Dinî-tasavvufî Türk edebiyatı öğretiminin ders kitabı, öğrenci ve öğretmen açısından değerlendirilmesi
Evaluation of religious- mystical Turkish literature in respect to the coursebook, students and teachers
- Tez No: 279759
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. MUSTAFA TATCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
Bu araştırmamızda, Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı öğretimi, uygulanmakta olan Türk edebiyatı öğretim programı çerçevesinde öğretmen, öğrenci ve ders kitabı açısından değerlendirilmiştir. Kırşehir merkez ve ilçelerindeki lise 10. sınıfta öğrenim gören farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki 653 öğrencinin Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı'na ilişkin tutumları ve bilgi düzeyleri değerlendirilmiştir.Kırşehir merkez ve ilçelerindeki liselerde görev yapan Türk edebiyatı öğretmenlerinin 93'ünün Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı'na ilişkin tutumları; 81'inin de bilgi düzeyleri değerlendirilmiştir. Ayrıca Kırşehir merkez, Kaman ve Mucur ilçelerindeki 10 Türk edebiyatı öğretmeninin yarı yapılandırılmış görüşme ile Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı öğretimine ilişkin derinlemesine görüşleri değerlendirilmiştir.Bunun yanında en önemli öğretim materyalinden birisi olan 10. sınıf Türk edebiyatı ders kitabı, Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı öğretimi açısından değerlendirilmiştir.Bu çalışma, nitel ve nicel araştırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı nedensel karşılaştırmaya dayalı betimsel bir alan araştırmasıdır. Çalışmada nicel veri kaynağı olarak öğretmen ve öğrencilere yönelik hazırlanan bilgi testleri ve tutum ölçekleri kullanılmıştır. Nitel veri kaynağı olarak ise öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış, ayrıca 10. sınıf Türk edebiyatı ders kitabı dokuman analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir.Öğretmenlerin Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı konusundaki bilgilerinin orta düzeyde (76.4) olduğu görülmektedir. Lisansüstü eğitim yapan (devam eden veya bitiren) öğretmenlerin bilgi testi başarı ortalamaları 85.9 iken lisansüstü eğitim yapmayan öğretmenlerin ortalamaları 75.2'dir. İki grup arasındaki fark anlamlıdır. Öğretmenlerin kıdemleri arttıkça başarı ortalamaları düşmektedir.Öğretmenler arasında Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı öğretimine yönelik olumlu tutuma sahip olanların oranı (% 82.8) son derece yüksektir; olumsuz tutuma sahip öğretmen bulunmamaktadır. Tutum puanı en yüksek grup, Anadolu Öğretmen Lisesi ve Fen Lisesi öğretmenleridir. Öğretmenlerin kıdemleri arttıkça tutum puanları da düşmektedir. Hizmet içi eğitime hiç katılmayan öğretmenlerin tutum puanının hizmet içi eğitime 2 ve daha fazla katılan öğretmenlerden yüksek olması dikkat çekicidir.Öğrencilerin başarı durumları orta düzeydedir. Başarı puanı ortalaması en yüksek (% 81.3) grup Anadolu, Anadolu öğretmen - Fen lisesi öğrencileridir. Başarı puanı ortalaması en düşük (% 36.1) grup ise meslek lisesi öğrencileridir.Öğrencilerin çoğunun (% 59) Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı'na yönelik tutumlarının ?normal? düzeyde olduğu; olumlu tutuma sahip olanların (% 32.9) olumsuz tutuma sahip olanlardan (% 8.1) çok daha fazla olduğu görülmektedir. Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı'na yönelik bilgi düzeyi ?düşük? olan öğrencilerin tutum puanı ortalaması 79.3 iken ?yüksek? olan öğrencilerin tutum puanı ortalaması 88.1'dir.Üzerinden dört yıl geçmiş (mezun bile vermiş) olan uygulanmakta olan öğretim programıyla ilgili uygulayıcıların %71'ine programla ilgili herhangi bir hizmet içi seminer verilmemiş olması üzerinde çok ciddi düşünülmesi gereken bir sorun olarak görülmelidir.Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı nazım türlerinden ilahi, nefes, nutuk ve methiye örneklerine yer verilirken en önemli nazım türlerinden birisi olan şathiye ile ilgili herhangi bir örnek bulunmamaktadır. Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı bölümünde Pir Sultan Abdal, Niyazi Mısri, Hacı Bayram Veli ve Mevlana'ya yer verilmemiştir.Edebiyat öğretimindeki en önemli sorunlardan birisi, öğretmenin yeni programla birlikte içinde bulunduğu çıkmaz olmuştur. Öğrenci, metin ve etkinlik merkezli programa göre hazırlanan ders kitabında herhangi bir bilgiye yer verilmemektedir. Öğrenci konuları araştırmaz veya etkinlikleri hazırlamadan gelirse dersin tamamen öğretmen merkezli hale gelme durumu ortaya çıkmaktadır.Bölüm sonlarındaki öğrencilere yönelik öz eleştiri tablosunun öğrenciler tarafından doldurulmadığı ve öğretmenler tarafından gereksiz olduğu belirtilmiştir.Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı bölümündeki metin altı soruları nitelik ve nicelik olarak yeterlidir. Özellikle farklı metinlerle karşılaştırmaların verilmesi, uygun resim, tablo ve şemalarla desteklenmesi öğrencilere metni daha iyi anlama imkânı vermektedir.Öğretmenler, öğrencilerin kelime hazinelerinin Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı'nı anlamak için yetersiz olduğunu ve öğrencilere tasavvufi kavramları anlatmakta zorlandıklarını belirtmişlerdir.Öğretmenler, öğrencilerin şairlerin menkıbevi hayatlarına ilgilerinin metinlere ilgilerinden daha fazla olduğunu; öğrencilere menkıbenin ne olduğunu özellikle belirtmekte fayda olduğunu ifade etmişlerdir. Çünkü öğrenciler ya saçma olarak algılıyor ya da tamamen teslimiyetçi bir anlayışa sahip oluyorlar. Yunus Emre'nin düz odunları için niçin düz odun? Eğri odun yanmaz mı? Çok vaktini alıyordur vb. soru sorduklarını belirtmişlerdir.Öğretmenlerin çoğu ?Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı? yerine ?Tasavvuf Edebiyatı? tabirini kullanmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the teaching of Religious- Mystical Turkish literature in respect to teachers, students and coursebook based on current Turkish literature curriculum. Attitudes and knowledge level of 653 10th grade students from various socio-economic situations of Kırşehir?s central and other districts have been investiagted.We have also evaluated the attitudes of 93 Turkish literature teachers and knowledge level of 81 Turkish literature teachers about Religious- Mystical Turkish literature who have been teaching in the central district of Kırşehir and other disticts. Moreover, thoughts and ideas of 10 Turkish literature teachers who have been working in the central district, Kaman and Mucur districts have been analyzed intensively with semi-structured interviews.In addition, 10th grade Turkish literature coursebook, which is one of the most important teaching materials, has been investigated in respect to the teaching of Religious-Mystical Turkish literature.This research can be defined as a causal-comparative descriptive field study that utilized both qualitative and quantitative research methods. Quantitative data have been gathered through the knowledge tests and attitude surveys. Qualitative data came from semi structured interviews and 10th grade Turkish literature coursebook.Results of the study revealed that the teachers knowledge level about Religious-Mystical Turkish literature was at medium level (76.4). Teachers who had completed/or were working on their masters? degrees had a success rate of 85.9, whereas teachers who had not had any graduate study had an average of 75.2. The difference between these two groups was significant. The duration of teachers? working time had a negative correlation with the success of the teachers.The teachers who had a positive attitude towards Religious-Mystical Turkish literature were quite high (82.8 %); and there were no teachers with a negative attitude. Teachers with the highest positive attitude came from Anatolian Teacher Training and Science High Schools. The duration of teachers? working time had a negative correlation with the attitudes of the teachers. It was interesting to observe that teachers who did not have any in-service training had more positive attitudes compared to teachers who attended two or more in-service training programs (102 pts.).The success rate of the students was at medium level. Students from Anatolian, Anatolian Teacher Training and Science High Schools (81.3 %)had the highest success rate whereas students from Vocational High Schools (36.1 %) had the lowest.Attitudes of most of the students (59 %) towards Religious-Mystical Turkish literature were at normal level. Students with positive attitudes (32.9 %) were quite more compared to those with negative attitudes (8.1 %). Students who scored higher in the knowledge test had a higher positive attitude (88.1) compared to those who scored lower (79.3)71% of the teachers had not had any in-service training about the new curriculum after more than four years. This appears like a quite serious problem that needs to be tackled.In the coursebooks, various genres of Religious- Mystical Turkish literature such as hymm (ilahi), nefes, nutuk and praise (methiye) have been incorporated but there were no examples about şathiye which is one of the most important genres. Also in the section called Religious-Mystical Turkish literature Pir Sultan Abdal, Niyazi Mısri, Hacı Bayram Veli ve Mevlana (Rumi) were not included.One of the most important problems of teaching literature was the dilemma the teachers had with the new curriculum. The coursebook was prepared according to the needs of students, texts and activities and included no information about teachers. If the students come to the class unprepared, the lessons would be all teacher centered.We observed that the part about self-evaluation which is given at the end of each unit was not completed by the students, and the teachers regarded them as useless. The questions about the text were satisfying in terms of quality and quantity. Cross-referencing in the texts, using appropriate pictures, tables and figures helped students understand the text in a better way.The teachers stated that the vocabulary level of the students was not enough to understand Religious- Mystical Turkish literature, and the students had hard time in understanding the mystical concepts.The teachers stated that the students were more interested about the lives of the poets rather than the texts in the book, and they suggested that the students should be informed about the nature of the epic poems. Because the students could not understand the logic behing many poems.We also observed that most of the teachers used the term `Mystical literature? rather than Religious- Mystical Turkish literature.
Benzer Tezler
- Emine Işınsu'nun romanlarında dinî-tasavvufî unsurlar
Religious-sufistic elements in the novels of Emine Işınsu
HAMDİYE DENİZ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ALTAY GÖDE
- Kültürel aktarım bağlamında yabancılara Türkçe öğretiminde halk anlatılarından yararlanma
Benefiting from folk narratives in teaching Turkish to foreigners in the context of cultural transfer
RABİA SEKİTMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN KÜRŞAT TÜRKAN
- Sudi'nin Gülistan ve Bustan şerhlerinde şerh yöntemi ve söz varlığı
Annonation methods and vocabulary in Sudi's Gulistan and Bustan commentaries
FATİH YERDEMİR
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET MERMER
- Nebâtî'nin divânı'nda din ve tasavvuf, remizler ve mefhumlar
Nebâtî in the divan of religion and mysticism, concepts and associates
ERSİN GÜVE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHEDDİN İSPİR
- Hacı Hulûsî Baba dîvânı
Hacı Hulûsî Baba's divan
ORHAN VERGİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH AYDIN