İran yenileşme hareketlerinde Osmanlı etki ve katkısı
The effects and contributions of the Ottomans on the reform movements of Iran
- Tez No: 302738
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEKİR KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
İran'da yenileşme çabaları 19. yy'ın ilk yıllarından itibaren başlamıştır. İran ve Rus Savaşlarının İran aleyhine sonuçlanmasının ardından Abbas Mirza'nın ?Tüm özverilerimize rağmen neden savaşlardan mağlup ayrılıyoruz?? ve ?Avrupalıların zaferlerinin sebebi nedir?? sorularına aranan cevaplar ile gündeme gelen modernleşmede fikri çerçevesinde başlatılan yenileşme hareketleri 19. yy'ın sonlarına kadar devam etmiştir. Devletin yenileşme isteğinin temel nedeni devleti güçlendirme ve yabancı baskılarına karşı koyabilme olduğu için Batı tarzı yenileşme çabaları ilk önce askeri kurumlarda kendini göstermiştir. Avrupalı subayların istihdamı, yeni tarzda askeri okulların açılması süreci doğal olarak Batı ile diplomatik ilişkilerin geliştirilmesini zorunlu kılmış ve bu anlamda Batıya gönderilen diplomatları bir süre sonra eğitim amacıyla gönderilen öğrenciler izlemiştir. Ancak Abbas Mirza'nın zamansız ölümü bu yenileşme çabalarının Emir Kebir sadrazamlığa getirilene kadar yavaşlamasına yol açmıştır. Emir Kebir ile yeni bir ivme kazanan İran modernleşmesi Osmanlı, Rusya ve Avrupa modernleşmelerini model alınarak çeşitlenmiştir. Emir Kebir'in modernleşme programının temel dinamiği Avrupa baskısının azaltılması ve merkezi otoritenin güçlendirilmesidir. Fakat Emir Kebir'in de sadaretinin kısa olması yenileşme programının gerçek amaçlarına ulaşılmasını zorlaştırmıştır. Nasirü'd-din Şah'ın uzun süren saltanat döneminde modernleşme atılımları inişli-çıkışlı bir süreç izlemiştir. Devlet eli ile yürütülen bu yenileşme çabaları tüm olumsuzluklara rağmen hiçbir zaman kesintiye uğramamış fakat değişen devlet adamları ile birlikte modernleşmenin de hızı değişiklik göstermiştir. İran modernleşmesi kendisinden kısa bir süre önce yenileşme hareketlerine başlamış olan benzer devletlerden-Kafkas, Hindistan, Mısır ve özellikle de Osmanlı- etkilenmiştir.
Özet (Çeviri)
Attempts at modernization in Iran have started in first years of 19th century. The movements towards modernization that started with relevant to the questions of ?Why we lose wars in spite of all our sacrifice?? and ?Why Europeans win?? put forward by Abbas Mirza right after the Iranian-Russian wars which ended with the defeat of Iran, lasted until the end of 19th century. Due to the main attempts of the state with the modernization were to strengthen the state itself and to resist against the foreign pressures, modernization efforts in Western style first emerged in the militarily structures. The process of employment of European military officers and the establishment of modern military schools, naturally made it necessary to improve diplomatic relationships with West, and in this sense, first, diplomats were sent to West and then students followed them. But the unexpected death of Abbas Mirza, slowed down this attemps to modernization, until Amir Kabir became Grand Vizier. Iranian modernization that gained acceleration with the Amir Kabir, became varied after Ottoman, Russian and European modernizations started to taken as models. The major dynamics of Amir Kabir's modernization program were reducing the European pressure and strengthening the central authority. But due to Amir Kabir's viziarate didn't take a long term; it became harder to reach genuine goals of the program. Long lasting reign Nasser al-Din Shah, was a volatile era in terms of modernizing developments. Although these modernization attempts that were led by the state hadn't been interrupted totally any time, in relation with the change of statesmen, speed of modernization changed from time to time. Iraninan modernization was influenced by the modernization attempts that have started a bit earlier in similar countries, such as Caucasia, India, Egypt and especially Ottoman state.
Benzer Tezler
- Türk ve fars şiirinde yenileşme hareketlerine karşılaştırmalı bir bakış
Comparative analysis on the modernization of Turkish and persian poetry movements
YASAMIN GHOLAMRAHMANI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Karşılaştırmalı EdebiyatHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURTAÇ ERGÜN ATBAŞI
- 2. Meşrutiyet döneminde Türk kadın hareketi ile basın arasındaki ilişki
Başlık çevirisi yok
SUAT AYDIN
- Ali Haydar Bey'in hayatı, edebi kişiliği ve tiyatro eserlerinin incelenmesi
Ali Haydar Bey's life, literary personality and examination of theatrical works
NURCAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Memmed Said Ordubadî'nin romanları üzerine bir inceleme
A study on Memmed Said Ordubadi's novels
ERKAN YEKE
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ EROL
- Kaçar Hanedanı devlet adamlarından Mirza Muhammed Taki Han Ferahanî (Emir-i Kebîr) ve ıslahatları (1807-1852)
Mirza Mohammad Taqi Khan Farahani (Amir Kabir), one of the statesmen of the Qajar dynasty, and his reforms (1807-1852)
DOST MOHAMMAD QAYOUMI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TELLİ AKHUNDOVA KORKMAZ