Der Sinnbereich ironie und ironiebezogene begriffe im Deutschen und Türkischen
Almanca ve Türkçedeki ironinin anlam alanı ve ironiye benzer terimler
- Tez No: 52839
- Danışmanlar: PROF.DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
11 TÜRKÇE ÖZET Bu çalışmada“ironi”kelimesi dilbilimsel açıdan incelenmiş ve ironi kelimesine benzer terimlerin ayrıntılı tanımları yapılmıştır. Kompetans düzeyindeki bu bölümden sonra, performans düzeyinde örnekleme yapmak amacıyla Almanca ve Türkçe'deki bazı şiirlerde görülen ironi fenomeni gösterilmiştir. Performans düzeyindeki bu bölüm ironi fenomeninin iki dildeki farklılıklarım ve ortak yönlerini sergilemektedir. İroni terimi, eski Yunancadaki“Eiron”kelimesinden türemiştir. Zeki ve ezik olan Eiron kibirli karekter Alazon'u sürekli alt eden Eski Yunan komik kahramanıdır. İroninin amacı, olan ile olması gereken arasındaki karşıtlığa yukarıdan bakmaktır. Birçok yazar, içinde yaşadıkları toplumu ve onun bireyini hedef tahtası haline getirirken ironiyi kullanırlar. Böylece alayın yarattığı özgür ortamdan yararlanarak, mesafeli bir şekilde hedef aldıkları olguları eleştirmektedir. İroni, açık övgüyü ya da açık eleştiriyi gizleyen dolaylı bir anlatım yoludur. Mizah ortamının yarattığı yabancılaştırma etkisi okuruna özgürlük sağlar ve eleştirel bir uzaklık yaratır. İroniyi eleştiriden uzak düşünemeyiz, başka bir deyişle, ironi eleştiriyle içiçedir. Dilbilimsel anlamda ironi, varolan kalıpların dışında bir hayat stili arayan, düşünme yetisine sahip, çarpıklıkları görebilen insanın, içinde yaşadığı toplumla çatışmasının dil düzlemindeki yansımasıdır. Örneğin günlük konuşmada hiç de akıllıca olmayan bir durumda,“seninki de iyi akıl ha!”demek bir ironi örneğidir.“İronik tutumun dile yansıyışı, karşıt anlamdaki sözleri birarada kullanmak, karşıt değerleri uyuma ulaştırmaya çalışmaktadır.”(Aytaç 1991).m Performans düzeyindeki bölümde, bazı şiirler incelenerek ironinin dilsel araçları ortaya konmuştur. Bu amaçla Heinrich Heine'nin ve Ümit Yaşar Oğuzcan'ın şiirleri karşılaştınlmıştır. Heine'nin“Deutschland. Ein Wintermârchen”(“ Almanya. Bir kış masalı”) eserindeki şiirlerinden örnekler verilmiştir. Oğuzcan'ın ise tüm yergi şiirlerini kapsayan“Sözüm Meclisten Dışan'dan örnekler alınmıştır. Reşat Nuri Güntekin'in ”Miskinler Tekkesi (1946)“ bütün bir toplumun göreneklerini ve ahlaki yapışım yaratmış olduğu kahraman aracılığıyla eleştirmesiyle modern ironinin Türk Edebiyatındaki ilk örneklerindendir. 1950 sonrası yazarlarda yergi daha çok ironi biçimindedir. Ümit Yaşar Oğuzcan da hiciv şiirleri yazmaya 1955 yılında başlamıştır. Alman Edebiyatında ironi konusunda özellikle iki isim akla gelir: Thomas Mann ve Heinrich Heine. Thomas Mann'ın ”Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull“(Dolandıncı Felix Krull'un İtirafları”) adlı romanı, ironi için klassik bir örnektir. Thomas Mann ironinin, edebiyatın tuzu biberi olduğuna ve ironisiz bir eserin zevk vermeyeceğine inanmaktadn*. İroni, farklı toplumların İdiltürlerini doğru yansıttığı oranda, amacına ulaşmış demektir. Bu çahşmamla Türk ve Alman toplumlarının ironi anlayışıyla ilgili bir kesit incelenmiş ve elde edilen bulgular, ironi türü için represantatif olan biri Alman diğeri Türk olmak üzere iki ozanın yapıtlarına uygulanmış, sonuçda da her iki dildeki ironi yaklaşımlarının birbirleriyle kıyaslanabilir nitelikte olduğu görüşü ağırlık kazanmıştır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Der Sinnbereich Ironie im Deutschen und im Türkischen Ein Beitrag zum semantischen und lexikologischen Sprachvergleich
Almancada ve Türkçede ironi kavramları anlambilimi ve sözlükbilimi açısından dilsel karşılaştırma
NAZAN DALGIÇOĞLU
Yüksek Lisans
Almanca
2010
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Der sinnbereich ''fußballjargon'' im Deutschen und im Türkischen; ein beitrag zur lexikologie, semantik und soziolinguistik
Almanca ve Türkçe futbol terimlerinin her iki dilde karşılaştırmalı analizi. Sözcükbilim, anlambilim ve sosyodilbilim açısından bir araştırma
BİLHAN DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Almanca
2010
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Der sinnbereich ?beglückwünschen? und ?gratulieren? im Deutschen und Türkischen. ein beitrag zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Türkçe ve Almancadaki ?kutlamak? ve ?tebrik etmek?, anlam alanlarının birbirleri ile karşılaştırılması
MÜCAHİT ERKUL BAKIR
- Der Sinnbereich 'Ehre, Stolz, Würde' im Deutschen und im Türkischen. Eine kontrastive studie zur semantik, lexikologie und lexikographie
Almanca ve Türkçe'deki 'Onur', 'Gurur', 'Şeref' anlam alanlarının karşılaştırılması. Sözlükbilim, sözcükbilim ve anlambilim üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
EZGİ DUMAN
- Der sinnbereich 'Justiz' im deutschen und im Türkischen - eine kontrastive studie zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Almanca ve Türkçede 'Adliye' kavramı anlam alanı - sözcükbilim ve anlambilime dayalı dil analizine yönelik karşılaştırmalı bir çalışma
ÇİĞDEM CANAN DİKMEN
Yüksek Lisans
Almanca
2013
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM EKTİ