Adıyaman, Mardin, Şanlıurfa ve Şırnak illeri zeytinlerinin (Olea Europaea L.) seleksiyon yolu ile ıslahı ve seçilen tiplerin moleküler markörler aracılığı ile tanımlanması
Selection based breeding and genetic characterization of selected olive (Olea Europaea L.)genotypes from Adiyaman, Mardin, Şanlıurfa ve Şırnak provinces
- Tez No: 258742
- Danışmanlar: PROF. DR. MENŞURE ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Adıyaman, Mardin, Şanlıurfa ve Şırnak illerinde yetişen zeytin ağaçlarının oluşturduğu populasyon içerisinden üstün nitelikli tipleri seçmek amacıyla gerçekleştirilen bu seleksiyon çalışmasının ilk aşamasında, belirlenen 142 tipten sürgün, yaprak ve meyve örnekleri alınarak incelenmiştir. Belirlenen tipler; meyve ağırlığı, 100 g'daki tane sayısı, et/çekirdek oranı, toplam yağ oranı, yağ asitleri kompozisyonu, lentisel büyüklüğü, habitüs, boğumlar arası uzunluk gibi özelliklerine göre ?Tartılı Derecelendirme? yöntemi ile değerlendirilerek 38 tip (20 sofralık ve 18 yağlık) çeşit adayı olarak seçilmiştir. Seçilen sofralık tiplerde, 100 g'daki meyve sayısı 11 (Yurteri-4) ile 25 (Derik-20 ve Yedi kardeşler-1), et/çekirdek oranı 5.85 g (Yardere-2) ile 11.40 g (Yedi kardeşler-3) ve toplam yağ oranı % 3.0 (Eski kale) ile % 13.0 (Amak-1) arasında belirlenmiştir. Yağlık tiplerde ise, meyve ağırlığı 1.14 g (Derik zeytin pınarı-2) ile 8.99 g (Yurteri-4), et/çekirdek oranı 2.73 g (Zinnar-5) ile 11.40 g (Yedi kardeşler-3), toplam yağ oranı % 2.0 (Eski kale çıkışı) ile % 13.0 (Amak-1), oleik asit % 63.25 (Gürmeşe-2) ile % 74.31 (Yurteri-6) ve linolenik asit oranı ise %0.49 (Yedi kardeşler-1, Eski kale çıkışı) ile %1.42 (Beşdeğirmen-2) arasında değişmiştir. Seçilen sofralık ve yağlık 38 tipin, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü'nden sağlanan 6 yerli ve 4 yabancı referans çeşitle birlikte, SSR yönteminde 10 mikrosatelit markör (UDO4, UDO9, UDO12, UDO24, UDO26, DCA9, DCA11, DCA13, DCA15, DCA18) kullanılarak, genetik düzeyde allel profilleriyle genetik tanımlamaları yapılmış, aralarındaki genetik benzerlikler belirlenmiştir. Lokuslarda gözlenen allel sayısı sofralık tiplerde 7 (UDO9 ve 24) ile 16 (DCA18), yağlık tiplerde ise 4 (UDO4) ile 15 (DCA11 ve DCA18) arasında değişmiştir. Beklenen ve gözlenen heterozigotluk oranı, sofralık tiplerde ortalama 0.694 ile 0.604, yağlık tiplerde ise 0.710 ile 0.656 arasında bulunmuştur. Kümeleme analizi sonucu oluşturulan dendogramlarda hem sofralık hem de yağlık tiplerde 2 ana grup ortaya çıkmıştır. Genotiplerin büyük kısmını kapsayan birinci grup içinde, çok sayıda alt grup gözlenmiştir. Yapılan AFLP analizi ile de bu bulgu desteklenmiştir. Genotipler arasında homonim ve sinonime rastlanmamıştır. Seçilen sofralık tiplerden Amak-1 ve Yedi kardeşler-3, yağlık tiplerden Zinnar-5 ile Yurteri-4 ve Gürmeşe-1 ile Gürmeşe-2 arasında yakın bir benzerlik saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Present study was aimed to select superior genotypes within olive populations of Adıyaman, Mardin, Şanlıurfa and Şırnak provinces in South East Anatolia, leading fruit and tree characteristics were determined in shoot, leaf and fruit samples collected from 142 genotypes. These genotypes were investigated according to ?Weighted Rankit? method using fruit weight, number of fruits per 100 g, flesh/seed ratio, oil ratio, fatty acid composition, habitus, lenticel size, length of internode and 38 promising genotypes as cultivar cantidate (20 are table and 18 are olive oil) were selected. Among table genotypes, number of fruits per 100 g between 11 (Yurteri-4) and 25 (Derik-20 and Yedi kardeşler-1), flesh/seed ratio between 5.85 g (Yardere-2) and 11.40 g (Yedi kardeşler-3) and oil content between 3.0 % (Eski kale) and 13.0 % (Amak-1); among oil genotypes, fruit weight between 1.14 g (Derik zeytin pınarı-2) and 8.99 g (Yurteri-4), flesh/seed ratio between 2.73 g (Zinnar-5) and 11.40 g (Yedi kardeşler-3); oil content between 2.0 % (Eski kale çıkışı) and 13.0 % (Amak-1), oleic acid ratio between 63.25 % (Gürmeşe-2) and 74.31 % (Yurteri-6) and linolenic acid ratio between 0.49 % (Yedi kardeşler-1,Eski kale çıkışı) and 1.42 % (Beşdeğirmen-2) were changed. Genetic characterization of 38 selected table and olive (Olea europaea L.) genotypes together with 6 local and 4 foreign reference cultivars obtained from Alata Horticultural Institute was performed using 10 microsatellite markers ((UDO4 ,UDO9, UDO12, UDO24, UDO26, DCA9, DCA11 ,DCA13 ,DCA15, DCA18) and their genetic similarities were investigated by SSR method. Number of alleles per locus was determined between 7 (UDO9 and UDO24) and 16 (DCA18) for table genotypes and between 4 (UDO4) and 15 for oil genotypes (DCA11ve DCA18). Mean expected and observed heterozygosity were determined as 0.694-0.604 among table genotypes and 0.710 and 0.656 among oil genotypes, respectively. The dendrogram obtained from Cluster analysis consisted of 2 main groups. Several sub-groups were observed within the first group which consisted of the majority of genotypes. This data was further supported by the AFLP analysis. Homonyms and synonyms were not obtatined. Close genetic similarities were determined between Amak-1 and Yedi kardeşler-3 in table genotypes and between. Zinnar-5 and Yurteri-4, between. Gürmeşe-1 and Gürmeşe-2 in oil genotypes.
Benzer Tezler
- Çok boyutlu ölçekleme ile kümeleme analizi yöntemleri kullanılarak Güneydoğu Anadolu bölgesi koyunculuk verilerinin incelenmesi
Examination of sheep data obtained from Southeastern Anatolia region using multidimensional scaling analysis with cluster analysis methods
İSMAİL YÜKSEL
- Güneydoğu Anadolu Projesi illerinin kuraklık analizinin günlük ve aylık efektif kuraklık indeksi kullanılarak karşılaştırılması
Comparison of drought analysis of Southeastern Anatolia Project region using daily and monthly effective drought index
TÜRKER TUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ DURSUN
YRD. DOÇ. SELİM DOĞAN
- Güneydoğu Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren tarım danışmanlarının iş memnuniyetlerinin tarımsal yayım açısından değerlendirilmesi
Evaluation job satisfaction of agricultural advisors working in Southeastern Anatolia region in terms of agricultural extension
CEVAHİR KAYNAKÇI
- İlköğretim müfettişlerinin teknoloji kullanım düzeyleri(Güneydoğu Anadolu bölgesi örneği)
Technology usage levels of primary school inspectors (Southeastern Anatolia region sample)
YAŞAR BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFİZE KESER
- Organik, düşük gübre girdili ve konvansiyonel koşullarda makarnalık buğday (Triticum durum L.) genotiplerinin morfolojik, fizyolojik ve moleküler karakterizasyonu
Morphological, physiological and molecular characterization of durum wheat (Triticum durum L.) genotypes under organic, low fertilizer input and conventional conditions
REMZİ ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMA AKINCI
DOÇ. DR. BEHCET İNAL