hesse'ye ait ?Siddartha?, Thomas Mann'a ait ?Buddenbrocks?',Stefan Zweig'e ait ?Sternstunden der Menschheit?', Heinrich Mann'a ait ?Der BlaueEngel?, Türkçe özgün eserler olarak da Yasar Kemal'e ait ?Kuslarda gitti?', ?InceMemed? ve ?Ölmez Otu?, Adalet Agaoglu'na ait ?Fikrimin Ince Gülü? ve FakirBaykurt'a ait ?Yılanların Öcü? seçilmistir. Özgün eser ve çevirisinde yapılan butaramanın amacı ise konumuzu baslıgını olusturan sözbirimlerin sözlüklerde olmayananlam çesitlerini tespit etmek ve bunun sonucunda, sözlüklerde ki bu tarz anlameksikliklerini gidermek için yeni karsılıklar önermek.Son bölümde iki dilli sözlük taramasından elde edilen sonuçların, eser taramasındaortaya çıkan sonuçlarla karsılastırılmasına yer verilmis olmakla bütün çalısmalara örnekteskil edebilecek içerik ve yöntem önerisi sunulmaktadır.Sonuç Bölümünde genel bir degerlendirme yapılarak bu çalısmada sözü edilenalanların Türkçe ve Almancada birbirleriyle karsılastırabilirlik düzeyine sahip olduklarıifade edilmistir.
Özet (Çeviri)
An dieser Stelle möchte ich mich bei Frau Prof. Dr. Serife YIlDIZ, der Betreuerindieser Arbeit, für ihre ständige Gesprächsbereitschaft und Unterstützung meinenbesten Dank aussprechen.Auch Herrn Prof.Dr. Süleyman YILDIZ, dem Leiter der germanistischenAbteilung der philosophischen Fakultät der Hacettepe Universität, möchte ich fürseine Anregungen recht herzlich danken.Zu ganz besonderem Dank fühle ich mich meiner Familie, die mir den Mut zumSelbstvertrauen gegeben hat und immer für mich anwesend war, wenn ich siebrauchte verpflichtet.Nicht unerwähnt möchte ich nicht meine Lehrer und Assistenten an derGermanistischen Abteilung lassen, die mich immer ermutigt haben und mir zurSeite standen.
Benzer Tezler
- Der Sinnbereich Ironie im Deutschen und im Türkischen Ein Beitrag zum semantischen und lexikologischen Sprachvergleich
Almancada ve Türkçede ironi kavramları anlambilimi ve sözlükbilimi açısından dilsel karşılaştırma
NAZAN DALGIÇOĞLU
Yüksek Lisans
Almanca
2010
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Der sinnbereich ''fußballjargon'' im Deutschen und im Türkischen; ein beitrag zur lexikologie, semantik und soziolinguistik
Almanca ve Türkçe futbol terimlerinin her iki dilde karşılaştırmalı analizi. Sözcükbilim, anlambilim ve sosyodilbilim açısından bir araştırma
BİLHAN DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Almanca
2010
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Der Sinnbereich 'Ehre, Stolz, Würde' im Deutschen und im Türkischen. Eine kontrastive studie zur semantik, lexikologie und lexikographie
Almanca ve Türkçe'deki 'Onur', 'Gurur', 'Şeref' anlam alanlarının karşılaştırılması. Sözlükbilim, sözcükbilim ve anlambilim üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
EZGİ DUMAN
- Der sinnbereich 'Justiz' im deutschen und im Türkischen - eine kontrastive studie zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Almanca ve Türkçede 'Adliye' kavramı anlam alanı - sözcükbilim ve anlambilime dayalı dil analizine yönelik karşılaştırmalı bir çalışma
ÇİĞDEM CANAN DİKMEN
Yüksek Lisans
Almanca
2013
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM EKTİ
- Der sinnbereich 'schmeichelei' im Deutschen und Türkischen
Türkçe'de ve Almanca'da 'yağcılık' kavram alanı sözcükbilim ve anlambilim üzerine bir çalışma
MUTLU ER
Yüksek Lisans
Almanca
2005
Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SÜLEYMAN YILDIZ