Türk edebiyatında Gülistân tercümeleri ve 17. yüzyıl yazarlarından Hocazâde Es'ad Mehmed Efendi'nin Gül-i Handân (Terceme-i Gülistân)'ı
Gulistan translations in Turkish literature and one of the authors of 17 th century Hocazâde Mehmed Esad Efendi's translation of Gül-i Handân (Terceme-i Gülistân)
- Tez No: 278861
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 678
Özet
Türk edebiyatında Gülistân tercümeleri ve Es'ad Efendi'nin Gül-i Handân (Terceme-i Gülistân) adlı eseri, bu çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Gül-i Handân, Sultan I. Ahmed adına telif edilmiş olup bu güne kadar yapılmış Gülistân tercümeleri içinde aslına uygunluk bakımından ilk tercüme sayılabilir. Es'ad Efendi, Osmanlı'da bürokrasinin en üst makamlarından biri olan şeyhülislamlık makamında görev yapmanın yanında sanat ve edebiyatla da ilgilenmiştir. Arapça, Farsça, Türkçe şiirler ve mensur eserler vücuda getiren yazar, şark klasikleri arasına girmiş bir etik/ahlâk kitabını 17. yüzyılda çeşitli ilavelerle Türkçe'ye tercüme ederek hem aydın sorumluluğunu yerine getirmiş hem de Osmanlı edebiyatına önemli bir eser kazandırmıştır.Bu çalışma, ?Giriş?ten sonra dört bölümden oluşmaktadır. Giriş'te Gülistân tercüme ve şerhleri hakkında bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde Es'ad Efedi'nin hayatı, eserleri ve edebi yönü ile ilgili tatıcı bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde ise Gül-i Handân konusu, sebeb-i telifi, söz varlığı, ahenk unsurları, yerli unsurlar, derkenâr metinlerinin inclenemesi, imlâ özellikleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde Gül-i Handân ve Gülistân yapı ve içerik yönlerinden mukayese edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra nüshaların değerlendirilmesi, metin tespiti ile ilgili hususlar ele alınıp metnin kurulması ve imlâ ile ilgili yöntem anlatılmıştır. Dördüncü bölümde ise Gül-i Handân'ın çeviri yazılı metni verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The subjects of this study are translations of Gulistan in the Turkish literature and Esad Efendi?s work named Gul-i Handan (Terceme-i Gulistan). Gul-i Handan was reconciled to Sultan Ahmed First, and might be considered as the first translation in terms of fidelity that has been made so far among the other Gulistan translations. Esad Efendi, had been interested on the art and literature besides he had been holding the position of Shaykh al-Islam which is one of the highest authorities the Ottoman bureaucracy. The author, who has created works of poetry and prosaically in Arabic, Persian, Turkish languages, had also translated an ethical / moral book -which was listed among the classics of oriental of the 17th century- with various additions to Turkish and fulfilled the responsibility of being an intellectual and gained an important study to the Ottoman literature.This work is composed from four parts after the“Introduction”part. In the“Introduction”part it has been attempted to provide information about translation and annotations of Gulistan. In the first part, introductive information about the life, works and literary aspects of Esad Efendi is provided. In the second part, the concept of Gül-i Handan, the reason of the copyright, the word existence, the harmonic elements, the local elements, observation of the marginal texts and orthographic features are emphasized. In the third section, Gül-i Handan and Gulistan are attempted to compare through the perspectives of structure and content. Then, the evaluation of the copies, issues related to text detection are handled and the construction of the text and the method of spelling are described. In the fourth chapter, the transcribed text of Gül-i Handan is provided.
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında 'Gülistân' ve Hasan Rızâyî'nin 'Cûy-ı Rahmet' adlı Manzûm Gülistân Şerhi (inceleme-metin)
Gulistan in Turkish literatüre and Hasan Rizayi's named of 'Cuy-i Rahmet' poetry commentary
AYSUN ÇELİK
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SEVGİ
- Mehmed Sâmî'nin Gül-efşân adlı Gülistân tercümesi (inceleme-metin)
Translation of 'Gülistân' named the 'Gül-efşân' of the Mehmed Sâmî (investigation-text)
SALİH UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN EKİNCİ
- Babadağlı İbrahim Efendi ve Terceme-i Gülistan adlı eseri (İnceleme-metin-dizin)
Ibrahim Efendi from Babadag and his work called Terceme-i Gülistan (Evaluation-text-index)
UĞUR YİĞİZ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TANYILDIZ
- Muhyiddin Bin Yahya Fakih Kızılhisari'nin Şerh-i Gülistanı (12b-62a varakları arası transkripsiyonlu metin-inceleme)
Court comment of Şerh-i Gulistân of Muhyiddîn bin YahyâFakîh Kızılhisari (between 12b and 62a leaves)
ZAFER KÖKNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT ŞIĞVA
- Klasik Türk edebiyatında mensur gülistân sözlükleri (İnceleme–karşılaştırmalı sözlük-tıpkıbasım)
Prose gülistân dictionary in classical Turkish literature (Review–comparative glossary-printer)
DUYGU BİNGÖL TOPTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN İLKNUR KOÇ KESKİN