Fen bilgisi öğretmen adaylarının zihinsel yapısına ilişkin tanılayıcı bir çalışma
A diagnostic study on prospective science teachers' cognitive structure
- Tez No: 278831
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BAHAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Science domain, science education, prospective science teacher, cognitive structure, concept map, semi-structured interview
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırmanın amacı; ilköğretim fen bilgisi öğretmenliği 4. sınıf öğrencilerinin fen alanları ve fen eğitimine ilişkin zihinsel yapılarının, kavram haritası ve mülakat teknikleriyle ortaya çıkarılmasıdır.Araştırmanın çalışma grubunu 2010-2011 eğitim-öğretim yılı bahar dönemi Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı 4. sınıfta öğrenim gören I. ve II. öğretim öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma grubu, 47'si kız, 18'i erkek olmak üzere toplam 65 öğretmen adayından oluşmaktadır.Bu araştırmada mezun durumdaki öğretmen adaylarının lisans öğretim süreci boyunca gerek fen alanları gerekse fen eğitimi ile ilgili derslerin kavramlarına ilişkin zihinsel yapıları kavram haritası tekniği ile araştırılmıştır. Kavram haritası uygulamasının ardından her öğretmen adayıyla randevulaşarak birebir görüşme yapılmıştır. Bu çalışmada görüşme tekniği; i) öğretmen adaylarının fen alanı ve fen eğitimine ilişkin algılarını ortaya koyabilmek, ii) bu algıların kavram haritalarında hangi kabul ve gerekçelerle yansıtıldığını belirlemek ve iii) araştırma problemine ilişkin görüşlerini daha detaylı belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırmacı ve bir uzman tarafından geliştirilen açık uçlu sorulardan oluşan bir yarı yapılandırılmış görüşme formu içerik olarak incelendikten ve 2 uzman görüşü alındıktan sonra veri kaynağı olarak kullanılmıştır.Öğretmen adaylarının oluşturdukları kavram haritalarından elde edilen verileri değerlendirmek amacıyla fen bilgisi öğretmenliği lisans ders programı incelenmiş ve her iki alana ait model kavram haritası oluşturulmuştur. Oluşturulan bu model kavram haritaları ile ilgili fen bilgisi öğretmenliğindeki dört alan uzmanından da görüş alınarak, uzmanlardan gelen eleştiriler doğrultusunda model kavram haritalarında gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Öğrenciler tarafından yapılan kavram haritalarını puanlamak üzere oluşturulan model kavram haritaları kullanarak bütüncül puanlama ölçeğine göre kavram haritaları analiz edilmiştir. Öğretmen adayları ile yapılan görüşmelerden elde edilen veriler, içerik analizi yapılarak analiz edilmiştir.Araştırmanın sonuçları; i) Öğretmen adaylarının mülakatlar sırasında gerek fen alanları gerekse fen eğitimi kavramlarını bir bütün olarak algılayabildiklerini ifade etmelerine rağmen, her iki alana ilişkin oluşturdukları kavram haritalarının bu alanlara ilişkin oluşturulan model kavram haritaları ile benzerliklerinin üst düzeyde olmadığı, genel olarak farklılıkların ağırlıklı olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durum onların oluşturdukları kavram haritalarının, bu alanların kavramlarını algılayabildikleri yönündeki ifadelerini desteklemediğini gösterir niteliktedir. ii) Öğretmen adaylarının lisans öğretim süreci sonunda gerek fen alanları gerekse fen eğitimine ilişkin kavramları bir bütün olarak görebilmelerinde ders içeriklerinin öğretmen adayları tarafından en etkili faktör olarak belirtildiği sonucu ortaya çıkmaktadır. iii) Öğretmen adaylarının tamamının fen alanları ile fen eğitimi arasında bir ilişki olması gerektiği görüşüne sahip oldukları belirlenmiştir. Bu türden bir ilişkilendirmenin lisans öğretim süreci boyunca fen eğitimi derslerinde ağırlıklı olarak yapıldığı, fen alanlarında ise bu türden bir ilişkinin genel olarak yapılmadığı tespit edilerek her iki durumun sebebinin ders içerikelrinin uygunluğu ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarının fen bilgisi öğretmenliği lisans programı içeriği ve Milli Eğitim Bakanlığının tanımladığı öğretmen yeterliliği bağlamında etkileri tartışılmıştır.Anahtar Kavramlar: Fen alanları, fen eğitimi, fen öğretmen adayı, zihinsel yapı, kavram haritası, yarı yapılandırılmış görüşme
