Yeni bazı muz çeşit ve klonlarında fenolojik ve pomolojik özellikler ile bitki besin maddeleri ve hormonların dönemsel değişimlerinin belirlenmesi
Determination of phenological and pomological features and seasonal changes of nutrient and hormones in some new banana clones
- Tez No: 316148
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMİDE GÜBBÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Bu çalışmada, ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen Dwarf Cavendish muz çeşidi ile ülkemiz için yeni bazı muz çeşit (Williams) ve klonlarının (MA13, Jobo ve CV 902) Alanya koşullarında örtüaltında verim ve bazı kalite kriterleri ile yapraklardaki bitki besin maddeleri ve hormonların mevsimsel değişimleri ve ayrıca meyvelerde yeşil ve yeme olumu dönemlerinde bünyede bulunan içsel hormonların düzeyleri araştırılması amaçlanmıştır.Araştırma 2008-2009 yıları arasında Alanya'nın Kargıcak mevkiinde, yan yüksekliği 5.5 m ve çatı yüksekliği 7.5 m olan demir konstrüksiyonlu plastik serada yürütülmüştür. Meristem kültürü ile çoğaltılmış ve boyları yaklaşık 40 cm'ye ulaşmış bitkiler, 0,5 m yükseklik ve 1,5 m genişliğinde açılmış bitki yataklarına sıra arası 3 m ve sıra üzeri 1,8 m olacak şekilde dikilmiş ve sulama sistemi olarak damla sulama sistemi kullanılmıştır. Sera içerisine sıcaklık ve oransal nemi kaydeden mini meteoroloji istasyonu yerleştirilmiştir. Bitkilerde morfolojik özellik olarak gövde çevresi, gövde yüksekliği, bitki yüksekliği, toplam yaprak sayısı, aktif yaprak sayısı ve hevenk oluşumundan derime kadar geçen gün sayısı, verim özellikleri olarak tarak sayısı, parmak sayısı, hevenk ağırlığı, gövde kesit alanına düşen verim ile hektara verim ve pomolojik özellikler olarak ise parmak ağırlığı, parmak çevresi, meyve kabuk ağırlığı, meyve kabuk kalınlığı, meyve eti oranı ve suda çözünebilir kuru madde miktarı kriterleri ile meyve rengindeki değişimler çeşit ve klonlara göre belirlenmiştir. Ayrıca tüm morfolojik ve pomolojik özellikler ile verim bileşenleri arasında korelasyonlar belirlenmiştir. Bu özelliklere ilave olarak, yapraklarda bitki besin maddeleri ve hormon düzeylerinin belirlenmesinde her mevsimi temsilen aylar seçilmiş ve buna göre kış ayını temsilen şubat (vejetasyon başlangıç dönemi), ilkbaharı temsilen mayıs (bitki büyüme ve gelişme dönemi), yaz ayını temsilen ağustos (hevenk oluşum dönemi) ve sonbaharı temsilen ise kasım (derim dönemi) olmak üzere dört farklı dönem dikkate alınmıştır. Meyvelerdeki hormon düzeyleri ise yeşil ve yeme olumu dönemlerinde çeşit ve klonlar baz alınarak saptanmıştır.Araştırma sonucunda; incelenen morfolojik kriterler açısından gövde çevresi, gövde yüksekliği, toplam ve aktif yaprak sayısı ile hevenk sapı çevresi açısından en yüksek değerler Williams çeşidinde, bitki yüksekliği ve hevenk oluşumundan derime kadar geçen gün sayısı açısından ise en yüksek değerler MA 13 klonunda saptanmıştır. İncelenen tüm morfolojik kriterler açısından en düşük değerler ise Dwarf Cavendish çeşidinde kaydedilmiştir. Verim bileşenleri açısından çeşit ve klonlar değerlendirildiğinde, tarak sayısı bakımından Williams çeşidi, parmak sayısı açısından CV 902 klonu, hevenk ağırlığı, gövde kesit alanına düşen verim ve hektara verim açısından ise MA 13 klonu en yüksek değerlere sahip olmuştur. Pomolojik özellikler açısından incelendiğinde ise parmak ağırlığı, parmak uzunluğu, meyve kabuk ağırlığı, meyve kabuk kalınlığı, meyve eti oranı açısından MA 13 klonu verim bileşenlerinde olduğu gibi ön plana çıkmıştır. Meyve kabuk rengi L değeri, C değeri ve H değerleri açısından çeşit ve klonlar arasında farklılıklar saptanmamıştır.Muz çeşit ve klonlarında, yapraklarda saptanan makro ve mikro besin maddeleri çeşit-klona ve dönemlere bağlı olarak değişim göstermiştir. Araştırma bulguları sonucunda, yapraklarda makro besin maddelerinden azot en yüksek mayıs (bitki büyüme ve gelişme dönemi), en düşük kasım (derim dönemi) döneminde, fosfor en yüksek kasım, en düşük ağustos (hevenk oluşum dönemi) döneminde, potasyum ise en yüksek ağustos ve en düşük ise kasım döneminde saptanmıştır. Bir diğer makro besin maddesi olan kalsiyum ve magnezyum açısından en yüksek değerler ağustos döneminde ve sodyumda ise mayıs döneminde saptanmıştır. Bunun yanı sıra mikro elementlerde yine muz çeşit ve klonlarına bağlı olarak mevsimsel değişim göstermiştir. Örneğin incelenen mikro elementlerden, demir içeriği en düşük şubat ve en yüksek mayıs döneminde saptanırken, bakır içeriği