Processing asymmetry in Turkish subject and object relative clauses
Türkçe özne ve nesne ortaçlarında işleme farkı
- Tez No: 314983
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EMİNE YARAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Tümce işlemesi, sözdizimi, çözümleme (parsing), özne ve nesne ortaçlarında işleme farkı, yapısal uzaklık, çizgisel uzaklık, Sentence processing, syntax, parsing, processing asymmetry between subject and object relative clauses, structural distance, linear distance
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Tümce işleme ruhdilbilimsel çalışmalarda yaygın bir şekilde ele alınmıştır (Pickering, Clifton, ve Crocker, 2000). Uzun ara bağımlılıkları ve geçici belirsizlikler gibi karmaşık yapılar, tümce işlemede belirli yapıların incelenmesini olası kılmıştır. Ortaçlar da bu yapılardan birini oluşturmaktadır. İngilizce'deki ortaçlara ilişkin birçok çalışma gerçekleştirilmiştir (Lin ve Bever, 2006), ancak bu çalışmaların bulgularının tüm dünya dilleri için genel olarak geçerliliğinin incelenmesi gereklidir ve bu çalışma da bunu amaçlamaktadır.İngilizce ve benzer dillerde nesne ortaçlarının özne ortaçlarına oranla daha zor işlendiği belirlenmiştir (örneğin, Caplan ve diğerleri, 2002; Gibson, Hickok ve Schutze, 1994; Gordon, Hendrick ve Johnson, 2001; King ve Just, 1991; King ve Kutas, 1995; Pickering, 1994; Traxler, Morris, ve Seely, 2002). Özne ve nesne ortaçlarının işlenmesinde belirlenen bu farklılık değişik etmenlerle ilişkilendirilmiştir. Bu etmenleri test etmek için yapılan çalışmalar ise farklı bulgulara ulaşmıştır. Farklı dillerdeki çalışmalar da birbiriyle çelişen sonuçlara varmıştır; kimi çalışmalar nesne ortaçlarının işlenmesinin daha zor olduğunu ileri sürerken (örneğin, Kwon, Polinsky, ve Kluender, 2006), diğer çalışmalar özne ortaçlarını işleme açısından daha zor bularak tam tersi sonuçlar elde etmiştir (örneğin, Carreiras ve diğerleri, 2010). Dolayısıyla, bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekli görünmektedir.Bu çalışmada, bir göz izleme çalışması yapılmış ve okuma süreleriyle anlama sorularına verilen cevaplar incelenmiştir. Anadili Türkçe olan katılımcıların, nesne ve özne ortaçları içeren Türkçe tümceler okurlarken, göz hareketleri kaydedilmiştir. Katılımcılar ayrıca bu tümcelerle ilgili doğru/yanlış anlama sorularına cevap vermişlerdir. Verilerin incelenmesi sonucunda, daha fazla anlama hatası ve ?taşma alanında? (spillover region) yüksek okuma süreleri, nesne ortaçlarının daha fazla işleme yüküne neden olduğunu gösterdi. Bu sonuçlar, nesne ortaçlarının işlenme zorluğunu derin sözdizimsel yapıya bağlayan yapısal uzaklık varsayımını desteklemektedir. Ancak sözcük dizilişi ve sıklık gibi diğer etmenlerin etkileşimi de sonuçlara yol açmış olabilir.
Özet (Çeviri)
In psycholinguistic research, sentence processing has widely been studied (Pickering, Clifton, and Crocker, 2000). Complex structures such as long distance dependencies and temporal ambiguities have provided the opportunity to focus on particular phenomena in sentence processing. Relative clauses also offer one such opportunity. Many studies have been carried out in English (for a review, see; Lin and Bever, 2006), but the validity of such studies? findings across world?s languages in general requires scrutiny and the present study attempts to do this.It has generally been found in English and typologically similar languages that object relative clauses cause more processing difficulties than subject relative clauses, as revealed by elevated reading times (e.g., Caplan et al., 2002; Gibson, Hickok, and Schutze, 1994; Gordon, Hendrick, and Johnson, 2001; King and Just, 1991; King and Kutas, 1995; Pickering, 1994; Traxler, Morris, and Seely, 2002). Various hypotheses attribute this processing asymmetry to different factors such as structural and linear distance between the filler and the gap, working memory demands, word-order, and frequency, among others. The studies carried out to distinguish between these factors do not seem to concur in their findings. Furthermore, to complicate the matters even more, the literature on typologically different languages has come up with contradicting results, some studies finding object relative disadvantage (e.g., Kwon, Polinsky, and Kluender, 2006) and some the opposite pattern, subject relative disadvantage (e.g., Carreiras et al., 2010), highlighting the need for further research.In the present study, an eye-tracking study is carried out which reports reading times and comprehension question accuracy scores. Eye movements of native speakers of Turkish were recorded while they read Turkish sentences with object and subject relative clauses. They also answered true/false comprehension questions about these sentences. An analysis of the reading times as well as comprehension scores indicates object relative clause processing disadvantage in Turkish, as revealed by more comprehension errors and elevated reading times in the spillover area. The results support the structural distance hypothesis, which attributes the object relative disadvantage to its deeper syntactic structure, although the interaction of other factors such as word-order canonicity as well as frequency may have contributed to the results.
Benzer Tezler
- The role of context on processing of Turkish subject and object relative clauses
Türkçe özne ve nesne ortaçlarının işlenmesinde bağlamın etkisi
BURCU KARADUMAN
- An eye-tracking investigation of attachment preferences to relative clauses in Turkish
Türkçede ortaç yapılarına yönelik ekleme tercihlerinin göz izleme tekniğiyle incelenmesi
CENGİZ TURAN
Doktora
İngilizce
2018
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE YARAR
- Mechanisms and strategies in the processing and acquisition of relative clauses in Turkish monolingual and Turkish-English bilingual children
Ana dili olarak Türkçe ve Türkçe-İngilizce öğrenen çocukların ilgi tümleçlerini anlama ve işleme mekanizma ve stratejileri
DUYGU ÖZGE
Doktora
İngilizce
2010
DilbilimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. THEO MARİNİS
PROF. DR. DENİZ ZEYREK
- Processing wh-dependencies in L2 English: The role of L1 and working memory capacity
İkinci dil olarak İngilizce?de Wh-soru bağımlılıklarını işleme: Birinci dil ve işler-bellek kapasitesinin rolü
FİLİZ ÇELE
Doktora
İngilizce
2010
DilbilimBoğaziçi Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE GÜREL
- A computational approach to create aperiodic tilings through orthographic projection of the nd cube
Çok boyutlu küpün ortografik projeksiyonu ile aperiyodik yüzey kaplamaları oluşturmaya hesaplamalı bir yaklaşım
MERVE AKDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM