Cumhuriyet döneminde (2005'ten günümüze) Bursa Irgandı Köprüsü'ndeki geleneksel el sanatları üzerine halk bilimsel bir inceleme
A folklore study on traditional crafts in republican period (from 2005 to present) in Bursa Irgandı Bridge
- Tez No: 280274
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA SEVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Halk Bilimi (Folklor), Crafts, Folklore
- Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, Halk Bilimi, El sanatları, gelenek, Irgandı Köprüsü, Cultural Heritage, Folklore, Handcrafts, Traditions, Irgandı Bridge
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
El sanatları, milli duyguları, milli karakteri yansıtan en önemli kültürel mirastır ve bir disiplin olarak Halk Bilimin temelini oluşturur.Osmanlıya başkentlik yapmış, tarihi dokusunu günümüze taşımayı başarmış olan Bursa ili, bu özelliğinin yanı sıra kültürel değerleri yaşatmaya çalışan sanatçılarını dünyadaki dört çarşılı köprüden biri olan Tarihi Irgandı Köprüsü ile ev sahipliği yapması bakımından da dikkat çekmektedir.UNESCO Somut olmayan kültürel mirası şu şekilde tanımlamıştır ? Somut olmayan kültürel miras, toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımlandıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekânlar? anlamına gelir. Ancak el sanatlarının günümüz Türkiyesinde yeterince tanınmadığı, oysaki bu kıymetli hazinenin değerlendirilip işlenmesi ve bir bütün halinde daha güzel sunumların yapılması gerekmektedir. Böyle bir düşünceyle yola çıkan Osmangazi Belediyesi Tarihi Irgandı Köprüsü'nü yenileyerek Türk kültürüne kazandırmıştır.Bursa Irgandı Köprüsü'nde icra edilen sanatlardan? tezhip? altın anlamındaki Arapça ?zehep? kelimesinden gelir, altınlamak anlamında kullanılır. Altın mürekkebi, boya ve yaldızlarla yapılan süslemedir. Yazma eserlerin ve levhaların süslenmesidir. Tezhip sanatı, geçmişin motiflerini bugünün ilgi çeken çizgileriyle birleştirmiştir.Hat sanatı, Arap harflerinin yazımının elverişliliğinden yola çıkılarak yazının estetikle buluşmasından doğmuştur. Türklerin İslamiyet'i kabulünden sonra Arap harflerini kullanmaya başlamasıyla tanıştığı bu sanat, özellikle Osmanlı döneminde önemli ustaların yetiştiği ve önemli eserlerin Türk kültürüne kazandırıldığı bir sanat haline gelmiştir. Bugün ise hat sanatı ev ve iş yerlerini süsleyen levhalar halini almıştır.Tesbih, müminlerin namaz sonrası Hz. Peygamberin tavsiyesi üzerine yaptıkları bir tür selamlamadır. Bir anlamda namazın memnuniyetini ifade etme biçimdir. Bu sanatın öncü güçleri Osmanlı padişahlarıdır. Padişaha verilen hediyelerin özel olması gerektiği düşüncesinden doğan tesbih sanatı günümüzde de devlet büyüklerine verilen özel hediyeler olarak yaşatılmaya devam etmektedir.Ahşap oyma sanatı, geçmişin ihtişamlı mimarisinde kullanılan; ancak günümüz Türkiyesinde özellikle tarihi dokusunu koruyan mimarilerin restorasyonlarında icra edilmektedir.Bursa bıçağı, Türk kültüründe mücadelenin sembolü olan metallerin yapımında kullanılırken günümüzde Bursa Irgandı Köprüsü'nde çatal, kaşık ve bıçaklara şekil verilerek yeni bir boyut kazanmıştır.Çini sanatı, önceleri sadece mimari eserlerin süslemesinde kullanılırken, günümüzde gençler tarafından beğenilen takıların tasarımında kullanılmaktadır.Sedefçilik, doğal malzemeler kullanılarak icra edilen bir sanattır. Bursa Irgandı Köprüsü'nde sedefçilik çağın ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanan (toka, tarak, kolye, sedef işlemeli sandık?)ürünler verilmesiyle canlılığını korumaktadır.
