Çukurova koşullarında II.ürün olarak denenen mısır çeşitlerinde (Zez mays L.) tane verimi ve verime etkili bazı tarımsal özellikler ile bu özellikler arasındaki etkileşimlerin belirlenmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 28111
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
-46- ÖZET Bu çalışma Çukurova üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma Alanında 1992 yılı II. ürün mısır yetiştirme sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede Çukurova bölgesinde II. ürün olarak en uygun mısır çeşidini belirlemek amacıyla 14 mısır çeşidi kullanılmıştır. En yüksek Tane Verimini CIBA GEIGY firmasından temin edilen G.4727 mısır çeşidinden elde edilmiştir. En düşük Tane Verimi ise TîGEM'den temin edilen TTM.815 mısır çeşidinden elde edilmiştir. Verime etkili öğeleri belirlemek amacıyla korelasyon analizi yapılmış; Tane Verimi ile Sap Kalınlığı ve Yaprak Sayısı arasında 0.05 düzeyinde önemli seviyede pozitif ilişki bulunmuştur. Koralasyon katsayıları yardımıyla path analizi yapılmış, verime etkili direk ve dolaylı etkiler bulunmuştur. Analiz sonucunda Çizelge 9 'dan görüldüğü gibi Tane Verimine en yüksek olumlu doğrudan etkiyi. Koçanda Dane Sayısı 10.597) göstermiş, en düşük doğrudan etkiyi ise 0.063 ile Bindane Ağırlığı göstermiştir. Tane Verimine olan doğrudan, negatif en yüksek etkiyi -0.468 ile ilk Koçan Yüksekliği göstermiş, en düşük etkiyi ise -0.043 ile Koçan Boyu göstermiştir. Denemede incelenen özellikler yönünden elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. 01. Tepe Püskülü Çiçeklerime Süresi (gün): Bu özellik bakımından Sandoz firmasından temin edilen PX.9646 mısır çeşidi 55.25 günlük ortalama ile en uzun Tepe Püskülü Çiçeklerime Süresi değerini alırken, Sapeksa firmasından temin edilen LG.55 mısır çeşidi 48.50 günlük ortalama ile en kısa Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresini elde etmiştir. Tepe Püskülü Çiçeklerime Süresi ile Koçan Uzunluğu ve Sömek Oranı arasında %5 düzeyinde önemli seviyede pozitif ilişki bulunmuş t ur. Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresinin, Tane-47- Verimine olan doğrudan etkisinin olumlu (0.316) olduğu, buna karşın özellikle Koçanda Dane Sayısı aracılığı ile oluşan dolaylı etkileşimin olumsuz olduğu bulunmuştur. Koçanda Sıra Sayısı 0.158' 1 ik değerle olumlu ve dolaylı etkide bulunmuştur. 02. Bitki Boyu (cm): Denenen çeşitler arasında en uzun boylu çeşit Sapeksa firmasından temin edilen LG.55 mısır çeşidinden, 227 cm olarak elde edilmiştir. En kısa boylu çeşit ise Sandoz firmasından temin edilen PX.9540 mısır çeşidinden 193.3 cm olarak elde edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda bitki boyu ile ilk Koçan Yüksekliği arasında 0.01 düzeyinde önemli seviyede, pozitif ilişki bulunmuştur. Yapılan path analizi sonucunda» Bitki Boyunun, Tane Verimine olan doğrudan etkisinin olumlu (Û.375) olduğu bulunmuştur. Buna karşın Bitki Boyu aracılığıyla Tane Verimine olan en yüksek dolaylı etkiyi -0.332 ile İlk Koçan Yüksekliği olumsuz olarak göstermiştir. 03. ilk Koçan Yüksekliği (cm): En yüksek ilk Koçan Yüksekliği değeri 114 cm ile Basegene firmasından temin edilen MF.714 mısır çeşidinde ölçülmüş, en düşük ilk Koçan Yüksekliği değeri ise 81.8 cm ile Dekalb firmasından temin edilen DK.698 mısır çeşidinde ölçülmüştür. ilk Koçan Yüksekliği ile Sap Kalınlığı, Koçanda Sıra Sayısı ve Koçanda Dane Sayısı arasında %5 düzeyinde önemli, negatif ilişkiler bulunmuştur.' Tane Verimine olan doğrudan negatif en yüksek etkiyi - 0.468 ile ilk Koçan Yüksekliği göstermiş, ilk Koçan Yüksekliği vasıtasıyla tane verimine olan en yüksek dolaylı etkiyi Bitki Boyu (0.266) olumlu olarak göstermiştir. Koçanda Sıra Sayısı -0.327' lik bir değerle negatif dolaylı etkide bulunmuştur. 04. Sap Kalınlığı (mm): En yüksek Sap Kalınlığı değerine 25.20 mm ile Cıba Geıgy firmasından temin edilen G.4727 mısır çeşitinde rastlanmış, en düşük Sap Kalınlığı değerine ise 20.90 mm ile Cargıll-48- firmasından temin edilen C.6127 mısır çeşidinde rastlanmıştır. Sap Kalınlığı ile Koçan Kalınlığı arasında %5 seviyesinde önemli pozitif ve %1 seviyesinde Koçanda Dane Ağırlığı ile pozitif derecede önemli ilişkide bulunmuştur. Sap Kalınlığı ile Tane Verimi arasında %5 düzeyinde pozitif, önemli ilişki bulunmuştur. Sap Kalınlığı, Tane Verimine negatif doğrudan etkide bulunmasına rağmen: Sap Kalınlığı aracılığıyla Tane Verimine olan en yüksek dolaylı etki 0.465 ile Koçan Kalınlığında gözlenmiştir. Buna karşın -0.266 ile Koçanda Dane Sayısı olumsuz, dolaylı etkide bulunmuştur. 05. Yaprak Sayısı (adet/bitki): En fazla Yaprak Sayısı değeri 12.75 ile Cıba Geıgy firmasından temin edilen G.4727 ve Tigem'den temin edilen TTM. 815 mısır çeşitleri arasında bulunmuş, en az yaprak sayısı değeri ise 9.75 adet/bitki ile Sandoz firmasından temin edilen PX.9540 mısır çeşidinde bulunmuştur. Yaprak Sayısı doğrudan path değerinin düşük olmasına ragmen; Yaprak Sayısı aracılığıyla Tane Verimine -0.227' lik bir değerle Koçanda Dane Sayısı olumsuz, dolaylı etkide bulunmuştur. Yaprak Sayısının Tane Verimine olan direk etkisinin düşük olmasına karşın. Bitki Boyu 0.206' lık bir değerle olumlu olarak dolaylı etkide bulunmuştur. 06. Koçan Uzunluğu (cm): En yüksek Koçan Uzunluğu değeri 21.75 cm ile Basagene firmasından temin edilen MF.714 mısır çeşidinde gözlenmiş, en kısa koçan uzunluğu değeri ise* 17.93 cm ile Tigem'den temin edilen TTM.815 mısır çeşidinde Gözlenmiştir. Koçan Boyu ile Koçanda Dane Ağırlığı arasında %5 düzeyinde önemli, pozitif ilişki bulunmuştur. Koçan Boyu, Tane Verimine düşük düzeyde olumsuz doğrudan etki göstermesine rağmen; Koçanda Dane Ağırlığı (0.347) ve Bitki Boyu (0.286) Koçan Boyu aracılığıyla Tane Verimine yüksek değerde olumlu dolaylı etki göstermiştir.-49- 07. Koçan Kalınlığı (mm): Koçan Kalınlığı değeri en fazla olan ve Pioneer firmasından temin edilen P.3377 mısır çeşidi 47.18 mm ile ilk sırayı alırken, kocan çapı en az olan ve Cargıll firmasından temin edilen C.6127 mısır çeşidi 42.00 mm ile son sırayı almıştır. Koçan Kalınlığı ile Koçanda Dane Ağırlığı arasındaki ikili ilişki incelendiğinde %5 seviyesinde pozitif düzeyde önemli ilişki bulunmuştur. Koçan Kalınlığının düşük ve direk etkide bulunmasına karsın; Koçan Kalınlığı aracılığıyla Tane Verimine olan en yüksek dolaylı etki 0.375 ile Koçanda Dane Ağırlığı ve Û.317 ile Koçanda Sıra Sayısında olumlu olarak gözlenmiştir. 08. Koçanda Sıra Sayısı (adet/koçan): En fazla koçanda sıra sayısı değeri 18.4 adet/koçan ile Cıba Geıgy firmasından temin edilen G.4727 mısır çeşidinde bulunmuş, en düşük koçanda sıra sayısı değeri ise 13.4 adet/koçan ile Cargıll firmasından temin edilen C.6127 mısır çeşidinde bulunmuştur. Koçanda Sıra Sayısı ile Koçanda Dane Sayısı arasında gözlenen ikili ilişkilerde %1 seviyesinde yüksek oranda pozitif ve önemli ilişki dikkat çekmektedir. Yine Sömek Oranı ile %5 seviyesinde, pozitif düzeyde önemli ilişki bulunmuştur. Koçanda Sıra Sayısı 0.350' lik direk path katsayı değerinde bulunmasına ragmen; Koçanda Sıra Sayısı aracılığıyla -0.524' lük bir değerle Koçanda Dane Sayısı olumsuz ve dolaylı etki göstermiştir. îlk Koçan Yüksekliği ise 0.304' lük değerle olumlu ve dolaylı bir etki göstermiştir. 