Urban design competitions as discursive practice in Turkey: 1980-2009
Söylemsel pratik olarak Türkiye'de kentsel tasarım yarışmaları: 1980-2009
- Tez No: 269558
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZCAN ALTABAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Landscape Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Son yıllarda Türkiye'de açılan kentsel tasarım yarışmalarının sayısında ciddi bir artış gözlenmektedir. Yarışmalar genel anlamda disiplinlerin hem teorik hem de pratik çerçevelerini zenginleştiren ve bu disiplinler için söylemsel pratiklerin üretilebilmesini sağlayan önemli araçlardır. Bu tespit, yarışmaların bir süreç olarak önemini ortaya koymaktadır. Tüm bu değerlendirmelere dayanarak yarışma süreci, özellikle kentsel tasarım yarışma süreci, bir bütün olarak değerlendirildiğinde, farklı aktörlerin, farklı söylemlerin farklı ortamlarda ortaya konabildiği genel çerçeveyi çizmesi anlamında kentsel tasarıma hem teorik hem de pratik anlamda çok önemli katkılar sunmaktadır.Kentsel tasarımın tek bir tanımı olmamasına karşın tüm yaklaşımlarda öne çıkan özelliği ?disiplinler-arası?lıktır ve bu özelliği tanımlarda her zaman muğlâk alanlar bırakmaktadır. Bu tespit kentsel tasarım alanını eleştirilere açık hale getirirken bir yandan da onu farklı disiplinlerden gelebilecek katkılara açmaktadır. Bu tür katkılar söz konusu olduğunda, yeni fikirler ve yaklaşımların üretildiği yarışmaların önemi yeniden ortaya çıkmaktadır. Yarışma, tanımlı bir strüktürü olması, farklı disiplinlerden tanımlı rollerin tarif edilmiş olması, süreç içinde farklı söylemlere ortam hazırlayan dokümanlar üretmesi özellikleri ile aslında zaman-mekanda öyle bir boyut oluşturmaktadır ki, sürece dahil olan tüm farklı disiplinlerin izdüşümleri bu boyuta yansımakta ve bu farklı söylemler bazen birbirleriyle çatışır halde, bazen birbirleriyle kesişim kümesi oluşturmuş, bazen de üst üste çakışmış halde bulunmaktadırlar. Böylece yarışma, objeleri, ifade üslupları, kavramları ve temaları ile söylemsel oluşumların insan öznesi tarafından üretildiği ve egzersizinin yapıldığı ortamlar olarak tarif edilebilir. Bu anlamda bakıldığında aslında kentsel tasarımın ne zaman başladığının tartışılmasından çok ne zaman kavramsallaştırıldığı, yarışmaların bu kavramı yaygınlaştırmada ne zaman ve nasıl araçsallaştırdıkları ve bunun nasıl bir alana yer açtığının tespiti daha net olarak yapılabilir.Bu tezin amacı, kentsel tasarım yarışma süreçlerinin şartname, soru-cevap, kazanan projeler, jüri raporu ve ulaşılabildiği ölçüde değerlendirme yazıları ve kolokyum raporlarına dayanarak, Michel Foucault'nun Bilginin Arkeolojisi (1972), kitabında ortaya koyduğu metodolojinin uyarlanması ile incelenmesidir. Bu bağlamda, bu çalışma ulusal, açık, tek aşamalı ve isminde kentsel tasarım ibaresi geçen yarışmalara odaklanmış ve ilki 1980'de olmakla birlikte 35 adet yarışma tespit edilmiştir. Yarışma şartnameleri, soru-cevaplar, kazanan projeler, jüri raporları, değerlendirme yazıları ve kolokyum notları incelenerek bunlara ek olarak kentsel tasarım yarışma süreçlerinde yer almış, farklı kuşakları temsil eden meslek insanları ile yapılmış olan söyleşilerden de faydalanılarak, Türkiye'de kentsel tasarımın yarışmalar bağlamında farklı söylemselliklerinin izleri sürülmeye çalışılmıştır.Bu türden bir çalışmanın kentsel tasarım alanında yapılmamış olması, yapıldığında ise kentsel tasarımı meydana getiren farklı söylemlerin irdelenmesi, bu söylemlerin birbirleri ile olan ilişkilerinin anlaşılması ve yarışmalar bağlamında kentsel tasarıma farklı yaklaşımlar ve farklı çerçeveler çizilebilmesinin önünü açması itibarıyla önemli olduğu düşünülmelidir.
