Opsiyon ve futures piyasalarının gelişimi ve Türkiye'deki durumu
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 30999
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİT TARGAN ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Para Banka Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
ÖZET Bu çalışmanın amacı opsiyon ve futures piyasalarının tanıtımı ve bu piyasaların Türkiye açısından durumunun incelenmesidir. Futures ve opsiyon piyasaları forward piyasası ile birlikte vadeli işlem piyasaları başlığı altında incelenmektedir.Bu piyasalarda kendi içlerinde beliren birtakım ihtiyaçlar doğrultusunda yeni finansal ürünlerin gelişimine katkıda bulunmaktadır.Opsiyon sözleşmelerinin ilk defa 17.yy'da Hollanda'da lale soğanları üzerine yapıldığı bilinmektedir. Daha sonra piyasadaki olumsuzluklar nedeniyle tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucu ortaya çıkan kriz opsiyonların Avrupa'da kötü bir üne sahip olmasına neden ol muştur. Fakat zaman içinde piyasalarda beliren ihtiyaçlar doğrul tusunda opsiyon piyasası yeniden canlanmış, yaşanan yeni krizler, yasaklamalar ve düzenlemelerden sonra günümüze gelinmiştir. Bugün gelişmiş bir finans piyasasına sahip ülkelerde opsiyon piyasaları önemli bir yer tutmaktadır. Opsiyon tanım itibariyle, alıcısına, bugünden ilerde bir tarihte saptanan fiyattan, bir yatırım aracının alımı veya satımı konusunda bir hak, satıcısına ise bir yatırım aracının alımı veya satımı ko- nusunda zorunluluk getiren bir sözleşmedir. Opsiyon satıcısı opsiyon alıcısına bu hakkı almış olduğu pirim karşılığı vermektedir.Pirim aslında opsiyonun fiyatıdır.Opsiyon fiyatlamanın bilinmesi piyasada işlem yapanlar açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle birtakım opsiyon fiyatlama modellerigeliştirilmiştir. Bu modeller arasında en popüler olanı Black- Scholes opsiyon fiyatlama modelidir.Alıcısına alma hakkı tanıyan opsiyonlara cali, satma hakkı tanıyan opsiyonlara put opsiyonu denir. Ayrıca opsiyonlar vadesinden önce kullanılıp kul llanılmamasına göre Avrupa ve Amerikan tipi olmak üzere ikiye ayrılır.Avrupa tipi opsiyonlar sadece vadesinde kullanılabilirken, Amerikan tipi opsiyonlar vadeye kadar herhangibir süre içinde kullanılabilirler. Opsiyon konusu menkul kıymetin kullanma fiyatı ile o anki spot fiyatı arasındaki ilişkiden yola çıkılarak, opsiyonlar karda, zararda ve başabaş olmak üzere de sınıflamalara tabi tutulurlar. Faiz oranlarına bir taban ya da tavan belirleme, bir swap veya futures işlemine girme hakkını vermesine göre de opsiyonlar farklı çeşitleri ayrılır. Opsiyon işlemlerinden maksimum get irinin sağlanabilmesi için, piyasadaki beklentilere göre çeşitli opsiyon stratejileri geliştirilmiştir.Bu stratejiler açık, hedge, spread ve kombinasyon olmak üzere dört pozisyona ayrılabilir.Bu pozisyonlar elde sadece cali veya put opsiyonu bulundurma, bunların kombinasyonu ve elde tutulan opsiyon konusu menkul kıymetlerle bağlantılı opsiyon alma ya da satma üzerine kurulmuştur. Opsiyon satan taraf teminat olarak bir miktar parayı marjin hesabına yatırmak zorundadır. Bu tutar borsalarda günlük olarak izlenir. Opsiyon işlemleri vade, miktar ve marjin açısından katı standartların olduğu borsalarda ve OTC piyasalar adı verilen borsa piyasasına göre çok daha esnek bir piyasa olan banka piyasasında yapılır. Futures kontratı, belli nitelikteki ve belli miktardaki bir malınveya mali enstrümanın gelecekte, önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden teslimini öngören bir sözleşmedir.Futures sözleşmelerinin tarihsel gelişimine bakıldığında, ilk olarak 17. yy sonlarında tarım ürünleri üzerine yapıldığı görülür. Opsiyon sözleşmelerinde olduğu gibi futures piyasasında da başlangıcından itibaren, zaman