Türkçe öğretiminde metindilbilimsel bağlamda uygulamalı bir yaklaşım
An applied approach within the context of text-linguistics in Turkish language teaching
- Tez No: 262698
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLİN POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 447
Özet
Eğitimin birincil amacı, çağımızın gelişerek değişen koşullarına ayak uydurabilecek donanımlara sahip düşünebilen ve eleştirebilen bireyler yetiştirmektir. Her alandaki gelişmelere uyum sağlayabilecek çağdaş bireyler yetiştirmenin koşulu da nitelikli bir Türkçe eğitimidir. Bu çalışmanın temel amacı da Türkçe eğitiminin ve öğretiminin niteliksel gelişimine katkıda bulunmak çabasıdır. Niteliğe yönelik tartışmaların odak noktasını uygulamaları bilimsel temellere dayandırma yönelimi oluşturur. Bu nedenle Türkçe eğitimi sürecinde yer alan uygulamaların denetlenebilir ve ölçülebilir olabilmesi için bilimsel görüşler doğrultusunda düzenlenmesi kaçınılmaz bir gerçektir. Türkçe Öğretiminde Metindilbilimsel Bağlamda Uygulamalı Bir Yaklaşım başlıklı bu çalışmanın çıkış noktasını da bu düşünce oluşturmuştur. Bu çalışmada, Türkçe öğretim ve eğitiminin uygulamalarla ilgili düzenlemelerinde kuramsal kaynak olarak metindilbilim temel alınmış ve metindilbilim odaklı bakışın Türkçe öğretimine uygulanabilirliği sorgulanmıştır. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, metindilbilim ve Türkçe öğretimi bağlantısını kurarak bireylere metin bilinci ve hem dil edinci hem de iletişimsel edinci kapsayan metin türü edinci kazandırmaya yönelik uygulamaların geliştirilmesine katkı sağlamaktır. Bu noktada, Türkçe öğretimi uygulamalarında metindilbilimin öngördüğü etkinlikler yapısının Türkçe öğretiminde ne ölçüde yer aldığı sorgulanmıştır. Araştırmada yöntemsel olarak metin yapısı temelli modeller oluşturulmuş ve bu modeller ışığında Türkçe öğretiminde ülkemizde kullanılan ders kitaplarında yer alan metin etkinlikleri, `metin olarak söylem' ve `tür olarak söylem' yaklaşımlarıyla incelenmiştir. Farklı metin türleri için geliştirilen uygulama örneklerinin sunulmasının amaçlandığı çalışmanın son bölümünde, anlatısal metin türü olarak bir öykü ve bilgi iletici metin türü olarak bir haber metni, önce, oluşturulan modeller temel alınarak çözümlenmiş daha sonra da çözümlemelere uygun düşen değişik etkinlikler geliştirilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde araştırmanın ortaya koyduğu bulgular ve bu bulgular ışığında Türkçe öğretiminde metindilbilimsel bir yaklaşımın temel alındığı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main goal of education is to equip learners with necessary competencies and critical thinking skills which will enable them to keep up with the rapidly changing demands of the contemporary world. A qualified Turkish Language Education is, therefore, an important factor in educating individuals who can adopt themselves to the developments in various fields. In line with this, the research aims to contribute to the quality improvement in Turkish language education. Arguments related to quality in education centralize the tendency of basing practices on scientific methods. Therefore, a scientific approach is much required for the effective assessment and evaluation of the classroom practices in Turkish Language Education. This idea has been an initiating force in the current study of ?An Applied Approach within the context of Text-linguistics in Turkish Language Teaching?. Textlinguistics constitute the theoretical base for the organization of practices in Turkish Language Teaching and the research attempts to explore the applicability of a text-linguistic approach to Turkish Language Teaching. In this context, the main aim of the study is to establish the link between textlinguistics and Turkish Language Teaching and thereby, help individuals gain text awareness and genre-specific knowledge and skills which are also part of general language and communicative competence.The research questions the extent Turkish language Teaching methodology utilizes the task types as proposed by textlinguistics. The preferred methodology in this research is to construct text-structure-based models and analyze the text-based activities in Turkish language teaching textbooks with close reference to these models within the frame of ?discourse as text? and ?discourse as genre?.The concluding part of the study aims to offer a wide range of tasks which can be used in the teaching of different genres. For this purpose, a short story and a news report, as representative examples of narrative texts and informative texts, are analyzed in relation to text-structure, then a number of tasks have been proposed with respect to the findings of the analysis. The study ends with a note on the potential use of a textlinguistic approach to Turkish Language Teaching.
Benzer Tezler
- Memduh Şevket Esendal'ın öykülerine metindilbilimsel bir yaklaşım
A textlinguistic approach to Memduh Şevket Esendal's stories
GÜLŞEN TORUSDAĞ
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimYüzüncü Yıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKER AYDIN
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Hasan Boğuldu hikâyesinin A2 seviyesi uyarlamasının kullanılabilirliği üzerine bir araştırma
A study on the usability of the A2 level adaptation of the story'Hasan Boğuldu' in teaching Turkish as a foreign language
AYŞE BAŞKAPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TALAT AYTAN
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazınsal metinlerin B1 düzeyine uyarlanması: Eskici örneği
Adaptation of literary texts to level b1 in teaching Turkish as a foreign language: 'Eskici' example
RÜMEYSA SÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ASLAN DEMİR
- Arapça öğretiminde metindilbilim ölçütleri ışığında metin incelemesi Sa'dallah Vennûs'un tiyatro eserleri üzerinde bir uygulama
A practise on the theatre workarts of Sa'dallah Vennûs text studying in the light of standarts of textlinguistics in teaching of Arabic language
SAMİ OKTAY DURUKAN
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN CEVİZ
- Yabancılara Türkçe öğretiminde yazma becerilerinin gelişimine yönelik boylamsal bir araştırma
A longitudinal research on the development of writing skills in teaching Turkish to foreigners
YEŞİM TÜRKMEN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÖZKAN