Can Yücel'in hayatı, edebî çevresi ve şiirlerinin incelenmesi
The life of Can Yücel, his literary surroundings and the analysis of his poems
- Tez No: 310991
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİF AKTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Can Yücel, Şiir, Zihniyet, Yapı, Can Yücel, Poem, Mentality, Structure
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 613
Özet
Bu çalışma hem şairin hayatının tanıtılması hem de şiirlerinin yapısal özelliklerinin incelenmesi olarak belirlendi. Dolayısıyla tezimizin birinci bölümde şairin hayatı, sanatıyla örtüşen yönleriyle birlikte değerlendirilerek tanıtılmıştır. Geriye kalan on altı bölümde Can Yücel'in kitap bütünlüğü içinde sunduğu şiirleri zihniyet, yapı, tema, söyleyiş ve anlatım özellikleriyle incelenip değerlendirilmiştir.1926'da İstanbul'un Kumkapı semtinde doğan Can Yücel'in mizacının ve sanatçı kişiliğinin şekillenmesinde büyük babası Ali Rıza Bey'in Mevlevî kimliğinin, büyük annesi Neyir Hanım'ın aydın kişiliğinin ve babası Hasan Âli Yücel'in hem bir kültür hem de bir politika adamı oluşunun yönlendirici etkileri olur.Şiirlerini yaşamından, yaşamını şiirlerinden ayrı düşünemeyeceğimiz Can Yücel, sanat yaşamının ?bir kitap bütünlüğü dâhilinde? ilk meyvesini 1950'li yılında yayımlanan eseri ?Yazma? ile verir. 1945'ten başlayarak Yenilikler, Beraber, Seçilmiş Hikâyeler, Dost, Sosyal Adalet, Şiir Sanatı, Dönem, Yön, Ant, İmece, Papirüs, Yeni Dergi, Birikim, Sanat Emeği, Yazko Edebiyat, Yeni Düşün, Adam Sanat, Sombahar, Leman, Öküz gibi dergilerde yayımlanan şiirleriyle, Türk şiirinde kendine özgü bir söyleyiş geliştirmeye çalışır. ?Yunanîlerle Mevleviler arasında bir Anadolu birleşimi kurmak? çabasıyla yazdığı ilk şiirlerinin çok azında Antik Yunan şiirinin etkileri kendini hissettirir. Bu ilk eserde asıl ağır basan ve sonraki şiirlerinde de etkinliğini hep sürdürecek olan ?Garip Şiiri?nin özellikleridir. ?Yazma? adlı ilk eserinde görülen kafiyeli söyleyiş, coşkulu anlatım ve şiirlerde ortak duygu olarak beliren ?yaşama sevinci?; geçiş niteliğinde bir eser olarak düşünebileceğimiz ikinci eseri ?Sevgi Duvarı?ndan itibaren yerini gündemin nabzını tutmaya çalışan ve muhalif bir sesin perde perde yükseldiği siyasî şiirlerle, doğayı ve insanı bir bütün hâlinde ele alan şiirlere bırakır. Ancak yine de Can Yücel'in, ?Garip Şiiri?nin etkinliğini içerik açısından olmasa bile yapı bakımından son eserindeki şiirlerine dek sürdürdüğünü söylemek yerinde olur. Üçüncü eseri olan ?Bir Siyasînin Şiirleri?yle birlikte Can Yücel, kendine has sesini ve sanat yaşamı boyunca geliştirerek sürdüreceği üslûp özelliklerini tam anlamıyla ortaya koyar.Can Yücel?Yazma (1950), Sevgi Duvarı (1974), Bir Siyasînin Şiirleri(1974), Ölüm ve Oğlum(1976), Rengâhenk(1982), Gökyokuş(1984), Canfeda (1986), Çok Bi Çocuk (1988), Kuzgunun Yavrusu (1990), Kısa Devre (1990), Gece Vardiyası (1991), Güle Güle/Seslerin Sessizliği (1993), Gezintiler (1994), Maaile (1995), Seke Seke (1997), Alavara (1999) adlı eserleriyle modern Türk şiiri içinde önemli bir şair olarak yer alır. Bu kitapların yayımlandığı yıllarda aldığı tepkiler ve eleştiriler, onun şiirinin edebiyat dünyasında algılanması yönünden son derece önemlidir. Çalışmada, böyle bir kabulle, bu tepkilere, her kitabın incelemesine başlanırken yer verilmiştir. Kitapların her biri, yapı, tema söyleyiş ve anlatım yönlerinden ayrı ayrı incelenerek, şairin şiirde gösterdiği açılım ve poetik bir tutumun yerleşmesi belirginleştirilmiştir. Bir yapı incelemesi olarak hazırlanan ?Can Yücel'in Hayatı, Edebî Çevresi ve Şiirlerinin İncelenmesi?adlı çalışmada, Can Yücel'in modern Türk şiirinde poetik tutuma sahip bir şair olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu poetik tutumun çerçevesi ve sınırları, her bölümde incelenip değerlendirilen eserlerle gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis is determined as both introducing his life and analysing the structural features of his poems. So in the first part, the life of the poet is introduced with the coinciding aspects of his art. In the rest sixteen parts, the poems that Can Yücel presented in