Özet (Çeviri)
It is being observed that there has been an increase in the number of urban design competitions in the last decade in Turkey. Competitions are crucial methods of enriching theoretical and practical frameworks of the disciplines by creating a platform for discursive attitudes. That reveals the importance of the notion of competition as a process covering from the decision for organizing a competition to the decision of the jury for the winner and also post-competition events such as colloquium. Due to these facts, competition process as a whole can be considered as a discursive practice where diverse discursive approaches are represented via design brief, submitted projects and colloquiums that enrich and develop both theory and practice of urban design.There is not a single definition for urban design rather there are some approaches to the field mostly pointing to its interdisciplinary features. This fact makes urban design field vulnerable and open to critiques but at the same time enables contributions from diverse disciplines. It reveals the importance of competitions which forms a platform for new ideas and perspectives. Competition, with its definite structure of rules, definite role players from diverse disciplines who are involved in the process, documents produced throughout the process by different discourses, can be conceptualized as a dimension in space-time that makes it possible to observe different discourses in the same place and at the same time, sometimes in conflict with each other, sometimes overlapped onto each other and sometimes juxtaposed. Therefore competition is a platform where different discursive formations, with their objects, enunciative modalities, concepts and strategies, are exercised and practiced by human subject. When considered from that point of view, instead of focusing on the inception of urban design in Turkey, when the term is conceptualized, how and when competitions were utilized and instrumentalized in spreading the term, as a consequence how this struggle enabled positions for the field can be diagnosed more explicitly.The aim of this dissertation is to analyze urban design competition processes via design briefs, questions-answers, winning projects, jury reports and if available evaluation articles and colloquium reports with the adoption of archaeological methodology of Michel Foucault, discursive formation. His methodological approach in his book Archaeology of Knowledge(1972), has been adopted to construct a conceptual framework within that context, the study has focused on national, open, single phase competitions containing the term ?urban design? in its announced title and it has been found that there are 35 cases starting from the year 1980. Design briefs, questions-answers, prize-winning projects and jury reports were analyzed, in addition survey and interview methods are utilized to reveal the discursive formations within the competition process. It is found that this is an ongoing process of forming a discursive formation when urban design is concerned and competitions play a significant role in framing such attitudes.Such a discursive analysis made within the context of competitions will help us to draw a general framework to reveal the discursive formations in the field that will help us to understand its position, grasp the underlying facts behind these processes of Urban Design Competitions in Turkey and this will give us the chance to rethink and define new frameworks and discursive formations to establish new perspectives and understandings of urban design in Turkey in the context of competitions.
Benzer Tezler
- Alternatif bir üretim biçimi olarak kentsel tasarım proje yarışma süreçlerinin değerlendirmesi
The evaluation of urban design project competition process as an alternative production conformation
SERAP KETBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AYATAÇ
- Spatial-making of urban populism: The case of Post-Gezi Taksim
Kentsel popülizmin mekânsal inşası: Post-Gezi Taksim örneği
MELEK KAYNAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. BÜLENT BATUMAN
- An inquiry into visual representation in urban design: Taksim square urban design competitions in 1987 and 2020
Kentsel tasarımda görsel temsil üzerine inceleme: 1987 ve 2020 Taksim meydanı kentsel tasarım yarışmaları
HAZAL ÖZKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN KÖMEZ DAĞLIOĞLU
PROF. DR. OLGU ÇALIŞKAN
- 1980 sonrası kentsel tasarım yarışmalarının mimarlık alanına ve kentsel ortama etkileri
The effects of urban design competitions after 1980 to the architectural media and urban realm
İBRAHİM TÜRKERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MimarlıkKocaeli ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. MURAT ULUĞ
- Uygulama aracı olarak kentsel tasarım proje yarışmaları özelinde planlama- kentsel tasarım ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the (land use) application process between city planning and urban desig' in terms of urban design project competitions
TUĞBA MALKOÇ KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGebze Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YILDIZ