Der sinnbereich ''fußballjargon'' im Deutschen und im Türkischen; ein beitrag zur lexikologie, semantik und soziolinguistik
Almanca ve Türkçe futbol terimlerinin her iki dilde karşılaştırmalı analizi. Sözcükbilim, anlambilim ve sosyodilbilim açısından bir araştırma
- Tez No: 257818
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Dilbilim, German Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Football, the jargon of football, football terms, football sayings, footballer
- Yıl: 2010
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Alman Dilbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Futbol jargonu kendine özgü söz dağarcığından ve deyimlerinden oluşan ve ağırlıklı olarak futbolcuların, futbol antrenörlerinin ve futbol fanatiklerinin arasında kullanılan özel bir iletişim dilidir.Bu çalışma Almanca ve Türkçe futbol terimlerinin her iki dilde karşılaştırmalı olarak analizini amaçlamaktadır. Çalışmada 2426 sözcük ve kavram ele alınmış ve üç grup içerisinde incelenmiştir.Birinci bölümde temel ve kuramsal çerçeve içerisinde sözcükbilim ve anlambilim irdelenmiştir. Zira sözcükbilim bir dilin söz dağarcığını ve kelimeleri yapısal olarak, anlambilimin ise bir dildeki kelimeleri anlamları açısından incelemesi yönüyle bu çalışmanın temel yapı taşını oluşturmaktadır.İkinci bölümde terimler üç grup içerisinde ele alınmıştır. İlk grupta her iki dilde de söyleniş olarak benzer olan kelimeler alfabetik olarak sıralanmıştır. Bu terimler söylendiğinde her iki dilde de aynı anlam örtüşmesi görülmektedir. Bu terimler içerisinde her iki dile de yabancı dillerden direkt olarak girmiş, Almanca' da Amateur (fr.), Derby (ing.), defensiv (lat.), Finale (it.), Stadion (yun.), Türkçe' de favori (fr.), faul (ing.), libero (it.) gibi, terimler göze çarpmaktadır. İkinci grupta her iki dilde de söyleniş olarak farklı terimlerin karşılıkları verilmiş, üçüncü grupta ise her iki dilde direkt karşılığı olmayan terimler ele alınmıştır. Terimler ilk önce Almanca-Türkçe ve sonra Türkçe-Almanca olarak karşılaştırılmıştır.Çalışmanın son bölümünde her üç grup ele alınarak bütünsel bir sonuca ulaşılmıştır. Busonuç değerlendirilerek Almanca'da ve Türkçe'de söyleniş olarak benzer olan kelime sayısının son derece az olduğu görülmüştür. Her iki dildeki futbol terimleri incelendiğinde, her iki dilde de direkt karşılığı olan terimler oldukça fazla olmakla beraber, buna karşın terimlerin bir kısmının direkt karşılığının olmadığı göze çarpmaktadır.Ayrıca son bölümde her üç gruptaki terimler kelime yapısı bakımından incelendiğinde, her iki dildeki terimsel örneklerin Almanca ve Türkçe'nin dil yapısını oldukça açık bir şekilde ortaya koymakta olduğu görülmektedir. Türkçe Almanca'ya kıyasla sondan eklemeli bir dil olduğundan, ön eklerle kelime türetmeye imkan vermemekte, kelime türetimi kelimelerden sonra gelen eklerle olmaktadır. Dolayısıyla terimler incelendiğinde, Almanca'nın kelime yapısının sadece ön eklerle değil son eklerle de kelime türetmeye imkan verdiği görülecektir. Aynı zamanda yapı olarak farklı biçimlerde birleşik yapıdaki terimler ele alındığında, Almanca'da yapı bakımından birleşik kelimelerin çoğu kez Türkçe'de tek bir kelime olarak karşılık bulmadığı dikkati çekmekte olan diğer bir unsurdur. İki dil arasındaki bu farklar bazen Almanca'dan Türkçe'ye ya da Türkçe'den Almanca'ya bir kelimenin bütün bir cümleyle ifade edilmesi unsurunu ortaya çıkarmaktadır.Terimler anlamları bakımından incelendiğinde ise her dilde olduğu gibi her iki dilde de eş anlamlı ve zıt anlamlı terimlerin varlığı göze çarpmaktadır. Eş anlamlı ve zıt anlamlı futbol terimleri Almanca' da ve Türkçe' de ayrı ayrı sıralanmıştır. Ayrıca çalışmada terimlerin gerçek ve yan anlamları üzerinde durulmuş ve aynı zamanda deyim niteliğindeki terimler anlamları bakımından ele alınmıştır.Anahtar Sözcükler : Futbol, Futbol jargonu, Futbol terimleri, Futbol vecizeleri, Futbolcu
Özet (Çeviri)
The jargon of football is a special communicative language which is composed of its own vocabulary and idioms. It is more commonly used among football trainers and fans.This study aims a comparative analysis of German and Turkish football terms. 2426 words and concepts have been handled in three groups in the study.In the first part, lexicology and semantics have been analyzed within the basic and theoretical frame. Lexicology considers the vocabulary and the words in a language and semantics considers the meanings of the words in a language. These both are the building stones of this study.In the second part, the terms have been dealt in three groups. In the first group, the words which are pronounced alike both in German and Turkish have been arranged alphabetically. When these words are uttered, it is seen that not only their pronounciaton but also their meanings overlap. Among these terms, the foreign words used in both languages, which have been taken from other languages, are amateur (fr.), derby (Eng.), defensiv (lat.), finale (it.) and stadion (gr.) in German; favori (fr.), faul (Eng.), libero (it.), and so on in Turkish. In the second group, the terms which are pronounced differently have been handled and their correspondences in the other language have been given. In the third group, the terms which have non-direct correspondence in the other language have been included. The terms have been classed in German-Turkish first then Turkish-German.In the last part of the study, all three groups have been handled and a holistic result has been achieved. By evaluating this result, it has been seen that there are very few words which are pronounced similarly in German and Turkish. When the football terms in both languages have been analyzed, it has also been seen that some of the terms do nothave a direct equivalent even though there are quite a lot of terms which do have adirect equivalent in these two languages.Furthermore, in the last section (chapter), when the terms in the three groups are studied in terms of word structure, the examples of terms in both languages clearly show the linguistic structures of German and Turkish language. Since, compared to German, Turkish is an agglutinative language, it does not allow us to form words by joining morphemes with prefixes; instead it is a language in which word formation is done by joining morphemes together with suffixes. Therefore, when terms are studied, it is seen that German word structure helps to form words not only with prefixes but also suffixes. Meanwhile, another remarkable issue is that, when terms of compound words are studied in terms of structure, most of the compound words in German do not have one word synonyms in Turkish. The differences between the two languages sometimes mean that the translation of one word from German to Turkish or from Turkish to German requires using a whole sentence.When terms are studied in respect of semantics, like in every language, it is seen that there are terms of synonyms and antonyms. Synonym and antonym football terms in German and Turkish are listed separately. In addition, in this study the literal and metaphorical meanings of each term, and also idiomatic terms are analyzed.
Benzer Tezler
- Der Sinnbereich Ironie im Deutschen und im Türkischen Ein Beitrag zum semantischen und lexikologischen Sprachvergleich
Almancada ve Türkçede ironi kavramları anlambilimi ve sözlükbilimi açısından dilsel karşılaştırma
NAZAN DALGIÇOĞLU
Yüksek Lisans
Almanca
2010
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Der sinnbereich ?beglückwünschen? und ?gratulieren? im Deutschen und Türkischen. ein beitrag zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Türkçe ve Almancadaki ?kutlamak? ve ?tebrik etmek?, anlam alanlarının birbirleri ile karşılaştırılması
MÜCAHİT ERKUL BAKIR
- Der Sinnbereich 'Ehre, Stolz, Würde' im Deutschen und im Türkischen. Eine kontrastive studie zur semantik, lexikologie und lexikographie
Almanca ve Türkçe'deki 'Onur', 'Gurur', 'Şeref' anlam alanlarının karşılaştırılması. Sözlükbilim, sözcükbilim ve anlambilim üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
EZGİ DUMAN
- Der sinnbereich 'Justiz' im deutschen und im Türkischen - eine kontrastive studie zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Almanca ve Türkçede 'Adliye' kavramı anlam alanı - sözcükbilim ve anlambilime dayalı dil analizine yönelik karşılaştırmalı bir çalışma
ÇİĞDEM CANAN DİKMEN
Yüksek Lisans
Almanca
2013
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM EKTİ
- Der sinnbereich 'schmeichelei' im Deutschen und Türkischen
Türkçe'de ve Almanca'da 'yağcılık' kavram alanı sözcükbilim ve anlambilim üzerine bir çalışma
MUTLU ER
Yüksek Lisans
Almanca
2005
Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SÜLEYMAN YILDIZ