zaman tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sonucu birtakım problemler ortaya çıkmıştır. Bu bir borsaya olan ihtiyacı ortaya çıkardı ve 1848 'de bir grup Şikago tüccarı tarafından bir futures borsası kuruldu. Bundan sonra futures borsalarının sayısında büyük bir artış oldu. Günümüze gelindiğinde opsiyonlarda olduğu gibi fi- nans piyasası gelişmiş birçok ülkede futures borsaları bulunmak tadır. Futures sözleşmeleri vade, sözleşme tutarı ve marjin zorunlulukları açısından birtakım sınırlamaların olduğu organize borsalarda, hedge ve spekülasyon amaçlı olarak yapılmaktadır. Futures sözleşmeleri döviz, mal, borsa endeksi ve faiz üzerine yapılır. futures piyasalrında da ileriye dönük fiyatların belirlenebilmesi için futures fiyatlama modelleri geliştirilmiştir. Futures piyasasında işlem yapmak isteyen bir taraf, borsaya girme hakkı olan bir aracıya gider ve işlemlerini aracı vasıtasıyla yaptırır. Borsa sistemin güvencesini sağlama açısından oldukça büyük önem taşır. Aslında bütün alımlar ve satımlar borsaya karşı yapılır. Taraflardan birinin yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, borsa devreye girerek yükümlülüğü ye rine getirir.Forward işlemler de vadeli piyasalarda büyük miktarlarda işlem görmektedir. Forward sözleşmesi, bugünden ileri bir tarih için döviz kurunu veya faizi sabitlemeye yarayan sözleşmelerdir. Forward sözleşmelerin vadeleri bir ay ile birkaç yıl arasında değişmektedir. Forward işlemler, futures işlemlere göre vade ve sözleşme miktarı bakımından çok daha esnektirler.Aynı zamanda forward işlemler için organize borsalara da ihtiyaç yoktur. Türkiye açısından futures ve opsiyon işlemleri oldukça yeni bir piyasadır. İlk defa 1983 yılında Tahtakale ve Kapalıçarşı esnafı tarafından bu piyasalarda işlem yapılmaya başlanmıştır. Yine 80' li yıllarla birlikte bazı bankalar da müşterileri adına bu piyasalarda futures ve opsiyon işlemleri yapmaya başlamışlardır. Gerek yeterince tanınmaması gerekse şüpheyle bakılması nedeniyle bu piyasalara gereken ilgi gösterilmemektedir. Türkiye' de bu piyasaların kurulabilmesi için öncelikle risk ve risk yönetimi kavramlarının daha kapsamlı düşünülür hale gelmesi gerekmektedir. Ayrıca bu piyasaların Türkiye'de kurulabilmesi, SPK, Merkez Bankası gibi bazı devlet kurumların ve devlet ve özel sektör bankalarının ortak çabaları ile mümkün olacaktır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Menkul kiymetlere dayalı vadeli işlemler ve opsiyon piyasaları. Bu piyasaların Türkiye'de durumu ve gelişimi
Başlık çevirisi yok
ERKAL KARACAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
İşletmeGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsüİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ESEN
- Vadeli işlem (futures) ve opsiyon piyasalarının vergi kanunları karşısındaki durumu
Futures and options markets and their staus in tax legislation
TUNA TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
EkonomiDokuz Eylül ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. METİN MERİÇ
- Uluslararası işletmelerde döviz kuru riski ve bu riskin yok edilmesi için uygulanan teknikler: Bir uygulama
The risk of foreign exchange in internatıonal corporations and the techniques against to this risk: An application
REVA YAVRUTÜRK
- Vadeli işlem ve opsiyon borsasında işlem gören vadeli işlem sözleşmeleriyle piyasa risklerinin yönetilmesi
Managing market risk using Turkish derivatives exchange futures contracts
ŞAMİL DEMİRKAN
- Endeks vadeli işlem sözleşmelerini etkileyen makroekonomik faktörlerin analizi: Türkiye uygulaması
The analysis of macroeconomic factors' impact on index future contracts: An application on Turkey
GİZEM ÇETİN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN GÜRİŞ