Türkçe ve Kırgızcada eylemlerin üye yapısına ilişkin bir karşılaştırma
Argument structure of verbs in Kyrgyz and Turkish
- Tez No: 250209
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SELÇUK İŞSEVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu tezde tipolojik olarak aynı dil ailesinin temsilcileri olan Türkçe ve Kırgızcadaki (veya Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesi) eylemler üye yapısı açısından incelenmektedir. Çalışmada bu iki dilin eylemlerinin üye yapısı kurulumları, Hale ve Keyser (2002) kuramı çerçevesinde ele alınmaktadır. Burada kuramın belirlediği temellere bağlı olarak Kırgızca ve Türkçe eylemlerin üye yapısı özellikleri ile ilgili çözümleme yapılmakta ve açıklamalar getirilmektedir. Ayrıca eylemler ve yansıttıkları üyeleri tümce içinde yer aldıkları değil, üye yapısında ilk göründükleri konumlarına göre değerlendirilmektedir.Baş-tümleç ve gösterici-baş şeklinde üye yapısındaki temel ilişkiler çerçevesinde belirlenmiş olan tekli, temel ikili, karmaşık ikili ve atomik üye yapıları araştırılmış ve eylemler bu yapıların temelinde çözümlenmiştir. Bu çözümleme yapılırken eylemlerin göründükleri üye yapısı kurulumları geçişlilik, orta çatı vb. değiştirimlere göre belirlenerek, Kırgızca ve Türkçe eylemlerin sergiledikleri davranışları yapısalcı yaklaşımın sınırları çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmada E ulamının yansıttığı üye yapısı türlerine ağırlık verilmiş olup A ulamının üye yapısını yansıtan atomik üye yapısına yer verilmemiştir.
Özet (Çeviri)
The thesis investigates Turkish and Kyrgyz (or Turkey Turkish and Kyrgyz Turkish) verbs in terms of argument structure. The study deals with the argument structure configurations of the verbs of both languages within the framework of the theory of Hale and Keyser (2002). The analysis and explanations concerning the features of argument structures of Kyrgyz and Turkish verbs have been made on the basis of the theory. Besides the verbs and the arguments they project are not regarded according to the position they take in the sentence, but according to the positions they occupy in lexical argument structure.The monadic, basic dyadic, composite dyadic and atomic argument structures, which are specified within the framework of the basic relations in the argument structure as Head-complement and specifier-Head, have been researched and the Kyrgyz verbs have been analyzed on the basis of these structures. In the research the argument structure configurations in which the verbs occur are determined according to transitivity, middle construction etc. alternations and the behaviors that Turkish and Kyrgyz verbs display are studied within the scope of constructionist approach. The study focuses on the argument structures projected by V category. The atomic argument structure, which represents N category, is not touched on.
Benzer Tezler
- Kırgızcada durum kategorisi: Manas Destanı örneği
Case category in Kirghiz: Case in Manas Epos
SAMED CAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Sosyo-kültür tarihi bakımından Kırgızlarda tören ve merasimler
Celebrations and ceremonies of the Kyrgyz in terms of socio-cultural history
FERAY OFLAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ BUYAR
- Türkçe ve Kırgızcada 'El' ile ilgili deyimlerin karşılaştırılması
Comparative analysis of idioms about 'Hand' in Turkish and Kyrgyz languages
GÜLSÜN BETÜL HAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGYNBAEVA
- Türkçe ve Kırgızcada hal şekilleri ve ilgeçler
Case suffixs and prepositions in Turkish and Kyrgyz
ESRA BOZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM DENİZ YILMAZ
- Türkçe-Kırgızca kalıp sözlerin psikolojik ve kültürel boyutunun incelenmesi
The investigation of psychological and cultural dimension of Kyrgyz Turkish stereotype words and their place in education
TURAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. KADİYAN BOOBEKOVA