Bazı Sideritis (Sideritis niveotomentosa, Sideritis hololeuca, Sideritis brevidens) türlerinin diterpenik bileşenlerinin izolasyonu ve yapılarının tayini
Isolation and structural elucidation of diterpenic compounds of some Sideritis (Sideritis niveotomentosa, Sideritis hololeuca, Sideritis brevidens) species
- Tez No: 282929
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET CEYHAN GÖREN, DOÇ. DR. TURGUT KILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bu çalışmada Türkiye' de yetişen türler arasında en yüksek endemizm oranına sahip olan Sideritis türlerinden, Türkiye için endemik olan Sideritis niveotomentosa Huber - Morathii, S. hololeuca Boiss & Heldr. Apud Bentham, S. brevidens P.H. Davis diterpen bileşikleri yönünden incelenmiştir. S. niveotomentosa Hub.-Mor. bitkisinin toprak üstü kısımlarından hazırlanan aseton ve metanol ekstrelerinden bilinen 7 diterpen bileşiği izole edilip yapıları Siderol (ent-7?-asetil- 18-hidroksikaur-15-en) (1), Sideridiol (ent-7?,18-dihidroksikaur-15-en) (2), 7-epicandicandiol (ent-7?-,18-dihidroksikaur-16-en) (3), Sidol (ent-3ß-asetil-7?,18-dihidroksikaur-16-en) (4), Eubotriol (ent-7?,15ß,18-trihidroksikaur-16-en) (5), Eubol (ent-7?-asetil-15ß,18-dihidroksikaur-16-en) (6) ve Athanolone (ent-7?,17,18-trihidroksi-9,(11)-en-12-on) (7) olarak belirlenmiştir. Çalışılan ikinci tür Sideritis hololeuca Boiss & Heldr. Apud Bentham bitkisinin toprak üstü kısımlarından hazırlanan aseton ve metanol ekstrelerinden kauren iskeletine sahip bilinen 4 tane diterpen bileşiği izole edilmiş olup yapıları Siderol (ent-7?-asetil, 18-hidroksikaur-15-en) (1), Eubol (ent-7?-asetil-15ß,18-dihidroksikaur-16-en) (6), 7-asetil sideroxol (ent-7?-asetil-18-hidroksi-15ß,16ß-epoksikauran) (8), ent-7?-asetil-18-hidroksikaur-16-en (9) olarak belirlenirken, çalışılan üçüncü tür olan S. brevidens P.H. Davis bitkisinin aseton ve metanol ekstrelerinden kauren iskeletine sahip 4 diterpen bileşiği izole edilmiş ve yapıları Siderol (ent-7?-asetil-18-hidroksikaur-15-en) (1), 7-Epicandicandiol (ent-7?,18-dihidroksikaur-16-en) (3), Sidol (ent-3ß-asetil-7?,18-dihidroksikaur-16-en) (4), Linearol (ent-3ß,7?-dihidroksi,18-asetilkaur-16-en) (10) olarak belirlenmiştir.Çalışılan üç bitkiden toplamda 10 bileşik izole edilmiş olup yapıları NMR (1H-NMR, 13C-NMR, COSY, HMQC, HMBC) ve Kütle spektroskopisi ile aydınlatılmıştır.Ayrıca bitkilerden hazırlanan ham ekstrelerin antioksidan aktiviteleri Lipid Peroksidasyonu İnhibisyonu (ß-Karoten-Linoleik Asit Yöntemi) ve DPPH Serbest Radikal Giderim Aktivitesi yöntemleri ile belirlenmiş ve Antikolinesteraz Aktivite Tayini Ellman Yöntemi kullanarak AChE (asetilkolinesteraz) ve BChE (bütirilkolinesteraz) enzimlerine karşı belirlenmiştir.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Sideritis niveotomentosa Hub.-Mor / S. hololeuca Boiss & Heldr. Apud Bentham / S. brevidens P.H. Davis / sekonder metabolit / diterpen / kauren./ Antioksidan aktivite / Antikolinesteraz aktivite
Özet (Çeviri)
Among the species which growing in Türkiye, Sideritis species have high endemism ratio. In this study, three Sideritis species, endemic for Türkiye, Sideritis niveotomentosa Huber ? Morathii, S. hololeuca Boiss & Heldr. Apud Bentham, S. brevidens P.H. Davis have been studied in terms of diterpenic compounds. The acetone and methanole extract of S. niveotomentosa Hub.-Mor., prepared for upper side of soil, were give seven known diterpenoids and their structures elucidated as Siderol (ent-7?-acetyl-18-hydroxykaur-15-ene) (1), Sideridiol (ent-7?,18-dihydroxykaur-15-ene) (2), 7-epicandicandiol (ent-7?-,18-dihydroxykaur-16-ene) (3), Sidol (ent-3ß-acetyl-7?,18-dihydroxykaur-16-ene) (4) , Eubotriol (ent-7?,15ß,18-trihydroxykaur-16-ene) (5), Eubol (ent-7?-acetyl-15ß,18-dihydroxykaur-16-ene) (6) and Athanolone (ent-7?,17,18-trihydroxy-9,(11)-ene-12-on) (7). From the second studied species Sideritis hololeuca Boiss&Heldr. Apud Bentham?s acetone and methanole extracts, four known diterpene compounds were isolated. Their structures were determined as Siderol (ent-7?-acetyl-18-hydroxykaur-15-ene) (1), Eubol (ent-7?-acetyl-15ß,18-dihydroxykaur-16-ene) (6), 7-acetyl sideroxol (ent-7?-acetoxy-18-hydroxy-15ß,16ß-epoxykauran) (8), ent-7?-acetyl-18-hydroxykaur-16-ene) (9). The acetone and methanole extract of third plant, S. brevidens P.H. Davis, four known diterpenic compounds have mainly kaurene skeletons were isolated and their structures identified as Siderol (ent-7?-acetyl-18-hydroxykaur-15-ene) (1), 7-Epicandicandiol (ent-7?,18-dihydroxykaur-16-ene) (3), Sidol (ent-3ß-acetyl-7?,18-dihydroxykaur-16-ene) (4), Linearol (ent-3ß,7?-dihydroxy-18-acetylkaur-16-ene) (10).From the three studied plants, totally 10 known diterpenoids were isolated and all structures were identified by using NMR (1H-NMR, 13C-NMR, COSY, HMQC, HMBC) and Mass spectroscopy.In addition, the antioxidant activity of the extracts was established by using two test systems, ß-Carotene Bleaching for Lipid Peroxidation Inhibition, and DPPH Free Radical Scavenging Methods. Extracts were also screened for the anticholinesterase activity by Ellman method against acetylcholinesterase (AChE) and butyrylcholinesterase (BChE) enzymes.KEYWORDS: Sideritis hololeuca Boiss & Heldr. Apud Bentham / S. brevidens P.H. Davis / S. niveotomentosa Hub.-Mor. / secondary metabolite / diterpene / kaurene./ Antioxidant activity / Anticholinesterase activity
Benzer Tezler
- Bazı sideritis L. türleri üzerinde farmasötik botanik ve fitokimyasal çalışmalar
Botanical and phytochemical studies on some sideritis L. species
FATMA PINAR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2003
Eczacılık ve FarmakolojiHacettepe ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN ÇALIŞ
PROF. DR. NURTEN EZER
- Mersin'e özgü endemik Sideritis L. taksonlarının popülasyon yoğunlukları ile doğal ve kültür formlarının uçucu yağ içeriklerinin belirlenmesi
Determination of population density and essential oil content of natural and cultured forms of endemic Sideritis L. taxa specific to mersin
ALİ TOPAL
Doktora
Türkçe
2024
BotanikKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEYRAN PALABAŞ UZUN
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİFE KAYA
- Bazı Sideritis (Sideritis argyrea, Sideritis dichotoma, Sideritis trojana) türlerinin diterpenik bileşenlerinin izolasyonu ve yapılarının tayini
Isolation and structural elucidation of diterpenic compounds of some Sideritis species (Sideritis argyrea, Sideritis dichotoma, Sideritis trojana)
AHMET GÖREN
- Bazı Sideritis türlerinin tirozinaz inhibisyon aktivitesi, antioksidan etkisi ile toplam fenol ve flavonoit içeriklerinin belirlenmesi
Investigation of tyrosinase inhibition activity, antioxidant effect and contents of total phenol and flavonoid of some Sideritis species
HEDİYENUR ŞERİFENUR İNCİMAN
- Bazı Sideritis türlerinin antigenotoksik etkilerinin araştırılması
Investigation of the antigenotoxic effect of some species of Sideritis
NEVA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ ALTUN ÇOLAK