ise demirin aksine en yüksek şubat ayında ve en düşük ise ağustos döneminde belirlenmiştir.Yapraklarda saptanan hormonlar, bitki besin maddelerinde olduğu gibi gerek çeşit-klon ve gerekse dönemlere göre farklılık göstermiştir. Tüm çeşit ve klonlarda, yapraklarda vejetasyon başlangıcı döneminde (şubat) minimum düzeyde bulunan içsel indol asetik asit (IAA) miktarı sürekli artış göstermiş ve hevenk oluşum döneminde (ağustos) en yüksek düzeye ulaşmıştır. İçsel gibberellik asit (GA3) miktarı da yine vejetasyon başlangıcında (şubat) minimum düzeyde saptanmış ve hevenk oluşumundan derime kadar sürekli artış göstermiştir. Diğer iki hormonun aksine, vejetasyon başlangıcında (şubat) daha yüksek saptanan içsel absisik asit (ABA) miktarı, hevenk oluşumu (ağustos) ve derim döneminde (kasım) ise tüm çeşit ve klonlarda eseri miktarda kaydedilmiştir. İncelenen diğer bir hormon olan zeatin (Z), IAA'de olduğu gibi vejetasyon başlangıç döneminde (şubat) en düşük ve hevenk oluşum döneminde (ağustos) en yüksek düzeyde saptanmıştır. Tüm çeşit ve klonlarda, meyvelerde yeşil ve yeme olumu dönemlerinde içsel hormon düzeyleri farklılık göstermiştir. IAA, GA3 ve Z yeşil dönemde yeme olumu döneminden daha yüksek saptanmıştır. Meyvelerde yapılan hormon analizlerinde her iki dönemde de içsel ABA saptanmamıştır.Denemede kullanılan çeşit ve klonlarda, incelenen verim ve kalite kriterleri açısından elde edilen bulgular, yeni çeşit ve klonların Dwarf Cavendish'den daha üstün olduğunu göstermiştir. Bulgularımız ışığında, özellikle verim bakımından örtüaltı yetiştiriciliği için sırasıyla MA 13 klonu, Williams çeşidi, CV 902 ve Jobo klonlarını tavsiye edebiliriz.
Özet (Çeviri)
The objective of this study to evaluate the new banana cultivar-clones (Williams, MA13, Jobo and CV 902) to Dwarf Cavendish which can be grown subtropical conditions compare their yield and quality features, seasonal changes of nutrients and hormones on leaves and the level of internal hormones within structure in green and eating stages under protected cultivation in Alanya condition.The research was conducted during 2008 and 2009 under plastic greenhouse conditions in Kargıcak district of Alanya. The greenhouse structure was made of iron and 7.5 meters high at the center and tapered down to 5.5 meters at gutter level. The plants were multiplied by meristem culture and when the shoots reached 40 cm were planted at the height of 0.5 and at the width of 1.5 plant beds in 3 m intervals and 1.8 m on line. Drip irrigation system was used. A mini meteorology station recording temperature and relative humidity was placed inside the greenhouse. The following measures were taken: pseudostem circumference, pseodostem height, plant height, total leaf number, active leaf number and days from shooting to harvest were used as morphological features; hands number, finger number, bunch weight, productivity per pseudostem section and yield per hectare and finger weight were used as productivity features; the finger circumference, fruit coat weight, fruit coat thickness, pulp ratio and water soluble dry material amount criteria were used as pomological features and changes on fruit color were determined according to types and clones. Correlations were determined between all morphological and pomological features, productivity components.In addition to these features, months were chosen to represent each season for determining nutrition and hormone concentrations in leaves. Accordingly February (at the beginning of vegetation period) was chosen to represent winter month; May (plant growth and development period) was chosen to represent spring month; August (bunch emerge period) was chosen to represent summer month; November (harvest period) was chosen to represent autumn month. Overall four different periods were taken into consideration. Hormone activities in fruits were determined based on cultivars and clones in green and eating stages.As a result of this research, in the analyzed morphological criteria, the highest values for pseudostem circumference, pseudostem height, total and active leaf number and bunch stalk circumference, were found in Willimas cultivar.The highest values for plant height and days from shooting to harvest were determined in MA 13 clone. In terms of all analyzed morphological criteria, the lowest values were recorded in Dwarf Cavendish type. When types and clones were evaluated in terms of yield components, Williams cultivar