Özet (Çeviri)
Handicrafts are the most important cultural heritage reflecting national feelings and national character and as a dicipline it is the basis of Science of Public.Bursa, which has been the capital of Ottomans and managed to move the historical tissue to present, attracts attention with its artists who are trying to keep the cultural values live. Bursa is a host with one of the four bazaar bridges in the world, the `Historical Irgandı Bridge?.UNESCO defines intangible cultural heritage as follows; `intangible cultural heritage means communities?, groups?,and in some cases individuals? cultural heritage. Applications are defined as part of it ; representations,expressions ,information ,skills and related tools with the skills,materials and the cultural places. However,in today?s Turkey, handicrafts are not sufficiently known.This precious treasure should be assessed as a whole and should be presented better than present. With these thoughts Osmangazi Manicipality renewed `Bursa Irgandı Bridge? and made a contribution to the Turkish Culture.The ?tezhip?art which is exhibited in Bursa Irgandı Bridge comes from the Arabic word `zehep? which means `gold?.Tezhip means making it gold. It is a decoration made of gold ink, paint and gilding.This art is the decoration of writing monuments and plate decoration.The art of illumination (tezhip) combines the interesting lines of today and the motifs of the past.Calligraphy was derived in the aestetic encounter on the basis of the convenience of writing the article in Arabic letters.This art which started after Arabic letters are used and after the adoption of Islam by Turks. It has become an art ,especially in the Ottoman Period when important masters of work are trained and important and valuable arts are contributed to Turkish Culture. Nowadays ,the calligraphy has become plates which decorates the houses and the offices.?Tesbih? (Rosary) is a kind of greeting done on the advice of Prophet Muhammed after the prayers.It is also a kind of expressing satisfaction in a sense of prayer format.The leading forces of this art are the Otoman Sultans.The Rosary Art was derived from the idea that special gifts should be given to the Sultan.This tradition ,giving tesbih (rosary) to the elders of the states is followed today as well.Wood Carving Art, which was used in magnificent architecture in the past is now used especially in the restorations of the protected historical architectures in today?s Turkey.Bursa Knive which is used in making metals is the symbol of struggle in Turkish Culture .It has gained a new dimention with fork,spoon and knife made in Bursa Irgandı Bridge.?Çinicilik? (China Art) which was used to decorate architectural works in the past is used in jewelry design which is admired by young people today.?Sedefçilik? is an art performed by using natural materials .Sedefçilik in Bursa Irgandı Bridge is designed according to the needs of the era (buckels,combs,pentants,pearl inlaid chest..) which maintains its vitality via these products.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Döneminde Balkanlardan Trilye'ye olan göçlerin sosyal, kültürel ve ekonomik boyutları ile incelenmesi
A social , cultural and ekonomical investigation of the immigrations from the Balkans to Trilye during the Turkish Republic Period
VİLDAN YUMURTACI
- Cumhuriyet'ten günümüze (1926-2018) hayat bilgisi programlarının hedeflerinin/kazanımlarının incelenmesi
Analysis of the objectives/achievements of life sciences curricula from the Republic to the present (1926-2018)
YUNUS COŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT KARAER
- Cumhuriyet'ten günümüze sosyal bilgiler programlarında ekonomi konularının yeri
Place of economy related subjects in the changing social studies curricula from the est ablishment of the republic of Turkey to the present
FATİH ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NADİRE EMEL AKHAN
- 1923-2022 yılları arasında ortaokul matematik programlarının programın boyutları açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative investigation of middle school mathematics programs between 1923-2022 in terms of program dimensions
BEHİYE ÖZLEM ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN ŞAHİN
- Cumhuriyet'ten günümüze Türkçe dil politikaları ve dil planlamaları
From the Republic period to the present Turkish language policies and language plannings
DOĞAN GEDİK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK