Çok yıllık çavdar (Secale montanum guss.)'dan gamma radyasyon ile yem çavdarı elde etme imkanları ve mitoz mayoz bölünmelerde görülen değişiklikler
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 27871
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAHABETTİN ELÇİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
ÖZET Doktora Tezi ÇOK YILLIK ÇAVDAR ( Secale montanum Guss.)'DAN GAMMA RADYASYONU İLE YEM ÇAVDARI ELDE ETME İMKÂNLARI VE MÎTOZ - MAYOZ BÖLÜNMELERDE GÖRÜLEN DE?İŞİKLİKLER* M. İhsan TUTLUER Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. sahabettin ELÇİ 1993, Sayfa: 144 Jüri: Prof. Dr. Sahabettin ELÇİ Prof. Dr. Günal AKBAY Prof. Dr. Sevim SA?SÖZ Bu çalışma 1989-91 yılları arasında TAEK-NTAE 'de yürütülmüştür. Türkiye'nin doğal bir bitkisi olan çok yıllık çavdar (S. montanum Guss.) soğuk ve kurak koşullara, kumlu topraklara son derece dayanıklıdır. Saçak kök özelliği sayesinde bu bitki erozyon kontrolünde kullanılabilir. Fakat, yabani formda olan bu bitkinin ıslahı gerekmektedir. Bu araştırmada, S. montanum tohumlarına uygulanan farklı gamma radyasyonu dozlarının M1 jenerasyonundaki bitkiler üzerinde meydana getirdiği fizyolojik, sitolojik ve morfolojik etkiler incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; artan gamma radyasyon dozlarının fide boyu, kök uzunluğu ve fide kuru ağırlığı üzerine olan etkileri önemli bulunmuştur. Aynı zamanda başakta başakçık sayısı, tane sayısı ile sterilite ve çiçek tozu sterilitesi radyasyondan önemli derecede etkilenmiştir. Kontrol ve ışınlanmış.materyalde mitoz ve mayoz bölünme devreleri incelenmiş ve analizleri yapılmıştır. Mitoz çalışmalarında Feulgen ile kök uçlarının boyanması yöntemi ve mayozda çiçek tozu ana hücrelerinin analizinde asetokarmin boyama yöntemi kullanılmıştır. Gamma radyasyon dozlarında ki artış mitotik indeksi ve mitoz kromozom anormalliklerini (kırık, fragment, yapı bozuklukları, köprü) önemli derecede etkilemiştir. Mayoz anormallikleri (univa- lan, polivalan formasyonları, lagard ve köprüler, kutuplara düzensiz dağılım ve tetrad safhasında mikronüklei oluşumları) frekansı da artan dozlardan önemli derecede etkilenmiştir. Araştırmamızda ilgi çeken bir nokta da S. montanum' da birinci çiçek tozu mitozunun gözlenmesi olmuştur. Bu devrede de bazı anormalliklere rastlanmıştır. M2 generasyonunda klorofil mutasyon frekansı incelenmiş ve uyguladığımız en yüksek dozda (15 krad) % 2.50 olarak bulunmuştur. Bu bitkide kullanılabilecek en uygun gamma radyasyon dozunun 7-8 krad olduğu gözlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Çok yıllık çavdar. Secale montanum Guss., gamma radyasyonu, mutasyon ıslahı, mitoz bölünme, mayoz bölünme, kromozom davranışları. * Bu araştırma Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
11 ABSTRACT Ph. D. Thesis POSSIBILITIES of OBTAINING FEED RYE FROM PERENNIAL RYE (Secale montanum Guss. ) and OBSERVED VARIATIONS in MITOSIS- MEIOSIS by GAMMA RADIATION* M. ihsan TUTLUER Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Field Crops Supervisor: Prof. Dr. Sahabettin ELÇÎ 1993, Page: 144 Jury: Prof. Dr. Sahabettin ELÇİ Prof. Dr. Günal AKBAY Prof. Dr. Sevim SA?SÖZ This study was carried out at Ankara Nuclear Agricul ture Research Institute during 1989 - 1991. Perennial, rye (S- montanum Guss.), a native plant in Turkey, is extremely tolerate to cold, drought conditions and sandy soils. It's an important plant to erosion control because of root system. But this wild type needs to be domesticated and bred. In order to reach to this aim physiological, cytolo- gical and morphological effects of different doses of gamma irradiation on the dry seeds of S. montanum Guss. were investigated in M-, generation. According to research re sults, the effects of increasing doses of gamma irradiation on the seedling height, root length and dry weight of seedlings were found significant. Also the number of spike- let per head, seed setting and pollen sterility were af fected significantly by gamma irradiation. On the other hand, the observations and analysis of mitotic and meiotic chromosomes were made in natural and irradiated materials. In studying of mitotic division, Feulgen root tips squash technique and for meiotic analysis of PMC, acetocarmin smear technique were applied. Increasing doses of irradia tion affected mitotic index and abnormalities of mitotic chromosomes (breakage, fragment, constitution abnormalities and bridge) significantly. Also the frequency of meiotic abnormalities (formation of univalent and polyads, occur rence of bridges and laggards, abnormal association of chromosomes and their irregular seperation at anaphase and micronuclei formation at tetrads) affected significantly by increasing doses. Pollen grain mitosis was observed in one plant of irradiated materials. Some abnormalities were seen in this stage. The frequency of chlorophyll defficient mutations were investigated in M2 generation, and it was found 2.50 % at the highest dose öf 15 krad. The optimum dose level should be proposed as 7-8 krad for mutation breeding of S. montanum. KEY WORDS: Perennial rye, Secale montanum Guss., gamma irradiation, mutation breeding, mitosis, meiosis, chromosome beheaviors. * This research hâs b@©n supported by Turkish Atomic Energy Authority
Benzer Tezler
- Çok yıllık çavdarda (Secale montanum Guss.) bazı kimyasal mutagenlerin sitogenetik etkileri
Başlık çevirisi yok
ASLI DİVANLI
- Tetraploid çok yıllık çavdarın (Secale montanum Guss.) (Zn=28) ileriki döllerinde tohum oluşumu ile meiosis bölünmenin ilişkisi ve mitoz bölünmenin incelenmesi
Study of mitosis and the relation between meiosis and the seed formation in the advanced generations of tetraploid perennial rye (Secale montanum Guss.) (Zn=28)
AFSANEH ZAMİRİTELEFONİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHABETTİN ELÇİ
- Diploid ve tetraploid secale montanum guss. ve secale cereale'de bazı izoenzimlerin elektroforetrik analizi
Başlık çevirisi yok
MAHMUT TAŞPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİM SAĞSÖZ
- Çok yıllık diploid çavdar (Secale montanum Guss.) bitkilerinden yapay tetraploidlerinin elde edilmesi ve bunların bazı sitolojik ve morfolojik özelliklerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
İLKNUR ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİM SAĞSÖZ
- Diploid çok yıllık çavdardan (secale montanum guss.) tetroploid çok yıllık çavdar elde edilmesi imkanları ve bu bitkilerde mitoz, mayoz kromozomlar ile bazı morfolojik özelliklerin mukayesesi
Possibilities of obtaining fetraploid perennial rye from diploid perennial rye (scale montanum guss) and comparison of mitotic meiotic chromosomes and some morphological characteristics of these plants
BELMA ASLIM