The examination of metal working technology in Kültepe in Assyrian trade colonies period
Asur ticaret kolonileri çağında Kültepe metal işleme teknolojisinin incelenmesi
- Tez No: 313645
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ KALKANLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeometri, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Metal, kullanımının keşfinden bugüne toplumların sosyal ve ekonomik gelişimlerinde önemli bir rol oynamıştır. Bu önem, insanoğlunun tarihsel gelişiminin bir kısmının dönemin teknolojik seviyesine bağımlı olarak kullanılan metalin niteliğine göre, bronz çağı, demir çağı olarak isimlendirilmesini de beraberinde getirmiştir. Bu çerçevede, Anadolunun zengin metal kaynakları bu bölgeyi önemli bir metal işleme ve uygarlık merkezi haline getirmiştir. Asur Ticaret Koloni Dönemi olarak adlandırılan M.Ö. 1945-1730 tarihleri arasında, Asur Devleti ve Anadolu Krallıkları arasında gerçekleşen ticari organizasyonun Anadolu'da ki merkezi olan Kültepe'de o dönemin Anadoludaki önemli metal işleme merkezlerinden biriydi. Söz konusu döneme ait çıkarılan metal eserlerin incelenerek, Kültepe'de metal işleme teknolojisini anlamaya yönelik bir katkı oluşturmak bu tezin amacını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda Koloni Dönemine ait Kültepe Arkeolojik Kazı Alanından çıkarılan ve Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenen metal buluntular, objelere herhangi bir zarar vermeden taşınabilir XRF cihazı ile incelenmiştir. Bununla birlikte; kazı sırasında bulunan ve sergilemeye uygun olmayan Koloni Dönemine ait tasnif dışı etüd metal parçaların, element analizi için elektron tarama mikroskobunun, X-ışını spektrum analiz cihazı, bileşik tayini için de X-ışını kırınım analiz chazı ile incelenmiştir.Söz konusu örnekler üzerinde geçmiş dönem Kültepe metal ustalarının uyguladığı yöntemleri ortaya koyabilmek için gereken mikroyapı analizleri de optik mikroskop ve elektron tarama mikroskobu ile gerçekleştirilmiştir. Yukarıda değinilen analizlere ek olarak, Kültepe ve çevresi arasındaki bakır ticaretini anlamaya katkı sağlamak amacıyla söz konusu etüdlük malzemelerin bir kısmının kurşun izotop analizi de gerçekleştirilmiştir. Tüm analizlerin sonucunda; Koloniler Dönemi Kültepe metal ustalarının bakırı eritip, erimiş metali bir kalıbın içerisine dökerek istedikleri şekildeki objeleri üretme bilgisine sahip oldukları anlaşılmıştır. Ayrıca, bakıra bazı elementler katarak yapıyı sertleştirmeyi de keşfetmişler ve bu çerçevede bakıra bilinçli bir şekilde kalay katarak bronzu elde etmişlerdir. Ek olarak, dökümle elde edilmiş objelere dövme ile şekil verilebileceğinin ve aşırı dövmenin yapıda çatlamaya neden olduğunun farkında olup, aynı zamanda objeyi kırmadan istenilen şeklin verilmesine kadar dövmeyi sağlayacak ısıl işlem uygulama bilgisine de sahip oldukları anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Metal played important role in the social and economic development of societies since its discovery. It is so important that the some part of humankind historical development are designated by the type of metal which was extensively used depending upon the level of technology of that period enabling the processing of metal like bronze age and iron age. In this frame, the rich metal deposits of Anatolia made this region a very important metal working center and civilization center. Kültepe where it was the center of the trade organization in Anatolia realized between Assur and Anatolia during 1945-1730 B.C called Assyrian Trade Colonies Period was one of the most important metal working center of Anatolia at that period. In this thesis, it is aimed to make a contribution to understand the metal working technology in Kültepe by examining the uncovered metal artifacts dated to that period. For this purpose, the metal artifacts uncovered from Kültepe Ancient Site belonging to Colonies Period which are exhibited in the Anatolian Civilization Museum were examined by portable XRF to obtain the elemental analysis that constituted the artifacts without giving any harm. Besides the examination of exhibited artifacts in the Anatolian Civilization Museum, the uncovered metal artifact parts belonging to Colonies Period which are not suitable for exhibition and seperated for studying were examined by energy dispersive X-ray unit of scanning electron microscope for elemental analysis and by X-ray diffraction for compound analysis. The microstructures for revealing the operations on metal applied by ancient metalsmith were examined by scanning electron microscope and optical microscope. In addition to analysis mentioned above, in order to make a contribution to understand the copper trade between Kültepe and its environs lead isotope analysis of some samples from the seperated metal artifacts for studying were also performed. As a result of all those analysis, it can be concluded that Kültepe ancient metalsmiths in Colonies Period had the knowledge to smelt the copper and to pour molten metal into a mold to produce an object of desired shape. Moreover, they also discovered that the addition of some elements to copper hardens the structure. In this frame the bronze to be obtained by deliberately adding of tin to copper was attained. In addition, they were aware of shaping the casted object by hammering and forming fracture in case excess working. In the meantime, they had the knowledge of heat treatment that allows them forging the object many times till giving the desired shape without breaking the piece.
Benzer Tezler
- Karagündüz Nekropolü kazısından elde edilen madeni silahlar
Metal weapons from Karagündüz Necropol
AHMET DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VELİ SEVİN
- Temel makroekonomik göstergelerin işletme sermayesi üzerine etkisinin incelenmesi: BİST'te sektörler arası bir karşılaştırma
An examination of the effects of basic macroeconomic indicators on working capital: A comparison between sectors in Borsa Istanbul (BIST)
YÜKSEL İLTAŞ
- Yatlarda iç mekan donatılarının ergonomi, işlev, biçim ve malzeme yönünden incelenmesi
Investigation of interior elements in yachts for ergonomics, function, form and material
PINAR ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DenizcilikMarmara Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DOÇ. HAKKI TONGUÇ TOKOL
- Burhaniye'de Yağcı Zeytinyağı Fabrikası restorasyonu
Restoration of the Yağcı Olive Oil Factory in Burhaniye
RANA LİM
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- Tıbbi laboratuvarlarda ağır metal / eser element testlerine ait numune alma tüplerinin karşılaştırma ölçümlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of comparison measurements of sampling tubes for heavy metal / trace element tests in medical laboratories
VOLKAN KINACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıYozgat Bozok Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VUGAR ALİ TÜRKSOY