Eş-Şüzûrü'z-Zehebiyye ve'l-Kıtai'l-Ahmediyye fî'l-Lugati't-Türkiyye (sözlükbilimsel bir inceleme)
Eş-Şüzûrü?z-Zehebiyye ve?l-Kıtai?l-Ahmediyye fî?l-Lugati?t-Türkiyye (a lexicographical analysis)
- Tez No: 306461
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZEN YAYLAGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 505
Özet
Eş-Şüzurü?z-Zehebiyyetü ve?l-Kıta?u?l-Ahmediyyetü fi?l-Lugati?t-Türkiyyeti, 17. yüzyılda yazılmış bir Türkçe öğretim kitabıdır. Yazar, Bin Muhammed Salih, Mısır kadısının oğluna, Ahmet'e, Türkçe öğretmek amacıyla bu kitabı yazmıştır. Ancak kitap, tüm Arap çocuklarının Türkçe öğretiminde kullanılacak bir özelliğe sahiptir. Bu yüzden iki yüz yılı aşan bir sürede ders kitabı olarak kullanılmıştır. Döneminin eğitim-öğretim anlayışına uygun olarak kaleme alınmış ve dil bilgisi-sözlük biçiminde düzenlenmiştir. Bu dil bilgisi-sözlük, modern dilbilim anlayışına ve sözlükbilim ilkelerine uygun olarak ele alınıp incelenmiştir.İnceleme konusu olan metnin nüshaları; Türkiye, Mısır, Fransa, İngiltere, Tunus, Suudi Arabistan, Irak başta olmak üzere çok büyük bir coğrafyaya dağılmıştır. Eserin çok sayıda nüshası bulunduğu için bu çalışmada yalnız Türkiye ve Mısır kütüphanelerindeki 11 nüsha karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Öncelikle, bu nüshalar çevriyazıya geçirilmiş ve Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. İncelenen on bir nüshanın yedisinde, iki bin civarında Türkçe madde başının bulunduğu tespit edilmiştir. Bu yedi nüshanın her birinin toplamda, 7300 ile 8300 arasında kelime ihtiva ettiği görülmüştür. Bin Muhammed Salih, kitabın söz varlığını, kavram alanını göz önünde bulundurarak oluşturmuştur. Kitapta önce Arapça açıklamalara yer vermiş, sonra Arapça-Türkçe kelimeler listelemiştir.
Özet (Çeviri)
Eş-Şüzurü?z-Zehebiyyetü ve?l-Kıta?u?l-Ahmediyyetü fi?l-Lugati?t-Türkiyyeti is a Turkish teaching book written in the 17th century. Its author, Bin Muhammed Salih, wrote this book in order to teach Turkish to the son of Egypt kadi, Ahmet. However, the book has a feature that can be used for teaching Turkish to all Arabian children; for this reason, it was used as a course book for over two centuries. It was written in accordance with that era?s education understanding and prepared as a grammar-dictionary style. This grammar-dictionary was analysed in accordance with modern linguistics understanding and with the principles of lexicography.The copies of the text that is under investigation are spread to an extremely large geography, notably Turkey, Egypt, France, England, Tunis, Saudi Arabia, and Iraqi. There are a large number copies of the text so that in this study, just 11 examples in Turkey and Egypt libraries were discussed comparatively. Firstly, these copies were turned into transcription and translated into Turkish. It was determined that about two thousand Turkish entries were found in seven out of eleven examined copies. It was found that each of these seven copies includes totally between 7300 and 8300 words.Bin Muhammed Salih constituted the vocabulary of the book considering conceptual field. At first, he included Arabian descriptions, and then listed Arabian-Turkish words.
Benzer Tezler
- İbn Sâlih Muhammed'in Eş-Şüzûru'z-Zehebiyye ve'l Kıtaü'l Ahmediyye Fi'l Lugati't Türkiyye adlı eseri (Morfolojik inceleme ve metin)
Investigation on İbn Salih Muhammed's book which is Eş- Şuzûru'z-Zehebiyye ve'l Kitaü'l Ahmediyye Fi'l Lugati't Türkiyye as dictionarialy and morfologicly
MUSTAFA YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Tarihi Kıpçak Türkçesi metinlerinde Oğuzca unsurlar
Oghuz elements in the historical Kipchak Turkish texts
MUZAFFER SAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDİNÇ DEMİRAY
- Eş-Şüzûrü-z-Zehebiyye fî'l-Lugati't-Türkiyye ve'l Arabiyye üzerine bir inceleme
Eş-Şüzûrü-z-Zehebiyye fî'l-Lugati't-Türkiyye ve'l Arabiyye üzerine bir inceleme
RAGHED MOHAMMAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KAYMAZ
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Abdülmecîd b. Nasûh'un hadisçiliği ve Sürûru'n-Nâzırîn adlı risalesindeki hadislerin tahrîci
Adülmecid b. Nasuh's stuation in the science of and narreteds of traditions in Sürûru'n-Nazirîn
İSMET AKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİL YAVUZ