the unity of a book, are analysed and assessed with the features of mentality, structure, theme, way of speaking and manner of telling.The temper and artistic personality of Can Yücel who was born İN 1926 in Kumkapı, İstanbul, were shaped with the effects of the Mevlevî identity of his Grand father Mr. Ali Rıza, the enligtened personality of his Grand mother Mrs. Neyir and his father Hasan Ali Yücel being both a cultural man and a political man.Can Yücel whom we can?t think his poems apart from his life and his life apart from his poems, give his first product of his literary life with his work ?Yazma? published in 1950. It was in the unity of a book. Since 1945 with his poems published in magazines such as Yenilikler, Beraber, Seçilmiş Hikâyeler, Dost, Sosyal Adalet, Şiir Sanatı, Dönem, Yön, Ant, İmece, Papirüs, Yeni Dergi, Birikim, Sanat Emeği, Yazko Edebiyat, Yeni Düşün, Adam Sanat, Sombahar, Leman, Öküz has been tried to improve a specific manner of telling in Turkish poem. The effects of Ancient Greek poem become effective in very few of his first poems which he wrote with the effort of ?establishing an union between Greek and Mevlevîs?. The one predominating in this first work and maintaining its impact in his later poems is the features of Garip poem. In his first work ?Yazma? rhymed way of speaking, excited manner of telling and the joy of living which appears to be the common sense in the poems ar at the forefront. This feature dating fram his second work ?Sevgi Duvarı? which we can think as a transition work gives its may to the poems that handles nature and humanbeing as a whole and to the political poems trying to take the pulse of the agenda and in which an opponent voice is gradually getting louder. However, it is true to tell that Can Yücel continues his Garip Poem influence not in terms of content but structure until his poems in his last work. With his third work ?Bir Siyasînin Şiirleri? Can Yücel completely present his spesific voice and the features of his literary style that he will maintain by improving during his art life.Can Yücel figures as an important poet in Modern Turkish poems with his Works ?Yazma (1950), Sevgi Duvarı (1974), Bir Siyasînin Şiirleri(1974), Ölüm ve Oğlum(1976), Rengâhenk(1982), Gökyokuş(1984), Canfeda (1986), Çok Bi Çocuk (1988), Kuzgunun Yavrusu (1990), Kısa Devre (1990), Gece Vardiyası (1991), Güle Güle/Seslerin Sessizliği (1993), Gezintiler (1994), Maaile (1995), Seke Seke (1997), Alavara (1999). The reactions and criticisms that he got when these boks were published are very important fort he perception of his poems in literary world. In this thesis, with this acceptance, these reactions ar given place when starting the analysis of each book. Each book is analysed seperately in terms of structure, theme, way of speaking and manner of telling. The expansion and the poetic manner in his poems are made clear. Prepared as a structural analysis, in this thesis called ?The Anlalysis Of The Life Of Can Yücel, His Literary Surroundings and Poems?, it is understood that Can Yücel is a poet who has got a poetic manner in modern Turkish poem. The outline and boundary of his poetic manner are examined and shown with the assessed works.
Benzer Tezler
- Sema Kaygusuz'un eserlerine ekoeleştirel bir bakış
An ecocritical look at Sema Kaygusuz's works
GAMZE YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FETİH YANARDAĞ
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Tahsin Yücel'in romanlarının tema ve yapı bakımından incelenmesi
The Analysis of Tahsin Yücel's novel's in terms of theme and structure
FATMA DOĞANAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TARIK ÖZCAN
- Mehmet Behçet Yazar'ın hayatı ve eserleri üzerine bir inceleme
A research about the life and works of Mehmet Behçet Yazar
TANER TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyografiCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE HARİKA DURGUN
- Mahir İz: Hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri
Mahir İz: Life, works and sufism opinions
AYHAN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHAKİM YÜCE