09. Koçanda Sırada dane sayısı (adet/sıra): En yüksek Koçanda Sırada Dane Sayısı değerini 43.9 adet/sıra/koçan ile Curgıll firmasından temin edilen C.949 mısır çeşiti almış olup, en düşük Koçanda Sırada Dane sayısı değerini 37.2 adet/sıra/koçan ile Tigem'den temin edilen TTM.815 mısır çeşidi almıştır.-50- 10. Koçanda Dane Sayısı ( adet /koçan ) : Denenen çeşitler arasında en yüksek Koçanda Dane Sayısı değeri Sandoz firmasından temin edilen PX.9646 mısır çeşit inden 713.0, En düşük Koçanda Dane Sayısı değeri ise Cargıll firmasından temin edilen C.6127 mısır çeşidinden 534.9 adet/koçan olarak elde edilmiştir. Koçanda Dane Sayısı ile Sömek Oranı arasındaki ikili ilişkide %5 seviyesinde pozitif ve önemli ilişki bulunmuştur. Koçanda Dane Sayısı 0.597' lik direk path katsayı değeriyle Tane Verimine en yüksek direk etkide bulunmuştur. Koçanda Dane Sayısı aracılığıyla Tane Verimine olan en yüksek dolaylı etkiyi 0.307' lik bir değerle Koçanda Sıra Sayısı. 0.293' lük bir değerle Koçanda Dane Ağırlığı göstermiştir. 11. Koçanda Dane Ağırlığı (gr) : En yüksek Koçanda Dane Ağırlığı değeri 203. 0 gr/koçan ile Cıba Geıgy firmasından temin edilen G.4727 mısır çeşidinde bulunmuş, en düşük Koçanda Dane Ağırlığı değeri ise 139.3 gr/koçan Sandoz firmasından temin edilen PX.9646 mısır çeşitinde bulunmuştur. Koçanda Dane Ağırlığı ile tane verimi arasında %1 seviyesinde yüksek oranda pozitif düzeyde olumlu ilişki gözlenmiştir. Koçanda Dane Ağırlığı kısmen düşük olan (0.156) direk path katsayı değerinde, Tane Verimine olumlu direk etkide bulunurken; Koçanda Dane Ağırlığı aracılığıyla, 0.396' lik bir değerle Koçan Kalınlığı, 0.224 lük bir değerle Tepe Püskülü Çiçeklerime Süresi, olumlu ve dolaylı etkide bulunmuştur. 12.Bindane Ağırlığı (gr) s » En yüksek Bindane Ağırlığı değeri 358.3 gr ile Basagene firmasından temin edilen MF.714 mısır çeşidinde saptanmış, en düşük Bindane Ağırlığı değeri ise 271.0 gr ile Dekalb firmasından temin edilen DK.698 mısır çeşidinde saptanmıştır. Bindane Ağırlığı, Tan© Verimine düşük oranda olumlu direk etkide bulunurken, Bindane Ağırlığı aracılığıyla Tane Verimine olan dolaylı etki 0.202 ile Koçanda Dane Sayısında, olumlu olarak gözlenmiş, -0.234' lük bir değerle ilk Koçan Yüksekliği, olumsuz ve dolaylı etkide bulunmuştur.-51- 13. Sömek Oranı (%) t En yüksek Sömek Oranı deleri Sandoz firmasından temin edilen PX.9646 mısır çeşidinde %16.9 olarak ölçülmüş, en düşük sömek oranı değeri ise Cargıll firmasından temin edilen C.6127 mısır çeşidinde %12 olarak ölçülmüştür. Sömek Oranı, Tane Verimine olumlu direk etkide bulunmuştur. Sömek Oranı aracılığıyla Koçanda Dane Sayısı -0.373 ile olumsuz ve dolaylı bir etki gösterirken; Koçanda Sıra Sayısı 0.228' lik bir değerle olumlu ve dolaylı bir etki göstermiştir. 14. Hektolitre Ağırlığı (gr) : En yüksek Hektolitre Ağırlığı değeri 77.1 gr ile Cargıll firmasından temin edilen C.6127 mısır çeşidinde ölçülmüş, en düşük Hektolitre Ağırlığı değeri ise 71.8 gr ile Dekalb firmasından temin edilen XL. 72. AA mısır çeşidinde ölçülmüştür. Hektolitre Ağırlığı, Tane Verimine 0.197' lik direk path katsayı değeri ile olumlu olarak direk etkide bulunmuştur. Hektolitre Ağırlığı aracılığıyla tane verimine» 0.202 ile Bindane Ağırlığı, 0.190 ile Koçanda Dane Sayısı olumlu ve dolaylı etkide bulunurken; Bitki Boyu -0.152' lik bir değerle olumsuz ve dolaylı bir etki göstermiştir. 15. Tane Verimi (kg/da): En yüksek dekara Tane Verimi değerini 1456 kg/da ile Cıba Geıgy firmasından temin edilen G.4727 mısır çeşidi elde edenken, en düşük dekara Tane Verimi değerini 827 kg/da ile Tigem'den temin edilen TTM.815 mısır çeşidi elde etmiştir.
