The city and its translators istanbul metonymized and refracted in the literary narratives of Ahmet Hamdi Tanpınar and Orhan Pamuk in Turkish, English and French
Şehir ve çevirmenleri Ahmet Hamdi Tanpınar?ın ve Orhan Pamuk?un edebi anlatılarında, Türkçe, İngilizce ve Fransızca dillerinde, İstanbul?un çevirisinin metonimik yönleri ve kırılımları
- Tez No: 271195
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİHA PAKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 361
Özet
Bu tez, şehirle metin arasındaki ilişkiyi araştırmakta ve Türk Edebiyatının iki önemli yazarının, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Orhan Pamuk'un, İstanbul üzerine yazdıkları edebi anlatılar arasından bir seçkiyi incelemektedir. Yapılan inceleme, Tanpınar'ın Beş Şehir (1946) kitabında bulunan ?İstanbul? (1945) anlatısından ve Pamuk'un İstanbul, Hatıralar ve Şehir (2003) başlıklı kitabından birer bölümü ve bunların İngilizce (Five Cities, çev. Ruth Christie, yayına hazırlanmakta; Istanbul, Memoirs and the City, çev. Maureen Freely, 2006) ve Fransızca (Cinq Villes, çev. Paul Dumont, 1995; Istanbul, souvenirs d'une ville, çev. Jean-François Pérouse, Valérie Gay-Aksoy ve Savaş Demirel, 2007) çevirilerini ele almaktadır. İki vaka analizinde, Tanpınar'ın ve Pamuk'un anlatılarının bağlamlarının araştırıldığı bölümlerin ardından, seçilen metinler, üç düzlemde, derinlemesine çözümlenmektedir. İlk düzlemde, şehirlerin birer ?söylem? olarak incelenebileceği (Barthes, 1985) ve ?kültürel birer metin? olarak okunabileceği (Wirth-Nesher, 1996) kabulünden yola çıkılarak, Tanpınar ve Pamuk'un Türkçe anlatılarından seçilen bölümler, şehrin sunduğu ?metnin? birer ?çevirisi? olarak incelenmektedir. İkinci düzlemde, bu Türkçe metinler, Fransızca ve İngilizceye yapılan dillerarası çevirinin kaynak metinleri olarak ele alınmakta ve bu aşamada dillerarası çeviriler tartışılmaktadır. Üçüncü bir düzlem de, Pamuk'un kitabından seçilen bölümün incelenmesi aşamasında ortaya çıkmaktadır. Bu düzlemde, Pamuk'un sadece İstanbul'u çevirmekle kalmadığı, aynı zamanda Tanpınar'ın İstanbul versiyonunu da çevirdiği görülmekte, bununla birlikte yazarın Tanpınar'ı da ?çevirdiği?, ?yeniden yazdığı? (Tymoczko, 1999a; Lefevere, 1985) ve Tanpınar'ın yazarlık kimliğini ?kırılıma uğrattığı? (Lefevere, [1982] 2000; Damrosh, 2003) anlaşılmaktadır. Bu tez, bu üç düzlemde, İstanbul'un farklı temsil edilme şekillerini incelemekte ve çevirinin ?metonimik? özelliğini (Tymoczko 1999; 2000; Paker 2010) ve çevirmenlerin rollerini ön plana çıkarmaktadır. İstanbul'un çevirmenlerinin kararları, çevirmenlerin ?bilişsel durumlarına? (Boase-Beier, 2003) ve ?tavırlarına? (Hermans, 2007) vurgu yapılarak incelenmektedir. Metin ve bağlam çözümlemesine dayanan bu tez, Çeviribilim'in, şehirler üzerine kurulu edebi anlatıları ve bunların diller ve kültürler içinde ve arasında dolaşımını incelemek için yararlı ve uygun kavramlar ve yöntemler sunduğunu göstermeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The present thesis explores the relationship between city and text, examining a selection of literary narratives of Istanbul by two main figures of Turkish literature: Ahmet Hamdi Tanpınar and Orhan Pamuk. The selection consists of a section from the Turkish of Tanpınar?s narrative ?İstanbul? (1945) from his Beş Şehir (1946) and of a chapter from Pamuk?s İstanbul, Hatıralar ve Şehir (2003) in addition to their translations into English (Five Cities, trans. Ruth Christie, forthcoming; Istanbul, Memoirs and the City, trans. Maureen Freely, 2006) and French (Cinq Villes, Paul Dumont, 1995; Istanbul, souvenirs d?une ville, trans. Jean-François Pérouse, Valérie Gay-Aksoy and Savaş Demirel, 2007). In two case studies, following parallel chapters devoted to the contextualization of Tanpınar?s and Pamuk?s narratives, the selected texts are explored and analyzed in depth in three stages. In the first stage, the selected sections in the Turkish of Tanpınar and Pamuk are themselves examined as ?translations? of the ?text? inscribed in the city, on the assumption that cities can be analyzed as a ?discourse? (Barthes, 1985) and read as a ?cultural text? (Wirth-Nesher, 1996). In the second stage, the Turkish texts serve as the ?source texts? of the interlingual English and French translations that are discussed. A third stage is explored in the analysis of the chapter from Pamuk in which the author not only translates Istanbul but Tanpınar?s version of Istanbul as well, by ?translating? Tanpınar as an author, ?rewriting? (Tymoczko, 1999a; Lefevere, 1985) him and ?refracting? (Lefevere, [1982] 2000; Damrosh, 2003) his authorial identity. Thus, in three stages, the present thesis examines different representations of Istanbul also by foregrounding the ?metonymics? of translation (Tymoczko 1999; 2000; Paker 2010) and the role of all the translators. The choices of the translators of Istanbul are investigated with special emphasis on the translators? ?cognitive states? (Boase-Beier, 2003) and ?attitudes? (Hermans, 2007). Based on textual and contextual analyses, this thesis aims to show that Translation Studies provide useful and relevant tools, concepts and methodologies for analyzing literary narratives about cities and their circulation in and between languages and cultures.
Benzer Tezler
- A study on pragmatic, lexical and grammatical-textual equivalence of Orhan Pamuk's translated work, İstanbul: Memories and the city
Orhan Pamuk'un çevrilmiş kitabı, İstanbul: Memories and the city, üzerine edimsel, dilbigisel ve sözcük düzeyinde eşdeğerliği inceleyen bir çalışma
SERAP ARSLANTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Batı Dilleri ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. NACİ KAYAOĞLU
- The city in translation: Representations of İstanbul in translated short story anthologies
Çevrilen şehir: Çeviri kısa öykü antolojilerinde İstanbul temsilleri
SAFİYE MERVE AKBAŞ KORKMAZ
Doktora
İngilizce
2021
Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM BERK ALBACHTEN
- 'İstanbul-Hatıralar ve Şehir' adlı eserdeki kültürel unsurların genel çeviri stratejileri açısından çözümlenmesi
Analysis of culture-specific items in the work titled 'İstanbul - Memories and the City' in terms of general translation strategies
ECE OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkKırıkkale ÜniversitesiFransızca Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF POLAT
- Les traces de la traduction et de la ville dans Aziyadé de Pierre Loti: Un exemple de 'traduction en filigrane' dans le cadre de la sémiotique de la traduction et de la sémiotique de la ville
Pierre Loti'nin Aziyade'sinde çevirinin ve kentin izleri: Çeviri göstergebilimi ve kent göstergebilimi çerçevesinde bir özde çeviri örneği
HESNA BEGÜM GÖBEL
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- La traduction et la réception d'Orhan Pamuk en français et en anglais
Orhan Pamuk'un Fransızca ve İngilizce çevirileri ve alımlanması
GÜLDEN KİRAZLI
Yüksek Lisans
Fransızca
2012
Karşılaştırmalı EdebiyatUniversité de Paul-Valéry Montpellier IIIKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PHILIPPE MARTY