Hovhannes Tumanyan'ın masalları / halk edebiyatının çocuk edebiyatındaki yansımaları
Hovhannes Tumanyan's tales / reflections of folk literature on children's literature
- Tez No: 273293
- Danışmanlar: PROF. DR. BİRSEN KARACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ermeni Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 318
Özet
?Hovhannes Tumanyan'ın Masalları / Halk Edebiyatının Çocuk Edebiyatındaki Yansımaları? adlı tez çalışmamızda genelde folklor ve edebiyat arasında var olan ilişki özeldeyse halk edebiyatının çocuk edebiyatındaki yansımaları Doğu Ermeni edebiyatının temsilcilerinden Hovahnnes Tumanyan'ın masalları aracılığı ile gösterilmiştir.Tezimizde Hovhannes Tumanyan'ın hayatı, siyasi ve edebi kişiliği bir bütün olarak ele alınmış ve araştırmalarımız sonucunda Tumanyan'ın edebi kişiliğinin oluşmasında halk kültürünün / halk edebiyatının etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca Tumanyan'ın dönemin siyasi ideolojisini savunduğu ve aktif olarak politikanın içinde bulunduğu da tespit edilmiştir.Tumanyan halk anlatılarını derleyerek yirmi iki masal yazmıştır ve bu masallar çocuk edebiyatı içinde değerlendirilmektedir. Dolayısıyla halk anlatılarından esinlenerek masallar yazan Tumanyan halk bilimi çerçevesinde ele alınmış ve tezimizde buna bağlı olarak halk bilimi ve halk edebiyatı konularına değinilmiştir. Araştırmamız esnasında masal türleri konusunda yapılan sınıflandırmalarda bazı sorunların olduğu tespit edilmiştir. Bundan dolayı çalışmamızda yeni bir sınıflandırma önerilmiştir. Bu sınıflandırmaya göre masallar halk masalları, kurmaca masallar ve kültürize masallar olarak üçe ayrılmıştır. Kültürize masalların halk edebiyatından çocuk edebiyatına geçişte köprü işlevi gördüğü belirlenmiştir.Çalışmamızda halk bilimi ve halk edebiyatı hakkında yapılan değerlendirmelerden sonra Ermeni folkloru ve halk edebiyatı ele alınmıştır. Ermeni folklorunun ilk dönemlerinde milliyetçi ideolojinin, Sovyet döneminde sosyalist ideolojinin daha sonra ise tekrar milliyetçi ideolojinin etkisi altına girdiği tespit edilmektedir. Tumanyan'ın iki dönemde de yaşayan bir yazar olarak hem sosyalizmden hem de milliyetçilikten etkilendiği görülmüştür.Folklor ve halk bilimi üzerine yapılan değerlendirmelerden sonra çocuk edebiyatı tanımları ve tarihçesi ele alınmıştır. Bu bağlamda Batı'da ve Rusya'da çocuk edebiyatının gelişmiş olduğu tespit edilmiştir. Çalışmamızda çocuk edebiyatı ?dozu çocuklara uygun olan edebiyat? olarak kabul edilmiştir. Ayrıca çocuk edebiyatı eleştirisinin veya kuramlarının bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği belirlenmiştir.Ermeni çocuk edebiyatının Ermeni folkloru gibi aynı siyasi süreçlerden geçtiği görülmüştür. Fakat üzerinde inceleme yaptığımız Hovhannes Tumanyan'ın masallarında siyasi bir yön tespit edilmemiştir. Ayrıca Tumanyan'ın masalları çocuk edebiyatı açısından değerlendirildiğinde ?adrese yönelik? olarak görülmemiştir.Tumanyan, halk kültüründen etkilenen bir yazar olduğu için edebiyat ve folklor ilişkisi incelenmiş ve edebiyat - folklor arasında sıkı bir ilişki olduğu örneklerle açıklanmıştır. Folklor ve edebiyat arasında köken ilişkisi bulunduğu anlaşılmış ve bu ilişkinin karşılıklı etkileşim ile devam ettiği belirlenmiştir. Tezimizde folkor - edebiyat etkileşiminin en fazla olduğu tür olarak ise kültürize masallar ön plana alınmıştır.Analiz bölümünde kullandığımız Axel Olrik, Vladimir Propp, Greimas, Larivaille ve anlatı analizi modelleri üzerine yapılan karşılaştırmalı incelemeler sonucunda sözlü veya yazılı analiz yöntemlerinin birbirinden çok farklı olmadığı, temelde birbirine benzediği görülmüştür.Hovhannes Tumanyan'ın masalları, Axel Olrik'in anlatının epik yasaları çerçevesinde, Greimas ve Propp'un karakter analizine ve Larivaille'ın anlatı şemasına göre karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Axel Olrik, Greimas, Propp ve Larivaille'a göre yapılan incelemeler sonucunda Tumanyan'ın masallarının halk masallarından izler taşıdığı gösterilmiştir. Üst yapı ve anlatı analizi yöntemleri ile halk anlatılarının analizinde kullanılan yöntemler desteklenmiş ve benzerlikler ortaya konmuştur. Çocuk edebiyatı ve dili açısından değerlendirilen masalların ayrıca varyantları da araştırılmıştır. İncelenen masalların Türk halk edebiyatında benzer örnekleri bulunmuştur.İncelemeler sonucunda Tumanyan'ın sözlü kültürden aldığı masalların biçimsel yapısı, içeriği, üst yapısı ve karakterleri arasındaki ilişkiler analiz edilmiş ve bu analizler sonucunda masalların halk edebiyatı özelliklerini büyük ölçüde koruduğu görülmüştür. Sonuç olarak Tumanyan'ın sözlü kültürden aldığı masalları kültürize etme sürecinde çok az değiştirdiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The relationship between folklore and literature in general, and reflections of folk literature on children?s literature by Hovahnnes Tumanyan who is one of the representatives of East Armenian literature in particular is shown in our study named ?Hovhannes Tumanyan?s Tales/ Reflections of Folk Literature on Children?s Literature?.Hovhannes Tumanyan?s life, political and literal personality are discussed as a whole and concluded that folk culture / folk literature had influence on Tumayan?s literal