Orta Asya ve Hazar bölgesinde enerji odaklı güç mücadelelerinden kaynaklanan bölgesel krizlerin ekonomi politiği ve Türkiye'ye yansımaları
Political economy of regional crisis arising from energy-oriented power struggles in Central Asia and Caspian region and their reflections to Turkey
- Tez No: 303618
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN SAYGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Uluslararası İlişkiler, Energy, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Günümüzde uluslararası sistemde, ekonomi ve politika iç içe geçmiş ve sarmal bir yapı oluşturmakta, devletlerin ekonomik kaygıları dış politikalarını şekillendirmektedir. Ulusal güvenliği sağlamanın ekonomik güvenliği sağlamadaki ön koşul olduğuna inanan devletler, ekonomiyi politikalarının merkezine oturtmaktadır. Gelişmiş endüstri toplumları, ekonomilerini sürdürebilmek için gün geçtikçe daha fazla birincil enerjiye ihtiyaç duymaktadır. Bununla birlikte, birincil enerji kaynakları, özellikle de hidrokarbonlar giderek tükenmekte ve kıt kaynaklar haline gelmektedir. Dolayısıyla birincil enerji kaynaklarının ekonomik değeri artmakta, bu kaynaklar ve kaynakların dünya pazarına taşınacağı nakil hatları üzerinde hakimiyet kurmak isteyen başat güçler arasındaki gerilim tırmanmaktadır. Enerji odaklı güç mücadeleleri, kaynak yönünden zengin bölgelerin iç dinamiklerini etkileyerek, mevcut çatışmaları alevlendirmekte veya yeni çatışma alanları ortaya çıkarmaktadır.Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Orta Asya ve Hazar Bölgesi'nde düzen değişmiş, sekiz yeni devlet bağımsızlıklarını ilan etmiştir. Çatışmaları önleyici mekanizmanın ortadan kalkması, yetmiş yıl boyunca merkezi kontrolü güçlendirmek için uygulanan toplum mühendisliği çalışmalarının da etkisiyle bölgenin çatışmalarla kimliklendirilen bir alan haline gelmesine neden olmuştur. Bölgesel ve küresel güçlerin, bölgenin enerji kaynakları ve bu kaynakların dünya pazarına taşındığı güzergâhlar üzerinde söz sahibi olmak için giriştikleri güç mücadeleleri de bölgenin iç dinamiklerine eklenince, Orta Asya ve Hazar Bölgesi dünyanın en istikrarsız bölgelerinden biri haline gelmiştir. Bugün Rusya bölgedeki enerji nakil hatlarının üzerindeki hakimiyetini kaybetmemek için uğraşırken; ABD, Rusya'yı çevrelemeye çalışmakta; AB ve Çin artan enerji taleplerini karşılayabilmek için bölgeye yaklaşmakta; bölgesel lider olmak isteyen İran, bölgenin enerji kaynaklarının pazara aktarıldığı güzergahta yer almak istemekte; Türkiye ise ?21. Yüzyılın Enerji Merkezi? olma hedefine doğru ilerlemektedir. Bununla birlikte, güç mücadelelerinden kaynaklanan bölgesel krizler, Türkiye'nin bu hedefinin önünde engel oluşturmakta, enerji güvenliği ve ulusal güvenliği ile ilgili riskler barındırmaktadır. Jeopolitik önemi çok yüksek bir coğrafyada yer alan Türkiye'nin hedefine ulaşabilmesi, bölgedeki dengeleri iyi hesap etmesine, tüm aktörleri dikkate alan, bölgedeki istikrarı gözeten, işbirliği temelinde ve kendi çıkarlarını koruyan etkin bir politika belirleyip istikrarlı bir şekilde uygulamasına bağlıdır. Türkiye bunu gerçekleştirebildiği takdirde, ?21. Yüzyılın Enerji Merkezi? olma hedefine ulaşma ve bölgedeki dengeler açısından önemi tartışılamaz bir ülke haline gelme potansiyeline sahiptir.
Özet (Çeviri)
In international system today, the economics and politics together constitute a nested and spiral structure, the economic concerns of the governments shape their foreign policy. The governments, which believe that providing economical security is prerequisite for provision of the national security, consider the economics at the center of their policies. The developed industrial societies have growingly become more dependently in need of primary energies to sustain their economics. Additionally, the primary energy resources, especially the hydrocarbons, have been increasingly running out and becoming scarce resources. Accordingly the economic value of the primary energy resources is enhanced and the tension rises up among the dominant powers, who wish to achieve dominance over those resources as well as the transmission lines, on which those resources are transported into the world market. The energy-oriented power struggles act on the internal dynamics of the regions rich in resources and boost the existing conflicts or trigger new areas of conflict.After the disintegration of the Soviet Union, the order changed in the Central Asia and Caspian Region, and eight new states declared their independence. The removal of the mechanism preventing the conflicts resulted in that the region becomes an area identified with the conflicts under the influence of the social engineering works applied to strengthen the central control throughout the seventy years, as well. When the power struggles, which the regional and global powers entered into, to have a voice on the energy resources of the region and on the routes, where these resources are transferred into the world market were added on the internal dynamics of the region, the Central Asia and Caspian Sea Region became one of the most unstable regions in the world. Today Russia endeavors not to lose its dominance over the energy transmission lines within the region, the USA tries to frame the Russia, and the EU and China keep getting close to the region to meet their increasing energy requirements, and Iran desiring to be the regional leader wishes to be involved in the routes, where the energy resources of the region are transferred into the market, and Turkey keeps progressing towards its goal to be the“Energy Center of 21st Century”. However, the regional crises arising from the power struggles prevent Turkey from achieving this goal, and pose risks relating to its energy and national security. Located in a geographical place of high geopolitically importance, Turkey?s ability to achieve its goal depends on good estimation of the balances within the region as well as determination and then stable application of an efficient policy which takes all actors into consideration, observes the stability within the region, and is based on collaboration and guards its own interest. If Turkey will be able to achieve these above, it has a potential to achieve its goal to be the“Energy Center of 21st Century”, and to become a country which has an unquestionable importance in respect of the regional balances.
Benzer Tezler
- The New geopolitics of energy
Enerjinin yeni jeopoliği
MUSTAFA SÜLEYMAN BEŞLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
EnerjiMarmara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MENSUR AKGÜN
- Enerji politikaları bağlamında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü
Black Sea Economic Cooperation Organization in the context of energy policies
ONUR ÇEVREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerTrakya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KAVUNCU
- L'instrumentalisation de l'énergie dans la politique étrangère Russe et ses effets sur la politique énergétique de l'Union Européenne
Rus dış politikasında enerjinin araçsallaşması ve Avrupa Birliği enerji politikasına etkileri
ZEYNEL KILINÇ
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
EnerjiGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARDA
- Enerji güvenliği bağlamında Orta Asya ve Kafkasya'daki bölgesel politikaları
Turkish regional politics in the Middle Asia and Caucasia in the concept of energy security
FAYSAL KÖTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Uluslararası İlişkilerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN ÖZKAN
- Oil and gas in the Caspian sea: Prospects for Turkey's energy security
Hazar denizinde petrol ve doğalgaz: Türkiye'nin enerji güvenliğine etkileri
ÜMİT ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Uluslararası İlişkilerHacettepe ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖZLEN ÇELEBİ