Özet (Çeviri)
-52- SUMMARY This study was conducted at the Area of Field Crop Department of Agriculture Faculty of Çukurova University in second crop growth season in 1992. The trial was set on randomized block desing with four replication. In this study correlation coefficients and path coefficients analysis which are occure direct and indirect searched for important agronomical and physiological properties of maize. In the study, 14 hybrid cultivar was used as a material which is adapted to çukurova region. Result of this investigation was summarized as follows; Plant Height The Plant Height values was varied from 193.3 cm to 227.0 cm. The higgest Plant Height was found at LG.55 maize variety which is obtain from SAPEKSA. The lowest Plant Height was fount at PX.9540 maize variety which is obtain from SANDOZ. Plant Height was found correlated with Height of First ear at 0.05 level signif iciantly and positively. The direct contribution of Plant Height to Grain Yield were hight (0.375). But Plant Height had an appreciable negative, indirect effect via Height of First Ear (-0.332). Height of first ear The Height of First Ear values was varied from 81.75 cm to 114.0 cm. The higgest Height of First Ear value was found at MF.714 maize variety which is obtain from BASEGENE. The lowest Height of First Ear value was fount at DK.698 maize variety which is obtain from DEKALB. Height of First Ear was found correlated with Stem Size, Number of Ear Row, Grain Number of Eear at 0.05 level signif iciantly and negatively. The direct contribution of Height of First Ear to Grain Yield was the highest and negatively (-0.468). Height of First Ear an appreciable indirect effect via Plant Height (0.266) and Stem Size (0.127) as a positively on yield.-53- Tassel Flowering Date Tassel Flovering Date values was varied from 48.50 cm to 55.25 cm. The higgest value was found at PX.9646 maize variety which is obtain from SANDOZ. The lowest was fount at LG.55 maize variety which is obtain from SAPEKSA. Tassel Flowering Date was found correlated with Ear Lengt, Cop Ratio at 0,05 level signif iciantly and positively. Direct path coefficient of Tassel Flowering Date was found positively and night, but specialy Grain Number of Ear of indirect path coefficient was found negative. Stem Size Stem Size values was varied from 20.90 mm to 25.20 mm. The higgest was found at G.4727 maize variety which is obtain from CIBA GEIGY. The lowest was fount at C.6127 maize variety which is obtain from CARGILL. Stem Size was found correlated with Ear Size, Grain Yield at 0.05 level signif iciantly and positively. And also Grain Weight of Ear correlated at 0.01 level and positively. The direct contribution of Stem Size to Grain Yield were found negatively. But Stem Size had an appreciable positive, indirect effect via Ear Size (0.465). Number of leaf values was varied from 9.75 number to 12.75 number. The higgest Number of Leaf was found at G.4727 maize variety which is obtain from CIBA GEIGY. The lowest Number of Leaf was fount at PX.9540 maize variety which is obtain from SANDOZ. Althought Number of Leaf direct path coefficient had found low. Number of Leaf had an appreciable indirect and neagtively effect via Grain Number of Ear (-0.227) on yield. And also Plant Height (0.206) were found positively indirect effect. Ear Lenght Ear Lenght values was varied from 17.93 cm to 21.73 cm. The higgest Ear Lenght value was found at MF.714 maize variety which is obtain from BASEGENE. The lowest Ear Lenght was fount at TTM.815 maize variety which is obtain from-54- TIGEM. Ear Lenght was found correlated with Grain Weight of Ear at 0.05 level signif iciantly and positively. The direct contribution of Ear Lenght to Grain Yield was low and negatively. Ear Lenght had an appreciable indirect effect via Grain Weight of Ear (0.347), on yield. Ear Size Ear Size values was varied from 42.00 mm to 47.18 mm. The higgest Ear Size was found at P. 3377 maize variety which is obtain from PIONEER. The lowest Number of Leaf was found at C.6127 maize variety which is obtain from CARGILL. Ear Size was found correlated with Grain Weight of Ear, Stem Size at 0.05 level signif iciantly and positively. Direct path coefficient of Ear Size was found low. But Ear Size had an higgest indirect effect via Grain Weight of Ear (0.375) and Number of Ear Row (0.317) positively, on yield. Number of Ear Row Number of Ear Row values was varied from 13.40 number/ear to 18.40 number/ear. The higgest number of Ear Row was found at G.4727 maize variety which is obtain from CIBA GEIGY. The lowest Number of Leaf was fount at C.6127 maize variety which is obtain from CARGILL. Number of Leaf was found correlated with Number of aer at 0.05 level and Cop Ratio at 0.01 level signif iciantly and positively. And also Height of Firt Ear correlated at 0.05 level signif iciantly and negatively. The direct contribution of Number of Ear Row was hight and positively (0.350). But Number of Ear Row have a higgest negative indirect effect via Grain Number of Ear (-0.524) on yield. Indirect path coefficient of Number of Ear Row was found positive (0.304) on yield. Grain Number of Ear Row Grain Number of Ear Row values was varied from 37.18 number/ear to 43.90 number/ear. The higgest Grain Number of Row was found at C.949 maize variety which is obtain from CARGILL. The lowest Grain Number of Row was found at TTM.815 maize variety which is obtain from TÎGEM.-55- Test Weight Test Weight values was varied from 12.00 gr to 16.90 gr. The higgest Test Weight was found at PX.9646G maize variety which is obtain trom SANDOZ. The lowest Test Weight was found at C.6127 maize variety which is obtain from CARGILL. Direct path coefficient of Test Weight was found positively (0.197). Grain Weight of Ear Grain Weight of Ear values was varied from 139.3 gr to 203.0 gr. The higgest Grain Weigh of Ea value was found at G.4727 maize variety which is obtain from CIBA GEIGY, The lowest Grain Weight of Ear value was found at PX.9646 maize variety which is obtain from SANDOZ. Grain Weight of Ear was found correlated with Grain Yield, Stem Size at 0.01 level signif iciantly and positively. And also Grain Weight of Ear correlated with Ear Lenght, Ear Size at 0.05 level signif iciantly and positively. Direct path coefficient of Grain Weight of Ear was found positively (0.156) on yield. However, Grain Weight of Ear had an appreciable indirect effect via Ear Size (0.396) on yield. Cop Ratio Cop Ratio values was varied from 71.80 gr to 77.60 grr. The higgest Cop Ratio was found at DK.711 maize variety which is obtain from DEKALB. The lowest Cop Ratio was found at XL.72.AA maize variety which is obtain from DEKALB. Cop Ratio was found correlated with Tassel Flovering Date, Number of Ear Row, Grain Number of Ear at 0.05 level signif iciantly and positively. Cop Ratio has been positive direct effect to yield. While Cop Ratio had indirect effect via Grain Number of Ear (-0.373) as negatively. Number of Ear Row (0.228) and Height of First Ear have been positive indirect effect to yield. 1000 Grain Weight 1000 Grain Weight values was varied from 234.3 gr to 358.3 gr. The higgest 1000 Grain Weight was found at MF.714 maize variety which is obtain from BASEGENE. The lowest-56- 1000 Grain Weight was found at PX.9646 maize variety which is obtain from SANDÛZ. Direct path coefficient of 1000 Grain Weight was found positively. 1000 Grain Weight had indirect effect via Grain Number of Ear (0.202). as positively on yield. And also Height of First Ear have been negative indirect effect (-0.234) on yield. Grain Number of Ear Grain Number of Ear values was varied from 534.9 number/ear to 713.0 number/ear. The higgest Grain Number of Ear was found at PX.9646 maize variety which is obtain from SANDOZ. The lowest Grain Number of Ear was found at C.6127 maize variety which is obtain from CARGILL. Grain Number of Ear was found correlated with Cop Ratio, Height of First Ear at 0.05 level signif iciantly and positively.And also Grain Number of Ear correlated with Cop Ratio at 0.01 level signif iciantly but negatively. The direct contribution of Grain Number of Ear to Grain Yield was the higgest and positively (0.597). Grain Number of Ear had an appreciable indirect effect via Number of Ear Row (0.307), on yield. Grain Yield Grain Yield values was varied from 1456 kg/da to 827 kg/da. The higgest Grain Yield was found at G.4727 maize variety which is obtain from CIBA GEIGY. The lowest Number of Leaf was fount at TTM.815 maize variety which is obtain from T1GEM. Grain Yield was found correlated with Stem Size at 0.05 level signif iciantly and positively. And also Grain Yield correlated with Grain Weight of Ear at 0.01 level signif iciantly and positively. In addition, from table 9 it was clearly shown that Grain Number of Ear gave the highest direct positive effect (0.597) on yield, followed by plant height (0.375)on yield, followed by Number of Ear Row (0.350) and Tassel Flowering Date (0.316) on yield. In the same table, it was clearly shown that Height of First Ear gave the highest direct negative effect (-0.468) on yield.
Benzer Tezler
- Çukurova koşullarında II.ürün olarak yetiştirilebilecek yeni soya (Qlycine max (L.) merr.) çeşitleri üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MEHMET ARSLAN
- Çukurova koşullarında II.ürün olarak bazı sorgum x sudan otu melezi çeşitlerinin biçim zamanının hasıl verim ve kalite unsurlarına etkileri üzerine bir araştırma
A research on the effects of the different harvest times on herbage yield and quality components of the some sorghum x sudangrass hybrids as doubled crop under Çukurova conditions
ZARİFE KARATAŞ
- Çukurova koşullarında II. ürün mısır bitkisi su-verim ilişkileri ve ceres-maize bitki büyüme modelinin yöreye uyumluluğunun saptanması
Water-yield relations of the 2nd crop maize an validation of ceres-maize crop growth model for the çukurova region
HARUN KÖKSAL
