Paşadağ civarı evaporitlerinin sedimantolojisi (Kuzeybatı Şereflikoçhisar, Ankara)
The sedimentology of the evaporites around Paşadağ (North West Şereflikoçhisar, Ankara)
- Tez No: 259060
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDOĞAN TEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Evaporit, Paşadağ, Sedimantoloji, Tuz Gölü Kuzeybatısı, Evaporite, Paşadağ, Sedimentology, Nortwest of Tuz Gölü
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Orta Anadolu Neojen havzaları içerisinde oldukça geniş bir yayılıma sahip olan Tuz Gölü havzasının kuzey, orta ve güney bölümlerinde yaygın evaporit oluşumlarına rastlanılır. Bunlardan kuzeydeki Paşadağ civarı evaporitleri literatürde Aladağ Formasyonu olarak tanımlanır ve yaşı'da Orta-Üst Eosen'dir. Formasyonun eşdeğeri olan birimler havzanın orta ve güney bölümlerinde Mezgit Formasyonu (Oligosen) olarak isimlendirilir. Aladağ Formasyonu evaporitleri tabandaki Orta Eosen yaşlı Danatepe Formasyonunun türbidit fasiyesleri üzerine uyumlu olarak gelir ve üstte Pliyosen yaşlı Beşiktepe Formasyonunun silisiklastikleri ile uyumsuz ilişkilidir. Toplam kalınlığı 10-80 m. arasında değişen bölgedeki evaporitlerin Paşadağ antiklinalinin doğusundaki Aladağ, Şimşek ve Beyaz tepe ile Odunboğazı ve Büyükkışla köyleri çevresinde tipik mostraları bulunur. Formasyon başlıca 6 tip evaporit fasiyesi ile temsil olunur. Bunlar tabandan itibaren sırasıyla; a) Gri renkli çamurtaşı-masiv jips fasiyesi (Ef-1), b) Stromatolitik laminalı jips fasiyesi (Ef-2), c) Anhidritli ikincil jips fasiyesi (Ef-3), d) Anhidrit fasiyesi (Ef-4), e) Masiv jips fasiyesi (Ef-5), f) Kırmızı renkli çamurtaşı-serbest büyümeli jips fasiyesi (Ef-6) dir.Evaporitlerin petrografik incelemelerinde temel doku tiplerinden sırasıyla; porfiroblast, alabastrin, satin-spar ve balatino doku türleri gözlenmiştir. Ayrıca, jipsler içerisinde çeşitli boyutta gelişen geç zamanlı çatlaklar, kalsit veya dolomit bileşimindeki malzeme ile doldurulmuştur. Bununla birlikte porfiroblast ve balatino dokulu jipsler içerisinde çok sayıda evaporitik sölestin ve barit mineralleşmeleri de tespit edilmiştir. Diğer yandan XRD (X-Işınları Kırınımı) çalışmalarında ise Aladağ Formasyonu evaporitlerinin a) Saf jipsler, b) Anhidritli jipsler, c) Sölestinli jipsler, d) Dolomitli-anhidritli jipsler ve e) Siliklastik malzemeli jipsler şeklinde 5 ayrı mineralojik birliktelik sergilediği belirlenmiştir.Sonuç olarak Eosen yaşlı Paşadağ civarı evaporitlerinin diyajenetik gelişimi; erken diyajenezdeki alabastrin dokulu birincil su altı jipslerinin çökelimi, bunların geç diyajenezdeki gömülme ile prizmatik-çubuksu yapılı anhidritleri oluşturması ve daha sonraki yükselmeyle de porfiroblast dokulu ikincil jipslerin meydana gelmesi şeklindedir. Bunlara geç diyajenezdeki gömülme-yükselme sırasında gerçekleşen hidratasyon-dehidratasyon-rehidratasyon olayları sonucu serbest kalan sulardan, karbonat (kalsit laminaları), sölestin ve barit kristallenmesi eşlik etmiştir. Kökensel olarakta inceleme alanındaki jipsler ön jeokimyasal veriler (Sr ve Ba değerleri ) ışığında denizel bir kaynağı işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Extensive evaporites are found in the northern, middle and southern areas of Salt Lake basin among middle Anatolian Neogene basins. According to the literature evaporites at the north of Paşadağ locality are known as Aladağ formation of Eocene age. In the middle and south of the basin same formation is named as Mezgit formation (Oligocene). The Aladağ formation lies conformably over the basal turbidity facies of Danatepe formation of Eocene and underlies Beşiktepe of Pliocene age. The thickness of evaporites of Paşadağ anticline varies from 10-80 m and well exposed from Aladağ, Şimşek, Beyaz in the east to Odunboğazı and Büyükkışla villages. Basically these formations represent five evaporite facies. They are from the base: a) Gray colours mudstone-massive gypsum (Ef-1), b) Stromatolite laminated gypsum (Ef-2), c) Anhydrite-secondary gypsum (Ef-3), d) Anhydrite (Ef-4), e) Massive gypsum.(Ef-5), f) Red colours mudstone-free growing selenite gypsum (Ef-6).In the petrographic studies of evaporites porphyroblast, alabastrine, satin-spar, and balatino structures were typically observed. Also, among them, detrital mineral (like celestine, barite and halite) and inclusions of anhydrite along with interfingering around grain boundaries due to recrystallization are most typical structures. On the other hand, XRD studies show 5 following different mineralogy typies: a) pure gypsum, b) anhydrite gypsum, c) celestine gypsum, d) dolomite- anhydrite gypsum, e) gypsum with sliciclastic grains.As a result, the diagenesis of evaporites at the surroundings of Paşadağ occurred as: early diagenesis in the form of deposition of primary alabastrine gypsum under water; late diagenesis in the form of prismatic anhydrite formation during burial and after that secondary gypsum in the form of porphyroblastic texture due to exhumation. They were due to hydration-dehydration-rehydration of free water, carbonate (calcite laminations) celestine and barite crystallization during late diagenetic burial-exhumation. The geochemical data which is Sr and Ba indicates the origin of gypsum oceanic.
Benzer Tezler
- İscehisar-Bolvadin (Afyon doğusu) arasındaki Paşadağ yöresinin jeolojisi ve Paşadağ mermerlerinin değerlendirilebilirliğinin incelenmesi
An Investigation of evaluation of Paşadağ marbles and geology of Paşadağ region between İscehisar-Bolvadin (Afyon-East)
MUSTAFA YAVUZ ÇELİK
Doktora
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLTEKİN KAVUŞAN
- Post-paleogene deformation in northernmost tip of Tuz Gölü fault zone (Paşadağ, South of Ankara), Turkey
Tuz Gölü fayının kuzey ucundaki paleosen sonrası deformasyonu (Paşadağ, Güney Ankara), Türkiye
G. DİLARA ÇELİKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BORA ROJAY
- Bolvadin (Afyonkarahisar) güneybatı bölümünün derin jeotermal yapısının araştırılması
Investigation of the deep geothermal structure of the southwest section of Bolvadin (Afyonkarahisar)
MEHMET GAZİ AYNACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILDIZ
- Bayat-Bolvadin (Afyonkarahisar) civarının tektono-stratigrafisi
Tectono-stratigraphy of Bayat-Bolvadin (Afyonkarahisar) region
ŞENOL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLVİ CAN ÜNLÜGENÇ
- Afyonkarahisar yüzey araştırmaları kapsamında Akarçay Havzası ve çevresinde tespit edilen İlk Tunç Çağına ait pişmiş toprak kadın figürinleri
Terracotta female figurines from the Early Bronze Age identified in the Akarçay Basin and surroundings within the scope of Afyonkarahisar surveys
ÖZDEN HALE ÖZTÜRK