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to determine prospective science teachers' cognitive structure related to science domain and science education.The participants of the study consisted of 65 prospective science teachers. Fourty three of them were attending day courses and twenty two of them were attending evening courses.The data of the study were collected during spring semester of 2010-2011 academic year. Concept maps and semi-structured interviews were employed to collect the data. Firstly, prospective teachers were asked to draw two concept maps about science domain and science education, respectively. Afterwards, all prospective science teachers were individually interviewed to find out their perceptions regarding science domain and science education as well as to illuminate their grounds that are reflected in their concept maps. In addition, two model concept maps (one for science domain, one for science education) were developed by the researcher and necessary adjustment were done in the light of the suggestions of four expertise who are working in science education department. These model concept maps were used to analyze prospective science teachers' concept maps and a rating scale was prepared on the base of the model concept maps. Also, the data obtained from semi-structured interviews were qualitatively conducted by open encoding technique.The results of the study indicate that i) even though prospective science teachers? science concept maps mainly reflected relevant concepts, they generally had some difficulty in establishing a relationship between these concepts? levels. Moreover, prospective science teachers? science education concept maps reflected generally education concepts instead of science education concepts. In addition to this, some of the prospective science teachers had some misconceptions about science. The other finding of the study showed that prospective science teachers? levels of science and science education concept maps did not reflect their views on relevant concepts during the interviews. ii) prospective science teachers? views showed that curriculum content was the most effective factor concerning their cognitive structure about science and science education. iii) prospective teachers' views emphasized the necessity of the integrated science and science education during their undergraduate education. The findings showed that even though generally science courses were integrated into science education courses, science education courses were not integrated with science courses. Furthermore, their views indicated that curriculum content was the most effective factor.
Benzer Tezler
- Öğretmen adaylarının bazı çevre konularına ilişkin zihinsel yapılarındaki değişimlerin otantik öğrenme ortamlarında incelenmesi ve değerlendirilmesi
Investigating and assessing the changes in the teacher candidates' cognitive structures about some environmental topics in authentic learning environments
GAMZE YALVAÇ HASTÜRK
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik zihinsel modelleri
Mental models of pre-service science teachers about science teaching
HİLAL GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELDA BAKIR
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının enerji konusuna ilişkin temellendirilmiş zihinsel modellerinin tespiti ve derin sinir ağları ile sınıflandırılması
The determination of pre-service science teachers' grounded mental models on energy and classification with deep neural networks
ÖMER VOLKAN YAZ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALTAN KURNAZ
- A case study on pre-service science teachers' dynamic mental constructs on the concepts regarding the phases of the earth's moon
Fen bilgisi öğretmen adaylarının ayın evrelerine ilişkin kavramlar açısından hareketli zihinsel yapıları üzerine durum çalışması
ALİ SAĞDIÇ
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN ŞAHİN
- Investigating preservice science teachers understanding of role and distribution of ozone layer and ozone layer depletion through mental models and ontological beliefs
Fen bilgisi öğretmen adaylarinin ozon tabakasinin içeriği, görevleri ve ozon tabakasinin incelmesi konusu ile ilgili zihinsel modelleri ve ontolojik inançları
HİLAL YANIŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFen ve Matematik Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜL YILMAZ TÜZÜN