The association between metacognitions and psychological symptoms: Moderator role of coping strategies
Üstbiliş faktörleri ile psikolojik semptomlar arasındaki ilişki: Başa çıkma stratejilerinin düzenleyici rolü
- Tez No: 277950
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Bu çalışmanın amacı, ilk olarak üstbiliş faktörlerinin bağımsız olarak psikolojik semptomlar (sürekli kaygı, endişe, depresyon ve sosyal kaygı-kaçınma) üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmanın bir diğer amacı da, üstbilişlerle bu psikolojik semptomlar arasındaki ilişkinin yordanmasında başa çıkma stratejilerinin düzenleyici rolünün incelenmesidir. Çalışmanın bu amaçlarına ulaşmak için, yaşları 18 ile 35 arasında değişen 435 katılımcıdan veri toplanmış ve bu katılımcılara demografik bilgi formunun yanı sıra Sürekli Kaygı Envanteri, Beck Depresyon Envanteri, Penn Eyalet Endişe Ölçeği, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği, Üst-Bilişler Ölçeği-30 ve Başa Çıkma Yolları Envanteri uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, üstbiliş faktörlerinden düşüncenin ve tehlikenin kontrol edilemezliği ile ilgili olumsuz inançlar; tüm psikolojik semptomlarla anlamlı ve pozitif yönde ilişkilidir. Ayrıca diğer üstbiliş faktörlerinden biri olan endişeye dair olumlu inançlar da sürekli kaygı, endişe ve sosyal kaygı-kaçınma değişkenleriyle anlamlı ve pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Bununla birlikte, sürekli kaygı, endişe ve sosyal kaçınmayı anlamlı olarak yordayan bir diğer faktör de bilişsel farkındalık olarak bulunmuştur. Son olarak, düşünceleri kontrol etme ihtiyacı depresyonla pozitif, endişeyle ise negatif yönde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Üstbiliş faktörlerine ek olarak, problem odaklı başa çıkma stratejilerin kullanımının sürekli kaygı, depresyon, endişe düzeyi ile negatif yönde; duygu odaklı stratejilerin ise sürekli kaygı ve sosyal kaygı-kaçınmayla pozitif yönde anlamlı olarak ilişkili olduğu belirlenmiştir. Baş etme stratejilerinin düzenleyici rolü de regresyon analizleri kullanılarak incelenmiş ve bu stratejilerin üstbilişlerle girdiği etkileşimin depresyon, endişe, sosyal kaygı ve kaçınma düzeyinin anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Çalışmada elde edilen bulgular, ilgili literatür desteğiyle tartışılmış; bu çalışmanın klinik uygulamalara katkısı ve gelecekte yapılabilecek çalışmalar için öneriler ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The present study firstly aimed to examine specific metacognitions as unique predictors of various psychological symptoms including anxiety, depression, worry and social anxiety. The second aim of the study was to investigate the moderator role of coping styles in the relationship between metacognitions and these psychological symptoms. Based on these aims, the study was conducted with 435 participants between the ages 18-35 and the following scales were administered in addition to demographic forms; Trait Anxiety Inventory, Beck Depression Inventory, Penn State Worry Questionnaire, Libowitz Social Anxiety Scale, Metacognitions Questionnaire-30 and The Ways of Coping Inventory. According to the results, Negative Beliefs Concerning Uncontrollability of Thoughts and Danger (MCQ-2) was found to be as significant predictor of all examined psychological symptoms. Positive Beliefs about Worry (MCQ-1) was also revealed as significant predictor of anxiety, worry and social anxiety and avoidance. Furthermore, the results revealed negative associations between Cognitive Self-Consciousness (MCQ-5) and anxiety, worry and social anxiety. Finally, Beliefs about Need to Control Thoughts (MCQ-4) was found to be related with increase in depression and decrease in worry. In addition, regression analyses revealed negative relationship between Problem-Focused Coping and anxiety, depression and worry; and positive relationship between Emotion-Focused Coping and anxiety, social anxiety and avoidance. The moderation models of coping styles was also supported in which coping ways moderate the relationship between metacognitions and psychological symptoms including depression, absence of worry, social anxiety and avoidance. Findings were discussed based on relevant literature; and clinical implications of the study and future directions were also provided.
Benzer Tezler
- Examination of metacognitive factors in relation to anxiety and depressive symptoms: A cross-cultural study
Üstbilişsel faktörlerin kaygı ve depresyon semptomları açısından incelenmesi: Kültürlerarası bir çalışma
ADVİYE ESİN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2007
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Üstbilişler ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide yaşantısal kaçınma stratejilerinin aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediator role of experiential avoidance strategies in the relationship between metacognitions and psychological symptoms
JÜLİDE CEREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Obezitenin yetişkin bağlanma stilleri, duygudurum belirtileri ve üstbilişsel faktörler açısından incelenmesi
An examination of obesity in relation to adult attacment styles, mood symptoms and metacognitive factors
KORAY AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADVİYE ESİN YILMAZ SAMANCI
- Yetı̇şkı̇nlerde uçuş kaygısı ve ı̇lı̇şkı̇lı̇ özellı̇klerı̇n ı̇ncelenmesı̇: Bı̇r karma yöntem çalışması
Investigation of flight anxiety and related characteristics among adults: A mixed method study
ÖZLEM YILMAZ HALICI
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA ARIKAN
- Exploring the effects of procedural and declarative metacognition on social problem solving strategies in preschool children
Okul öncesi çocuklarda işlemsel ve bildirimsel üstbilişin sosyal problem çözme stratejileri üzerindeki etkilerinin keşfedilmesi
EMİNE ZEHRA KASAP
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLTEN ÜNAL