personality. Moreover it?s determined that Tumanyan had argued the political ideology of the period and had been in politics actively.Tumanyan has written twenty two tales by listening to the folk narratives. And those tales are considered as children?s literature. So in parallel to that, Tumanyan who has written tales by getting inspired of folk narratives is discussed in the frame of folk science. And folk science and folk literature are referred in connection with that frame in our thesis. It?s determined that the classification of the tale kinds has some problems. Due to that, a new classification is suggested in our study. According to this study, tales can be classified to three groups which are folk tales, fictional tales and culturized tales. It?s also determined that culturized tales has a function as a bridge from folk literature to children?s literature.After the assessment about folklore and folk literature, Armenian folklore and folk literature are approached. It?s determined that the Armenian folklore came under the influence of a nationalist ideology in the first period, then socialist ideology during the Soviet period and then nationalist ideology again. Tumanyan as a writer who lived in both periods had come under the influence of both socialism and nationalism is seen.Definitions and history of children?s literature has been approached after the assessments about folklore and folk science. In this context, it?s determined that children?s literature has been developed in West and in Russia. Children?s literature is accepted as ?the literature which has a proper dose for children? in our study. It?s also determined that critics or theories about children?s literature have to be taken as a whole.It?s seen that Armenian children?s literature has gone through the same political periods with Armenian folklore. However it?s determined that there?s no political aspect on the tales of Hovhannes Tumanyan who has been studied. Besides, when Tumanyan?s tales are criticized as children?s literature, they haven?t been seen as ?for a specific address?.Tumanyan is a writer who is influenced by folk culture. So the relationship between literature and folklore is studied and the strong relationship between literature and folklore is revealed with some examples. It?s understood that there is a basic relationship between folklore and literature and also it?s determined that this relationship continues interactively. Culturized tales as the kind which there can be seen the interaction between folklore and literature are taken over.The comparative examinations on narrative analyses of Axel Olrik, Vladimir Propp, Greimas, Larivaille showed that oral or written analyze methods do not differ very much and they look like each other basically.Hovhannes Tumanyan?s tales are examined comparatively according to Axel Olrik?s epic rules of narrative, Greimas and Propp?s character analyses and Larivaille?s narrative schema. It?s shown that Tumanyan?s tales have some impressions of folk tales in consequence of the examinations according to Axel Olrik, Greimas, Propp and Larivaille. The methods which are used in analyze of folk narratives are supported by superstructure and narrative analysis and the similarities are exhibited. The variants of the tales which are considered from children?s literature and language are also researched. There has been found some similar examples in Turkish folk literature with the studied tales.After the research, Tumanyan?s tales? which he has taken from oral culture, formal structure, content, superstructure and the relationship between the characters are analyzed. And in consequence of the analysis it?s seen that those tales largely keeps their folk literature characteristics. It?s understood in conclusion that Tumanyan has changed the tales from oral culture only a little.
Benzer Tezler
- Hovhannes Balıkcıyan'ın Karnig, Gülünya ve Dikran'ın Dehşetlu Vefatleri hikayesi ile Hovsep Maruş'un -Bir Sefil Zevce- isimli Ermeni harfli Türkçe romanları (İnceleme-metin-dizin)
The Turkish novels Karnig, Gülünya ve Dikran'in Dehşetlu Vefatleri hikayesi by Hovhannes Balıkcıyan and bir Sefil Zevce by Hovsep Marus in Armenian script (Review-texts-directory and glossary)
AYSEL GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- İstanbul Ermeni kiliseleri üzerine bir araştırma ve Narlıkapı Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi (Eski Narlıkapı Ermeni Hastanesi)
Research on the Armenian churchs of İstanbul and Saint John Armenian Church of Narlıkapı (The Old Armenian Hospital of Narlıkapı)
TENİ BATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT İLHAN
- İmparatorluk ve roman: Ermeni harfli Türkçe romanları Osmanlı Türk edebiyat tarih yazımında konumlandırmak
Empire and novel: Placing Armeno-Turkish novels in Ottoman Turkish literary historiography
MURAT CANKARA
Doktora
Türkçe
2011
Karşılaştırmalı Edebiyatİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- Öteki metinler, öteki kadınlar: Ermeni harfli Türkçe ramanlar ve kadın imgesi
The other texts, the other women: Turkish novels in Armenian scripts and the image of women in these works
ERKAN ERĞİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. LAURENT MİGNON