had the highest value for hand number; CV 902 clone had the highest value for finger number; MA 13 clone had the highest value for bunch weight and yield per pseudostem section and yield per hectare.When evaluated in terms of pomological features, MA 13 clone was the highest for finger weight, finger length, fruit peel weight, fruit peel thickness, pulp ratio as it did in productivity components. However, there were no significant differences detected between types and clones in means of fruit peel color, L value, C value and H values.Macro and micro nutrient elements detected in banana cultivars and clones leaves showed differences based on cultivar-clone and periods. Results of this research demonstrated that nitrogen, one of macro nutrients element was the highest during May (plant growth and development period) and lowest in November (harvest period); the highest phosphorous level was detected in November and lowest during August (bunch emerge period); potassium was detected highest in August and lowest in November.The highest values for other macronutritients calcium and magnesium were detected during August period. Sodium content was highest during May. In addition to this, depending on banana type and clones, seasonal changes were seen on micro elements. For example, among the analyzed micro elements, Iron concentrations were detected lowest in February and highest in May; copper concentration was on the contrary detected the highest in February and lowest in August.Hormones detected on leaves showed differences according to cultivar-clones and periods. The amount of endogenous indole acidic acid (IAA) was found at minimum activity in all cultivars and clones at the beginning of vegetation period (February) with a continuous increase. During the bunch emergence period (August) it reached the highest activity. The amount of endogenous gibberellic acid (GA3) was detected at minimum level at the beginning of the vegetation period (February) and showed continuous increase from bunch emergence to harvest. Contrary to other two hormones, the amount of endogenous abscisic acid (ABA) detected was highest at the beginning of vegetation period (February) and the lowest at bunch emergence period (August) and harvest period (November) in all cultivars and clones. Zeatin (Z) another analyzed hormone was detected lowest at the beginning of vegetation period (February) and highest at the bunch emergence period (August) as in the case of IAA. Endogenous hormone activity showed differences in all cultivars and clones during the green and eating stages in fruits. IAA, GA3 and Z were higher in green stage than eating stage. Endogenous ABA was not detected in the hormone analyzes conducted on fruits in either stages.The results obtained in terms of analyzed yield and quality criteria in cultivars and clones used in this research demonstrated that new types and cultivars are superior to Dwarf Cavendish. Based on our findings, MA 13 clone, Williams cultivar, CV 902 and Jobo clones could be recommended, respectively especially in terms of yield under protected cultivation.
Benzer Tezler
- Bazı önemli muz klonlarının doku kültürü yöntemi ile çoğaltılması ve klonlar arasındaki varyasyonların biyoteknolojik yöntemlerle saptanması üzerinde araştırmalar
Investigations propagation of some important banana clones by tissue culture and determination of variations among clones by biotechnological methods
HAMİDE GÜRBÜK
- Bazı iç mekan süs bitkilerinin ın vıtro sürgün gelişiminde bitki ekstraktları ile büyüme düzenleyicilerinin etkilerinin belirlenmesi
Effects of plant extracts and growth regulators on in vitro shoot regeneration of some indoor plant species
ÖZGÜL ÖZSEMERCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR ŞİRİN
- Bazı üre türevlerinin polifenol oksidaz enzimi üzerine etkilerinin araştırılması
Investigation effects of some urea derivatives on polyphenoloxidase
DUDU DEMİR
Doktora
Türkçe
2011
BiyokimyaBalıkesir ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY ARSLAN
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ZENGİN
- Bazı Çizge Sınıflarının Özel Tepe Baskınlığı Üzerine
On Specific Vertex Domination of Some Graph Classes
NAZLICAN ÇAĞLA DEMİRPOLAT
- Polifenol oksidaz enziminin saflaştırılması ve bazı bileşiklerin bu enzim üzerindeki etkilerinin araştırılması
Purification of polyphenol oxi̇dase enzyme and investigation effects of some compounds on the enzyme
ADEM ERGÜN